Bài học ‘xương máu’ trong thương vụ Microsoft mua Nokia

Thương vụ này được Microsoft kỳ vọng sẽ giúp công ty có được chỗ đứng trong thị trường smartphone đang phát triển nhanh chóng do iOS của Apple và Android của Google thống trị. Nhưng thay vào đó, nó trở thành một thất bại nặng nề mà cuối cùng Microsoft phải coi là một khoản lỗ lớn.

Câu chuyện bắt đầu vào khoảng năm 2010 khi Nokia, từng là gã khổng lồ trong ngành điện thoại di động, không thể theo kịp các đối thủ ở Thung lũng Silicon. Công ty Phần Lan đã đi tiên phong trong nhiều công nghệ di động nhưng lại chậm chân trong cuộc chơi smartphone. Hệ điều hành Symbian lỗi thời của hãng không thể sánh được với phần mềm iOS và Android mượt mà trên iPhone và các thiết bị Android mới nhất. Trong thực tế, Symbian cũng là một hệ điều hành khó viết mã.

Trong một động thái có vẻ như là một bước đi tuyệt vọng, hội đồng quản trị của Nokia đã thay thế CEO người Phần Lan bằng Stephen Elop, một cựu nhân viên của Microsoft. Gần như ngay lập tức, Elop đưa ra quyết định từ bỏ Symbian và đặt cược tương lai của Nokia vào nền tảng Windows Phone của Microsoft. Nokia hy vọng việc họ tập trung vào phần cứng, trong khi Microsoft tập trung vào phần mềm sẽ giúp họ phục hồi. Đáng buồn là, Windows Phone lại bị chỉ trích rộng rãi khi đây là hệ điều hành mờ nhạt và không mang lại nhiều lợi nhuận cho các nhà phát triển. Họ đặt ra dấu hỏi rằng “Tại sao phải gặp khó khăn khi phát triển nền tảng thứ ba khi iOS và Android đã hoạt động rất tốt?”.

Đến năm 2013, Microsoft quyết định mua lại toàn bộ mảng kinh doanh thiết bị cầm tay của Nokia, đồng thời cấp cho bộ phận còn lại của Nokia nhiều bằng sáng chế. Mức giá 7,2 tỉ USD đã mang lại cho Nokia một nguồn tiền mặt lớn, trong khi Microsoft bị cho là trả giá quá cao cho một khối tài sản đang nhanh chóng trở nên lỗi thời.

Thương vụ mua lại đã đưa Elop trở lại Microsoft với tư cách là người đứng đầu mới của bộ phận thiết bị. Nhưng ông không tồn tại được lâu sau khi Satya Nadella thay thế Steve Ballmer để trở thành CEO Microsoft vào năm 2014. Nadella nhận ra chiến lược di động là một thất bại và nhanh chóng bắt đầu kết thúc nó. Đến tháng 7.2015, Nadella tuyên bố Microsoft đang phải gánh chịu khoản lỗ đáng kinh ngạc 7,6 tỉ USD trong thương vụ mua lại Nokia và quyết định sa thải 7.800 lao động, chủ yếu trong bộ phận phần cứng điện thoại.

Đó là một trong những khoản ghi nhận mức lỗ lớn nhất trong lịch sử của công ty. Từng được cho là sẽ giúp Microsoft trở thành công ty “thiết bị và dịch vụ”, thỏa thuận với Nokia đơn giản là nêu bật việc Microsoft đã tụt hậu ở khoảng cách rất xa trong cuộc đua di động.

Microsoft hiện đã chuyển sang tập trung vào đám mây hơn dưới sự lãnh đạo của Satya Nadella. Nhưng hơn 10 năm sau, sự cố với Nokia vẫn được xem là lời nhắc nhở cho thấy ngay cả những gã khổng lồ cũng có thể sụp đổ khi không theo kịp những thay đổi kiến tạo về công nghệ.