Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn cho biết, Khối đặt mục tiêu kết thúc các cuộc đàm phán vào năm 2026, khi mà Trung Quốc bày tỏ sự tin tưởng hoàn toàn vào triển vọng hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).
 |
| Tổng thư ký Kao Kim Hourn (phải) phát biểu tại diễn đàn Quan điểm của Tổng thư ký ASEAN về tầm nhìn ASEAN năm 2045, ngày 8/3 ở Campuchia. (Nguồn: TTXVN) |
Báo Khmer Times đưa tin, phát biểu tại diễn đàn “Quan điểm của Tổng thư ký ASEAN về tầm nhìn ASEAN năm 2045” do Câu lạc bộ Nhà báo Campuchia (CCJ) tổ chức tại Khách sạn Sunway ở Phnom Penh hồi cuối tuần qua, Tổng thư ký ASEAN đã lưu ý việc thông qua Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002 và tiến trình của COC.
Ông nói: “Năm nay, Chủ tịch ASEAN Malaysia đang thúc đẩy Dự thảo COC. Chúng tôi đặt mục tiêu hoàn tất vào năm 2026. Tôi đã ghi nhận một số kế hoạch làm việc để thúc đẩy tiến trình đàm phán”.
Năm 2002, ASEAN và Trung Quốc đã thông qua DOC, trong đó nêu rõ các nguyên tắc giải quyết tranh chấp một cách hòa bình và xây dựng lòng tin lẫn nhau. Tuy nhiên, DOC thiếu các cơ chế ràng buộc về mặt pháp lý, dẫn đến căng thẳng và các sự cố liên tục trong khu vực.
Ông Kao Kim Hourn lưu ý: “Thách thức là đàm phán, đây không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Có rất nhiều vấn đề cần được giải quyết. Tôi hy vọng COC sẽ được hoàn tất trong nhiệm kỳ của tôi với tư cách là Tổng thư ký ASEAN”.
Tuy nhiên, Tổng thư ký ASEAN giải thích rằng, COC không chấm dứt các cuộc đàm phán song phương đang diễn ra ở vùng biển tranh chấp, “nhưng sẽ cho phép ASEAN và Trung Quốc có khả năng quản lý và giải quyết các thách thức và căng thẳng”.
Theo ông, việc quản lý lãnh thổ hiệu quả “vẫn đang trong quá trình đàm phán song phương dựa trên luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982”.
Các cuộc đàm phán về COC bắt đầu từ tháng 3/2018, hiện vẫn đang diễn ra và đã đạt được một số tiến triển. Trong Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc năm 2023, cả hai bên đã hoàn thành lần đọc thứ hai Dự thảo COC và thông qua các hướng dẫn để đẩy nhanh các cuộc đàm phán, với mục tiêu kết thúc trong vòng ba năm.
Đến cuối năm 2023, ASEAN và Trung Quốc đã khởi động vòng đọc văn kiện thứ 3 dự thảo COC, đồng thời nhất trí đẩy nhanh tham vấn, phấn đấu sớm đạt được một COC hiệu quả và thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình, hữu nghị và hợp tác.
Cũng liên quan COC, báo New Straits Times ngày 11/3 đưa tin, Thứ trưởng Ngoại giao Malaysia Datuk Mohamad Alamin cho biết, một số vòng đàm phán về COC theo nhóm công tác chung của ASEAN đã diễn ra tại Bali và Jakarta (Indonesia), Bangkok (Thái Lan), Tây An (Trung Quốc) và Lào.
Theo ông, Malaysia, với tư cách là Chủ tịch ASEAN 2025, sẽ tiếp tục làm việc với nhóm công tác chung để hoàn thiện khuôn khổ COC.
Liên quan lập trường của Malaysia về vấn đề Biển Đông, ông Alamin tái khẳng định, nước này chưa bao giờ thay đổi và vẫn hoàn toàn nhất quán trong cách tiếp cận giải quyết mọi cuộc đàm phán hoặc tranh chấp liên quan Biển Đông.
