Sự tham gia của lãnh đạo các cường quốc lớn về kinh tế Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada, Ấn Độ với tư cách đối tác chiến lược tại các hội nghị cấp cao ASEAN+ khẳng định tầm vóc mới và vị thế trung tâm khu vực của ASEAN.
Ngày 6.9, lãnh đạo các nước ASEAN đã tham dự 6 hội nghị cấp cao ASEAN+ với các đối tác lớn gồm Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada và ASEAN+3. Sáng 7.9 sẽ diễn ra hội nghị cấp cao ASEAN với Ấn Độ và cấp cao Đông Á (EAS). Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có các bài phát biểu quan trọng tại các hội nghị.
Các lãnh đạo tham dự Hội nghị ASEAN+3 (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc)
Dương Giang
Tất cả các đối tác đều khẳng định coi ASEAN là lực lượng trung tâm trong khu vực, cam kết hỗ trợ xây dựng cộng đồng, đóng góp trách nhiệm, hiệu quả cho đối thoại và hợp tác và các nỗ lực xây dựng cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch, bao trùm, dựa trên luật pháp quốc tế.
Vun đắp lòng tin chiến lược
Tại Hội nghị cấp cao ASEAN – Trung Quốc lần thứ 26, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đề cao tầm quan trọng của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN – Trung Quốc. Điều này có được nhờ nỗ lực của cả hai bên, cùng vun đắp lòng tin chiến lược, tương trợ lẫn nhau, hợp tác cùng có lợi, thúc đẩy phát triển bền vững và bao trùm. Kim ngạch thương mại hai chiều ASEAN – Trung Quốc đã đạt mức kỷ lục mới 722 tỉ USD. Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN liên tục trong 14 năm.
Đàm phán nâng cấp Khu vực mậu dịch tự do ASEAN – Trung Quốc cũng đã có nhiều tiến triển. Hai bên nhất trí tiếp tục đẩy mạnh hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, ổn định chuỗi cung ứng, hỗ trợ tiếp cận thị trường. Đồng thời mở rộng hợp tác về chuyển đổi số, kinh tế số, ứng phó biến đổi khí hậu, chuyển đổi năng lượng, phát triển xanh và bền vững… Năm 2024 được thống nhất là năm giao lưu nhân dân ASEAN – Trung Quốc.
Tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tới quan hệ tương hỗ giữa Trung Quốc phát triển và cộng đồng ASEAN đoàn kết, thống nhất, phát huy vai trò trung tâm ở khu vực. Đây là nền tảng vững chắc cho quan hệ đối tác chiến lược toàn diện phát triển vững mạnh. Ông bày tỏ mong muốn Trung Quốc – ASEAN không chỉ là đối tác kinh tế thương mại lớn nhất của nhau mà còn là một trong những đối tác chiến lược toàn diện quan trọng nhất của nhau vì hòa bình, hợp tác và phát triển.
Thủ tướng đề nghị, là những đối tác thương mại hàng đầu của nhau, ASEAN và Trung Quốc cần phối hợp chặt chẽ, chung tay đưa khu vực trở thành tâm điểm tăng trưởng kinh tế. Hai bên cần tận dụng ưu thế gần gũi địa lý, nâng cao chất lượng hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, duy trì giao thương thông suốt; đẩy mạnh kết nối, bảo đảm chuỗi sản xuất và cung ứng, mở rộng hợp tác phát triển kinh tế số, kinh tế xanh.
Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đề nghị Trung Quốc mở rộng thị trường, nâng hạn ngạch hàng hóa quá cảnh và đẩy nhanh tiến độ mở cửa cho nông, thủy sản và hoa quả các nước ASEAN trung chuyển qua VN, thâm nhập thị trường Trung Quốc.
Về quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN – Trung Quốc, Thủ tướng kỳ vọng sẽ phát huy hiệu quả, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác cùng phát triển trong khu vực. Đồng thời, là nhân tố tích cực thúc đẩy xây dựng lòng tin, tăng cường đối thoại, giải quyết hòa bình các tranh chấp ở khu vực, trong đó có Biển Đông, góp phần triển khai đầy đủ Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm đạt được Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với Công ước Liên Hiệp Quốc về luật Biển (UNCLOS) 1982.
Hội nghị đã thông qua Tuyên bố chung về hợp tác cùng có lợi dựa trên Quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương (AOIP) và Tuyên bố chung về làm sâu sắc hợp tác nông nghiệp.
