Trang chủNewsVăn hóa - Xã hộiĐặt tên sau sáp nhập, đừng quên 'trong mỗi trái tim ta...

Đặt tên sau sáp nhập, đừng quên ‘trong mỗi trái tim ta ấp ủ một tên làng’


Núi Non Nước, hay còn gọi là Ngũ Hành Sơn, là địa danh mà hầu như người dân xứ Quảng nào cũng biết, được lấy đặt tên đơn vị hành chính quận Ngũ Hành Sơn - Ảnh: TRƯỜNG TRUNG

Núi Non Nước, hay còn gọi là Ngũ Hành Sơn, là địa danh mà hầu như người dân xứ Quảng nào cũng biết, được lấy đặt tên đơn vị hành chính quận Ngũ Hành Sơn – Ảnh: TRƯỜNG TRUNG

Nhân chuyện cả nước sắp tiến hành sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính, nhiều bạn đọc quan tâm cha ông xưa hay đặt tên làng, xã như thế nào?

Làng xã có vai trò rất lớn trong đời sống văn hóa người Việt. Tên làng tên xã không chỉ là bờ đê, gốc ruộng, là những ký ức thân thương của mỗi người như nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ từng viết: “Trong mỗi trái tim ta ấp ủ một tên làng / Trong mỗi giấc mơ nỗi nhớ một tên làng” .

Tên làng xã còn phản ánh quá trình khai phá của cha ông, hoạt động kinh tế, quá trình biến động lịch sử…

Có bao nhiêu cách đặt tên làng xã?

Một tiến sĩ lịch sử thuộc Trường đại học Sư phạm Đà Nẵng cho biết có rất nhiều cách đặt tên làng xã mà người xưa thường dùng.

Phổ biến nhất là việc sử dụng các địa danh cổ, các xứ đất cổ, các làng lớn, làng cổ nổi tiếng thuộc địa bàn của các phường, xã đó để chọn tên mới…

Có thể để ý thấy một cách đặt tên xã phường thời trước khá phổ biến như lấy 1 chữ trong tên huyện đặt cho các xã bên dưới.

Ví dụ ở huyện Duy Xuyên có lúc nhất quán lấy chữ đầu là Xuyên, các xã sẽ chọn thêm một chữ có ý nghĩa tốt đẹp/trang nhã (mỹ tự), hoặc một chữ trong tên một ngôi làng lớn, nổi tiếng của xã hoặc mang dấu ấn của riêng xã đó để đặt thành Xuyên Thọ, Xuyên Phước, Xuyên Long, Xuyên Tân…

Tuy nhiên sau đó và duy trì đến hiện nay thì các xã đã lấy chữ đầu là Duy: Duy Hải, Duy Nghĩa, Duy Thu, Duy Tân…

Tương tự như ở huyện Hòa Vang, Đà Nẵng hiện nay lấy chữ Hòa đặt tên cho các xã vậy: Hòa Phú, Hòa Châu, Hòa Thọ, Hòa Phong, Hòa An…

Vị tiến sĩ này cho rằng cách này tạo sự nhất quán với các địa danh hành chính cấp dưới quận, huyện không trùng lặp, giúp dễ nhớ và cũng dễ được đồng thuận từ cộng đồng bên dưới. Đặc biệt là trong trường hợp cộng đồng cư dân vùng đó bất đồng ý kiến, không thống nhất được.

Ví dụ quận Sơn Trà, có thể lấy chữ Trà hoặc chữ Sơn; quận Thanh Khê có thể lấy chữ Thanh; Liên Chiểu có thể lấy chữ Liên, quận Cẩm Lệ có thể lấy chữ Cẩm… làm chữ cái đầu, rồi chọn thêm một chữ nữa để thành tên phường trực thuộc bên dưới.

Một cách khác mà nhiều nơi cũng dùng để đặt tên đường là có thể thêm phương vị (Đông – Tây – Nam – Bắc – Trung – Thượng) vào tên quận để tạo ra tên phường (như cách hiện tại của quận Thanh Khê có 2 phường Thanh Khê Đông, Thanh Khê Tây).

Có nơi thì đánh số (thêm phần số) vào sau bộ phận định danh chính cấp quận, huyện để ra địa danh hành chính cấp phường (ví dụ cách hiện tại của quận Hải Châu, Đà Nẵng có 2 phường Hải Châu 1 và Hải Châu 2).

Cách ghép tên gọi của xã/phường mới bằng việc chọn ghép hai chữ trong 2 – 3 xã, phường cũ sao cho thuận, hay, ý nghĩa cũng khá phổ biến (như phường dự kiến thành lập ở quận Hải Châu, Đà Nẵng là Nam Bình Phước).

