Ukraine không sử dụng các tên lửa các nước phương Tây viện trợ cho họ trong các cuộc tấn công này, họ dùng một loại vũ khí mới nhằm đưa cuộc chiến trở lại lãnh thổ Nga: Các máy bay tấn công một chiều không người lái (OWA).
Ukraine sử dụng lực lượng tấn công phá hủy các căn cứ và máy bay của Nga là một bước vô cùng quan trọng trong cuộc xung đột. Và Anh có thể giúp họ sản xuất loại vũ khí đáng sợ này nhằm thực hiện nhiệm vụ mới.
Với hỗ trợ từ các nước phương Tây thông qua cung cấp các bộ phận chất lượng cao, Ukraine có thể sẽ sớm thực hiện chiến dịch bằng máy bay không người lái vượt mặt Nga trên cả phương diện quy mô và cường độ.
Những cuộc tấn công băng máy bay không người lái đã trở thành một phần chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine. Kể từ đầu năm 2022, Nga đã mua và phóng hơn 1.200 máy bay Shahed của Iran hướng vào mọi mục tiêu quan trọng từ các trạm biến áp tại Kyiv tới các kho ngũ cốc tại Odesa, Reni và Izmail. Nga đã mở rộng quy mô chiến dịch này và đưa dây chuyền sản xuất từ Iran về các xưởng trong nước.
Khi ấy, Ukraine đã từng tổ chức một số cuộc tấn công bằng máy bay không người lái, nhưng hiện chưa thể mở rộng quy mô sản xuất đến mức độ tương đương với số lượng máy bay mà Nga đã mua. Không lâu nữa Ukraine sẽ có thể tăng số lượng khi họ tự sản xuất.
Các máy bay OWA là một lựa chọn cân bằng giữa tính sát thương và khả năng sử dụng liên tục. Những máy bay có sải cánh dài 2m hoặc hơn này có thể mang theo từ 20 tới 50kg thuốc nổ qua khoảng cách hàng trăm dặm. 50kg thuốc nổ có thể là khối lượng thuốc nổ nhỏ hơn so với các tên lửa thông thường, nhưng chúng vẫn rất hiệu quả đối với các đối tượng mềm như các nhà kho, các radar và các cơ sở xăng dầu.
Công nghệ tiên tiến đã giúp giảm sâu giá thành sản xuất các vũ khí độ chính xác cao như các máy bay OWA. Công nghệ xây dựng máy bay không người lái trên quy mô thương mại của phương Tây đang ngày càng phổ biến, ngay cả đối với các nước bị áp đặt lệnh cấm như Nga và Iran. Thêm vào đó, dịch vụ vệ tinh thương mại cung cấp tọa độ chính xác của các đối tượng tấn công quân sự và công nghiệp tiềm năng.
Mặc dù các máy bay OWA không hoàn hảo – chúng không thể thay đổi mục tiêu trong khi bay và thường không được bảo vệ khỏi các hệ thống phòng không, điện tử. Với số lượng 1.200 máy bay Shahed mà Nga sử dụng chỉ tiêu tốn tổng cộng 60 triệu USD, con số nhỏ hơn nhiều so với số tiền mà Nga đầu tư vào khối lượng tên lửa tiên tiến. Nhưng số máy bay của Nga đã gây khủng hoảng cho Ukraine trong nhiều tháng qua, đe dọa nguồn cung cấp điện của quốc gia này. Và nó giờ đây đang đặt ra mối đe dọa đối với ngành xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine.
Thế nhưng những máy bay OWA này sẽ sớm trở thành vấn đề đau đầu hơn nhiều cho Nga. Với tầm tấn công đủ xa, lượng dự trữ lớn và xác định mục tiêu thông minh, Ukraine có thể sẽ ép các lực lượng quốc phòng của Nga phải bảo vệ từng sân bay, kho chứa, nhà máy lọc dầu và những cơ sở hạ tầng đắt đỏ khác. Việc Ukraine tấn công các nhà máy lọc dầu là nguy cơ không hề nhỏ, vì Nga phụ thuộc vào doanh thu từ dầu mỏ và các lãnh đạo của Nga sẽ điều hướng các khí tài phòng không tới bảo vệ chúng trong trường hợp liên tục bị đe dọa.