Tương lai bền vững cho hơn 1 tỉ người dân
Tại Hội nghị cấp cao ASEAN – Mỹ lần thứ 11 diễn ra chiều 6.9, Phó tổng thống Kamala Harris khẳng định Mỹ cam kết mạnh mẽ và lâu dài với ASEAN và khu vực, ủng hộ ASEAN đóng vai trò trung tâm. Mỹ sẽ lập Trung tâm ASEAN – Mỹ tại Washington D.C, tạo điều kiện cho giao lưu nhân dân, doanh nghiệp (DN), học giả ASEAN và Mỹ.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris
Nhật Bắc
Năm 2022, Mỹ là đối tác đầu tư lớn nhất của ASEAN, với tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt 36,5 tỉ USD, và là đối tác thương mại lớn thứ 2 của ASEAN với tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt 420,4 tỉ USD. Trong thời gian tới, hai bên nhất trí đẩy mạnh trao đổi thương mại, đầu tư, ổn định chuỗi cung ứng, nâng cao năng lực y tế, đồng thời mở rộng hợp tác ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển cơ sở hạ tầng bền vững, chuyển đổi số, năng lượng…
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh ASEAN và Mỹ đang bước vào kỷ nguyên hợp tác mới với khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện thiết lập cuối năm 2022, cần phối hợp triển khai mối quan hệ hiệu quả, thực chất và cùng có lợi. Hai bên cần nhanh chóng đưa hợp tác kinh tế, thương mại trở thành trụ cột và khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trở thành động lực thúc đẩy quan hệ này.
Cụ thể, phối hợp thúc đẩy thương mại hài hòa, bền vững, ổn định chuỗi cung ứng, hạn chế các biện pháp áp thuế chống bán phá giá, trợ cấp và các biện pháp không cần thiết đối với các sản phẩm xuất khẩu, tác động trực tiếp đến việc làm và sinh kế của người dân.
Nhằm xây đắp tương lai bền vững cho hơn 1 tỉ người dân, Thủ tướng đề nghị ASEAN phối hợp với Mỹ triển khai hiệu quả các sáng kiến Tương lai ASEAN – Mỹ về y tế, giáo dục, năng lượng, môi trường, biến đổi khí hậu, phát triển bền vững.
Nhân dịp này, Thủ tướng cũng đề nghị Mỹ thúc đẩy hợp tác, hỗ trợ VN ứng phó biến đổi khí hậu, thực hiện Tuyên bố Đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng, đồng thời, tiếp tục hỗ trợ phát triển tiểu vùng Mê Kông thông qua cơ chế Đối tác Mê Kông – Mỹ, trong đó bảo đảm các nỗ lực phát triển bền vững tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long của VN. Hội nghị cấp cao ASEAN – Mỹ đã thông qua Tuyên bố chung về hợp tác trên cơ sở quan điểm Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương (AOIP) của ASEAN.
Đối tác tin cậy, từ trái tim tới trái tim
Hội nghị cấp cao ASEAN – Nhật Bản lần thứ 26 cùng ngày đã thông qua Tuyên bố chung thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN – Nhật Bản, đánh dấu mốc phát triển mới nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ.
Thủ tướng Phạm Minh Chính trao đổi với Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio
Dương Giang
Tại hội nghị, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đề cao tầm quan trọng mối quan hệ đối tác tin cậy, gắn bó từ trái tim đến trái tim giữa Nhật Bản – ASEAN, với những thành quả quan trọng đạt được trong 5 thập kỷ qua, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng bền vững tại khu vực. Ông bày tỏ mong muốn được đón tiếp các lãnh đạo ASEAN đến dự hội nghị cấp cao kỷ niệm tại Tokyo (Nhật Bản) vào tháng 12 tới. Đây là “cơ hội vàng” để cùng nhau nhìn lại chặng đường 50 năm đã qua và đề ra những định hướng, tạo thêm những động lực mới, đưa quan hệ hai bên phát triển mạnh mẽ trong tương lai.
Hợp tác ASEAN – Nhật Bản đạt nhiều kết quả tích cực, từ đầu năm đến nay, Nhật Bản là đối tác thương mại lớn thứ 4 và đối tác đầu tư lớn thứ 2 của ASEAN. Kim ngạch thương mại đạt 268,5 tỉ USD, tăng 11,2% so với cùng kỳ năm trước. Tổng vốn đầu tư từ Nhật Bản đạt 26,7 tỉ USD, tăng 27,7% so với cùng kỳ năm trước. ASEAN cũng đánh giá cao Nhật Bản đóng góp thêm 100 triệu USD cho Quỹ Hội nhập ASEAN – Nhật Bản.
Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, là thành viên ASEAN và là đối tác chiến lược sâu rộng của Nhật Bản, VN cam kết sẽ nỗ lực hết sức mình để đóng góp đưa quan hệ đi vào chiều sâu, hiệu quả và thực chất. Ông đề nghị đưa hợp tác kinh tế trở thành trụ cột chính, là động lực thúc đẩy Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN – Nhật Bản. Nhật Bản cần tạo thuận lợi hơn cho xuất khẩu của các nước ASEAN vào thị trường nước này, hỗ trợ các DN khu vực tham gia sâu rộng hơn vào chuỗi cung ứng của DN Nhật Bản và toàn cầu.