Hoặc có thể lấy lại tên gọi cũ, tên gọi đã có trong thời kỳ lịch sử trước đó (như phường dự kiến thành lập là phường Hà Tam Xuân ở quận Thanh Khê, Đà Nẵng)…

Sinh viên Đại học Sư phạm Đà Nẵng trò chuyện với người cao tuổi trước một ngôi miếu ở làng cổ Nam Ô, quận Liên Chiểu, Đà Nẵng - Ảnh: TRẦN TUẤN

Sinh viên Đại học Sư phạm Đà Nẵng trò chuyện với người cao tuổi trước một ngôi miếu ở làng cổ Nam Ô, quận Liên Chiểu, Đà Nẵng – Ảnh: TRẦN TUẤN

Có khi ngẫu nhiên, có khi bị chi phối nhiều yếu tố

Trong khi đó, các nghiên cứu về tên làng xã ở Việt Nam cho thấy cách gọi tên làng xã có liên quan mật thiết đến phong tục, tập quán, lối sống, tín ngưỡng, sở thích của cả cộng đồng. Cách đặt và gọi tên làng xã có khi mang tính ngẫu nhiên, có khi bị sự chi phối từ nhiều yếu tố.

Có nhiều trường hợp phường xã lấy theo tên làng chính trong vùng. Mà tên làng lại lấy tên theo làng nghề đặc trưng, dòng họ có sức ảnh hưởng, có số lượng đông nhất vùng.

Ngoài ra, tại một số địa phương có nhiều phường, xã lấy tên theo danh nhân địa phương, hoặc chọn đánh số…

Trong những ngày qua, nhiều bạn đọc Tuổi Trẻ Online có ý kiến cho rằng việc đặt tên mới cho các đơn vị hành chính sau khi sáp nhập các phường xã cần tránh thay đổi quá nhiều các từ tố mà cha ông đã gọi, vì sẽ dễ “mất gốc”.

Hầu hết các ý kiến cho rằng trong giai đoạn hiện nay cần xem xét việc đặt tên đơn vị hành chính mới phải đảm bảo tiết kiệm, tránh gây rắc rối về giấy tờ cho người dân.

Nhiều bạn đọc góp ý trường hợp tên gọi xã phường cũ đã mang đủ ý nghĩa khái quát được cả vùng đất thì cân nhắc giữ lại để tránh rắc rối giấy tờ cho người dân.

Địa danh Khuê Trung có gốc từ ngôi làng cổ Hóa Khuê ở Đà Nẵng. Nay được lấy làm tên đơn vị hành chính phường Khuê Trung, thuộc quận Cẩm Lệ, Đà Nẵng. Trong ảnh là một góc khu di tích lịch sử - văn hóa Khuê Trung - Ảnh: TRƯỜNG TRUNG

Địa danh Khuê Trung có gốc từ ngôi làng cổ Hóa Khuê ở Đà Nẵng. Nay được lấy làm tên đơn vị hành chính phường Khuê Trung, thuộc quận Cẩm Lệ, Đà Nẵng. Trong ảnh là một góc khu di tích lịch sử – văn hóa Khuê Trung – Ảnh: TRƯỜNG TRUNG



Nguồn

Cùng chủ đề

Một tỉnh Đông Bắc không thuộc diện sắp xếp, kinh tế bứt tốc ấn tượng

Là tỉnh ở vùng Đông Bắc nước ta với 80% diện tích đồi núi, Quảng Ninh gây ấn tượng khi quy mô kinh tế tăng trưởng thần tốc. Đây cũng là một trong 11 tỉnh, thành dự kiến không thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh. Quảng Ninh có diện tích đất tự nhiên 620,8 nghìn ha, thuộc vùng núi Đông Bắc (xét về mặt địa chất và địa lý) nước ta, có vị trí địa chính...

Hà Nam thành lập Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính tỉnh

Kinhtedothi - Ban Chỉ đạo về thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính tỉnh Hà Nam (gọi tắt là Ban Chỉ đạo) tổ chức họp phiên thứ nhất công bố quyết định thành lập, quy chế làm việc và thảo luận những nội dung công việc trong thời gian tới. Ông Trương Quốc Huy, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo chủ trì hội nghị. Tại phiên họp, ông Đặng Đình...

Cả nước sẽ không còn 696 huyện, giảm 60-70% cấp xã

Hiện cả nước có 696 đơn vị cấp huyện, tới đây sẽ không còn đơn vị hành chính này. Khoảng 10.035 đơn vị hành chính cấp xã hiện nay, thời gian tới sẽ giảm từ 60-70%. Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 7 nhiệm kỳ khóa 15 đã khai mạc sáng nay để thảo luận một số nội dung trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9. Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội...