Tuy nhiên để những cuộc tấn công này có tầm quan trọng trên thực tế cũng như mang tính tượng trưng, chúng cần phải được thực hiện đều đặn và với cường độ đủ lớn để thách thức lực lượng phòng không cũng như gây tổn hại cho chiến dịch của Nga. Để tấn công hướng vào các đối tượng công nghiệp và quân sự của Nga với quy mô tương đương với các máy bay Shahed của Nga sẽ yêu cầu Ukraine phải sử dụng hàng trăm thay vì hàng chục máy bay trong năm tới. Những máy bay mà Anh cam kết sẽ cung cấp có thể sẽ giúp thực hiện mục tiêu này, nhưng hiện không có dấu hiệu nào cho thấy chúng sẽ sớm được chuyển giao.
Vì vậy, các đối tác của Ukraine – bao gồm Anh – cần phải cung cấp các bộ phận sản xuất máy bay OWA cho các nhà sản xuất của Ukraine. So với quy mô mà Ukraine cần hướng tới khi sản xuất máy bay OWA, việc mua lại các bộ phận thương mại sẽ rất thiếu hiệu quả và một chiến dịch gây quỹ sẽ cạnh tranh với các nguồn tài trợ cho các loại máy bay không người lái khác. Khác với hàng loạt các máy bay không người lái chiến thuật khác của Ukraine, việc mở rộng quy mô sản xuất máy bay OWA cần các bộ phận theo tiêu chuẩn, chuỗi cung ứng ổn định, và tập trung hóa sản xuất để tận dụng kinh tế bậc thang. Chỉ riêng các bộ phận điều hướng thôi cũng có thể đã đắt hơn một máy bay Shahed-136 nếu mua lẻ, vì vậy Mỹ, Anh và các quốc gia khác cần phải làm việc với các nhà sản xuất của họ để giảm giá thành và mua với số lượng lớn.
Quyết định hỗ trợ ngành công nghiệp sản xuất máy bay không người lái của Ukraine hoàn toàn phù hợp với chính sách thúc đẩy sản xuất vũ khí ngay trong nước của chính phủ Ukraine. Với việc ngành công nghiệp Ukraine đã bắt đầu bước vào quy trình sản xuất máy bay OWA, Ukraine đã có nền móng để mở rộng quy mô và đặt ra cơ hội để giúp nỗ lực chiến tranh của Ukraine có khả năng tự duy trì cao hơn. Việc cung cấp bộ phận cho chính quyền Kyiv cũng sẽ là lựa chọn rẻ hơn và ít gây tranh cãi hơn so với việc cung cấp các hệ thống tên lửa tầm xa và không làm tổn hại cho tính sẵn sàng quân sự của quốc gia tài trợ.
Việc phương Tây giúp Ukraine sản xuất máy bay không người lái sẽ hỗ trợ Ukraine chống lại Nga trong thời điểm hiện tại và giúp cho NATO trong tương lai. Chính sách phổ biến máy bay không người lái của Iran tới Nga và các nước đối tác khác đã cho thấy các máy bay không người lái giá rẻ có thể đặt ra chi phí lớn cho các lực lượng phòng không ngay cả khi chúng ở dạng thô sơ nhất. Những thành viên nhỏ nhất của NATO sẽ nhanh chóng giành lấy cơ hội có thể tấn công những mục tiêu cách hàng trăm dặm và giảm thiểu rủi ro một ngày họ sẽ rơi vào tình thế như Ukraine hiện tại.
Ukraine cần mọi sự hỗ trợ có thể trong thời điểm hiện tại. Quyết định hỗ trợ họ trong giai đoạn mới của cuộc chiến bằng máy bay không người lái này là một quyết định không tốn kém mà Anh có thể đưa ra, nhưng lại có thể mang lại lợi ích lớn.
Nguyễn Quang Minh (theo Telegraph)
