16h45 ngày 3/10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển tuyên bố các nhà khoa học Pierre Agostini (Mỹ), Ferenc Krausz (Đức) và Anne L’Huillier (Thụy Điển) trở thành chủ nhân của giải Nobel Vật lý 2023 nhờ các thí nghiệm của họ mang lại cho nhân loại những công cụ mới để khám phá thế giới electron bên trong nguyên tử và phân tử.
Theo ban tổ chức giải Nobel, ba nhà khoa học đã chứng minh được một phương pháp tạo ra những xung ánh sáng cực ngắn có thể dùng để đo những quá trình nhanh chóng trong đó các electron chuyển động hoặc biến đổi năng lượng.
Các nhà khoa học Pierre Agostini (Mỹ), Ferenc Krausz (Đức) và Anne L’Huillier (Thụy Điển) đã trở thành chủ nhân của giải Nobel Vật lý năm 2023. (Ảnh: CNN)
Nobel là giải thưởng quốc tế do Quỹ Nobel tại Stockholm lập ra từ năm 1901 dựa trên tài sản của Alfred Nobel, nhà phát minh kiêm doanh nhân Thụy Điển.
Giải thưởng được trao thường niên cho những cá nhân và tổ chức có cống hiến nổi bật trong các lĩnh vực Y học, Hóa học, Vật lý, Văn học, Hòa bình. Năm 1968, Ngân hàng Trung ương Thụy Điển lập ra Giải thưởng của Ngân hàng Thụy Điển cho Khoa học kinh tế để tưởng nhớ Nobel, còn gọi là giải Nobel Kinh tế.
Mỗi giải thưởng gồm huy chương, bằng chứng nhận cá nhân và khoản tiền thưởng11 triệu crown Thụy Điển (986.000 USD), tăng một triệu crown Thụy Điển so với năm 2022.
Giải Nobel Vật lý năm 2022 thuộc về ba nhà khoa học Alain Aspect (Pháp), John F. Clauser (Mỹ) và Anton Zeilinger (Áo) nhờ thí nghiệm với các photon vướng víu, xác lập sự xâm phạm với bất đẳng thức Bell và tiên phong trong khoa học thông tin lượng tử.
Kể từ năm 1901 đến nay đến nay đã có 116 giải Nobel Vật lý được trao, trong đó 47 chủ nhân giải thưởng được đứng tên một mình.
Trong số những người đoạt giải Nobel Vật lý, chỉ có 4 nhà khoa học nữ là Marie Curie (năm 1903), Maria Goeppert-Mayer (1963), Donna Strickland (2018) và Andrea Ghez (2020). John Bardeen là học giả duy nhất hai lần đoạt giải Nobel Vật lý vào năm 1956 và 1972.
Mùa giải Nobel năm nay bắt đầu ngày 2/10 với giải thưởng trong lĩnh vực Y Sinh được trao cho hai nhà khoa học Katalin Karikó và Drew Weissman, những người mở đường cho việc sử dụng công nghệ mRNA phát triển vaccine ngừa COVID-19.
Sau giải Nobel Vật lý, các giải thưởng tiếp theo sẽ được công bố lần lượt trong các lĩnh vực Hóa học, Văn chương, Hòa bình và Kinh tế.
Trà Khánh(Nguồn: CNN)