Cần ưu tiên lợi ích chung hơn cảm xúc

Sáp nhập tỉnh là quyết định lớn, tác động sâu rộng đến đời sống và văn hóa của người dân. Nhiều người cho rằng cần gạt bỏ cảm xúc, hướng đến lợi ích chung. Ưu tiên lợi ích chung Hiện nay chủ trương về sáp nhập, tinh gọn bộ máy, nhất là về sáp nhập các tỉnh, thành phố đang trở thành chủ đề được quan tâm rất lớn của nhiều người dân....

Sáp nhập tỉnh – Nới không gian phát triển cho Đà Nẵng

Nếu thành phố Đà Nẵng thuộc diện sắp xếp, sáp nhập tỉnh sẽ mở ra dư địa không gian phát triển mạnh mẽ hơn không chỉ cho thành phố mà còn trong khu vực. Thiếu quỹ đất Ngày 1/1/1997, thành phố Đà Nẵng chính thức trở thành thành phố Trực thuộc Trung ương, qua 28 năm phát triển, kinh tế thành phố đã chuyển mình ngoạn mục. ...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Hai người phụ nữ hiếm hoi trong lịch sử từng được trao huy chương Fields

Trong số 64 nhà toán học được trao huy chương Fields ở lĩnh vực toán học chỉ có hai người phụ nữ. Đó là nhà toán học người Iran Maryam Mirzakhani và nhà toán học người Ukraine Maryna Viazovska. Đến năm 2022, nhà toán...

Tuyển giáo viên trước sáp nhập đơn vị hành chính: Nơi tự tạm dừng, nơi tiếp tục tuyển

Tại tỉnh Ninh Thuận có huyện tiếp tục tuyển giáo viên để đảm bảo việc dạy học, nhưng có nơi lại tạm dừng vì lý do sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính. Ngược lại, UBND huyện Ninh Phước cũng đã có thông...

Sữa tăng trưởng chiều cao có thật sự cần thiết cho con?

Các diễn viên, MC quảng cáo đã khẳng định như "đinh đóng cột" là con họ và những người quen biết sử dụng sữa này đã giúp tăng chiều cao 3-5cm sau 3 tháng? Không có chuyện ấy đâu. Uống sữa thông thường, bổ...

Vì sao ly hôn tập trung ở thành phố lớn?

Theo báo cáo kết quả điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 của Tổng cục Thống kê vừa được công bố cho thấy TP.HCM có tỉ lệ ly hôn, ly thân cao nhất cả nước với 263.000 người, đứng sau là Hà Nội với hơn 146.000 người. ...

Đừng tự nuốt ‘chén đắng’ do gian dối thi cử

Nhiều quảng cáo về chuyện thi hộ các chứng chỉ tiếng Anh, trong đó có nhiều chứng chỉ quốc tế uy tín đang công khai trên mạng. "Thi hộ chứng chỉ ngoại ngữ. Thanh toán khi biết điểm. PTE-IELTS-TOEIC. Cam kết đạt mục tiêu,...

Bài đọc nhiều

Cục trưởng Điện ảnh phủ nhận tin Trương Nghệ Mưu tới Hà Nội

Ngày 3/11, ông Vi Kiến Thành, Cục trưởng Cục Điện ảnh phản hồi thông tin đạo diễn Trương Nghệ Mưu cùng một số ngôi sao Hàn Quốc như Lee Kwang Soo, Shin So Yul, Jung Man Sik... tới Hà Nội tham dự Liên hoan phim quốc tế Hà Nội 2024 (HANIFF VII). Ông Vi Kiến Thành khẳng định với Tri Thức - Znews thông tin này là sai sự thật và không phải chia sẻ chính thống do Cục Điện...

Ca sĩ, hoa hậu, rapper nào là đại sứ Xuân tình nguyện 2025?

Xuân tình nguyện 2025 có nhiều đại sứ nhất từ trước đến nay với dàn ca sĩ, hoa hậu, vận động viên thể thao quốc gia, rapper hùng hậu. Nguồn: https://tuoitre.vn/ca-si-hoa-hau-rapper-nao-la-dai-su-xuan-tinh-nguyen-2025-20241222135439621.htm

Nhặt được ví da có 21 triệu khi đi chúc tết, nam thanh niên trả lại người mất

Anh Minh đi chơi tết rồi nhặt được ví da chứa hơn 21 triệu đồng tiền mặt nên giao nộp công an xã Vĩnh Tú (Quảng Trị) để tìm trả lại người mất. Sau 30 phút phát loa thông báo, công an xã xác minh và trả lại người mất. ...