VN và các nước ASEAN đã, đang và sẽ tạo thuận lợi cho hơn 15.000 DN Nhật Bản hoạt động. Thủ tướng mong muốn các nhà đầu tư chiến lược của Nhật Bản chung tay với ASEAN thúc đẩy hơn nữa các lĩnh vực hợp tác mới nổi, nhiều tiềm năng như kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn…
Nhấn mạnh đối tác chiến lược toàn diện cần hướng đến tương lai phát triển bền vững cho người dân, Thủ tướng hoan nghênh và khẳng định sẵn sàng hiện thực hóa ý tưởng xây dựng khu vực thành trung tâm đổi mới sáng tạo. Sau hội nghị, các lãnh đạo ASEAN và Nhật Bản ra tuyên bố chung về hợp tác dựa trên quan điểm AOIP của ASEAN.
Tại Hội nghị cấp cao ASEAN – Hàn Quốc lần thứ 24, phát biểu thay mặt ASEAN trên cương vị nước điều phối quan hệ ASEAN – Hàn Quốc, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác toàn diện tiếp tục được đẩy mạnh. Đồng thời, hoan nghênh Hàn Quốc đề xuất sáng kiến Đoàn kết ASEAN – Hàn Quốc (KASI) nhằm nâng tầm quan hệ hai bên.
Hướng tới kỷ niệm 35 năm quan hệ ASEAN – Hàn Quốc vào năm 2024, Thủ tướng đề nghị hai bên cần cùng nỗ lực mở ra một hành trình mới với tầm nhìn xa hơn và mục tiêu cao hơn.
Theo đó, Thủ tướng nhấn mạnh cần tạo bước chuyển lớn trong hợp tác kinh tế, đẩy mạnh thương mại và đầu tư theo hướng cân bằng và bền vững. Đồng thời, mong muốn Hàn Quốc mở cửa thị trường hơn nữa cho hàng hóa xuất khẩu như nông, thủy sản, trái cây theo mùa từ các nước ASEAN…
Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol cảm ơn Thủ tướng Phạm Minh Chính vì những đóng góp quan trọng của VN trong vai trò nước điều phối thúc đẩy quan hệ ASEAN – Hàn Quốc phát triển mạnh mẽ thời gian qua. Hàn Quốc hiện là đối tác thương mại và đầu tư lớn thứ 5 của ASEAN, với kim ngạch thương mại hai chiều là 222,8 tỉ USD và tổng vốn FDI từ Hàn Quốc đạt 12,7 tỉ USD trong năm 2022. Lãnh đạo hai bên thông qua Tuyên bố chung ASEAN – Hàn Quốc về hợp tác dựa trên AOIP.
Phát triển hệ sinh thái xe điện ASEAN+3
Hội nghị cấp cao ASEAN+3 (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc) lần thứ 26 chiều 6.9 tái khẳng định tầm quan trọng của hợp tác ASEAN+3 với hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển. Trong năm 2022, thương mại giữa ASEAN và các đối tác +3 tăng 10,2%, đạt 1.213 tỉ USD. Trong khi đó, FDI từ các đối tác +3 vào ASEAN đạt tới 54,8 tỉ USD, chiếm 24,5% tổng FDI vào ASEAN.
Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ hy vọng ASEAN+3 sẽ có vai trò tích cực, hiệu quả trong đề xuất các giải pháp khả thi, cùng nhau vượt qua những khó khăn, thách thức hiện nay. ASEAN+3 cần phối hợp đẩy mạnh trao đổi kinh tế, thương mại, đầu tư và liên kết đa phương, bao gồm phối hợp thực hiện hiệu quả các FTA ASEAN+1 với từng đối tác Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng như Hiệp định RCEP.
Thủ tướng đề nghị ASEAN+3 mở rộng các lĩnh vực hợp tác, nhất là chuyển đổi số, kinh tế số, thương mại điện tử, công nghệ tài chính Fintech, trí tuệ nhân tạo AI, tài chính xanh, công nghệ xanh… Về phần mình, VN sẵn sàng phối hợp thúc đẩy các khuôn khổ hợp tác Mê Kông – Lan Thương, Mê Kông – Nhật Bản và Mê Kông – Hàn Quốc, đóng góp hiệu quả cho phát triển bền vững tiểu vùng Mê Kông. Hội nghị cấp cao ASEAN+3 thông qua Tuyên bố về Phát triển hệ sinh thái xe điện.
Thanhnien.vn