MoneyGram bị tấn công mạng

“Gã khổng lồ” chuyển tiền MoneyGram xác nhận bị tấn công mạng sau khi sự cố bị gián đoạn và khách hàng phàn nàn về dịch vụ từ ngày 20/9. Dù nhiều người nghi ngờ công ty bị hack, đến sáng ngày 23/9, MoneyGram mới lên tiếng. Trong thông báo, dịch vụ chuyển tiền lớn thứ hai thế giới cho biết “đã phát hiện sự cố an ninh mạng ảnh hưởng đến một phần hệ thống”. MoneyGram đã ngay lập...

Cùng chuyên mục

Hai người phụ nữ hiếm hoi trong lịch sử từng được trao huy chương Fields

Trong số 64 nhà toán học được trao huy chương Fields ở lĩnh vực toán học chỉ có hai người phụ nữ. Đó là nhà toán học người Iran Maryam Mirzakhani và nhà toán học người Ukraine Maryna Viazovska. Đến năm 2022, nhà toán...

Vì sao nhiều Gen Z thà ‘ăn bám bố mẹ’ cũng không muốn làm việc 8 tiếng 1 ngày?

Công việc từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều, từ thứ 2 đến thứ 7 đã không còn là chuyện hiển nhiên và lựa chọn duy nhất. ...

Quảng Bình ký kết hợp tác với Sun Group

(NADS) - Ngày 15/4, tại TP. Đồng Hới, UBND tỉnh Quảng Bình và Công ty Cổ phần Tập đoàn Mặt Trời (Sun Group) có buổi làm việc và ký kết “Bản ghi nhớ hợp tác chiến lược đầu tư phát triển”. Đây được xem là cột mốc quan trọng, mở ra giai đoạn mới cho tiến trình phát triển kinh tế - du lịch bền vững của tỉnh Quảng Bình. ...

Xác lập kỷ lục 135 món ăn từ trái thanh trà

VĨNH LONG 135 món ăn chế biến từ trái thanh trà - trái cây đặc sản của thị xã Bình Minh vừa xác...

Vì sao ly hôn tập trung ở thành phố lớn?

Theo báo cáo kết quả điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 của Tổng cục Thống kê vừa được công bố cho thấy TP.HCM có tỉ lệ ly hôn, ly thân cao nhất cả nước với 263.000 người, đứng sau là Hà Nội với hơn 146.000 người. ...

Mới nhất

ĐHĐCĐ thường niên TCT Viglacera 2025 qua lăng kính báo chí – Tổng công ty Viglacera

Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên 2025 của Tổng công ty Viglacera - CTCP (Mã: VGC) nhận được sự quan tâm rất lớn của cổ đông và xã hội. “Bức tranh tổng thể” về hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển của Viglacera trong năm 2024 và những định hướng chiến lược...

Thủ tướng kỳ vọng làn sóng đầu tư mới từ Thụy Điển vào Việt Nam – Tổng công ty Hàng hải Việt Nam-VIMC

Trong chương trình thăm chính thức Vương quốc Thụy Điển, chiều 12/6 (giờ địa phương), tại Stockholm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Bộ trưởng Hợp tác phát triển quốc tế và Ngoại thương Thụy Điển Benjamin Dousa cùng chủ trì Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam – Thụy Điển có chủ đề “Chuyển đổi xanh,...

Tin tức doanh nghiệp-Chủ tịch VNG Lê Hồng Minh chia sẻ tầm nhìn Go Global và AI cùng đoàn lãnh đạo YPO

Ngày 6/6/2025, Chủ tịch VNG, ông Lê Hồng Minh, đã có buổi gặp gỡ cùng đoàn lãnh đạo doanh nghiệp đến từ YPO Pan Greater Bay Area Chapter tại VNG Campus. Hoạt động này là một phần của chương trình giao lưu quốc tế của YPO, nhằm khám phá môi trường kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp và chiến...

Petrolimex điều chỉnh giá xăng dầu từ 15 giờ 00 phút ngày 12.6.2025

Hà Nội, ngày 12.6.2025, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex/Tập đoàn - mã chứng khoán: PLX) chính thức điều chỉnh giá xăng dầu, theo đó mức giá mới như sau:Mức giá mới có hiệu lực từ thời điểm 15 giờ 00 phút ngày 12 tháng 6 năm 2025 cho đến kỳ điều hành giá xăng dầu tiếp...

Ước tồn Quỹ BOG tại Petrolimex ngày 12.6.2025

Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex/ PLX/ Tập đoàn) điều chỉnh giá mặt hàng xăng dầu từ 15 giờ 00 ngày 12.6.2025 - chi tiết xem tại TCBC công bố trên website   www.petrolimex.com.vn.Trong chu kỳ điều chỉnh giá xăng dầu từ ngày 05.6.2025 đến trước thời điểm 15 giờ 00 ngày 12.6.2025, Quỹ bình ổn giá xăng...

Mới nhất