Trang chủNewsVăn hóa - Xã hộiPhát lộ "kho báu" sau 12 thế kỷ ở một xã ven...

Phát lộ “kho báu” sau 12 thế kỷ ở một xã ven biển của Thừa Thiên Huế được công nhận kỷ lục thế giới

Tháp Phú Diên vừa được Liên minh Kỷ lục thế giới (WorldKings) công nhận là “Tháp Chăm cổ bằng gạch chìm sâu dưới cồn cát ven biển, được khai quật và bảo tồn đầu tiên trên thế giới”.

Không chỉ là điểm đến văn hoá, tháp cổ cạnh bờ biển Phú Diên, huyện Phú Vang (tỉnh Thừa Thiên Huế) còn thu hút du lịch.

Mới đây, trong khuôn khổ Tuần lễ Festival Huế 2022, tỉnh Thừa Thiên – Huế đã tổ chức lễ công bố quyết định xác lập Kỷ lục thế giới đối với tháp Chăm Phú Diên, huyện Phú Vang. Di tích này được phát lộ một cách tình cờ và rất đặc biệt – khi cách mép nước biển tới 120 mét.

“Kho báu” phát lộ sau 12 thế kỷ

Theo nghiên cứu của các nhà khảo cổ học, tháp Phú Diên thuộc nhóm tháp lùn trong nghệ thuật kiến trúc Chăm Pa. Đây là nhóm tháp khởi đầu của kiến trúc tôn giáo Chăm Pa trước khi chuyển sang kiểu kiến trúc vật liệu bền vững.

Tháp có niên đại vào khoảng thế kỷ thứ 8, sớm nhất trong lịch sử kiến trúc tháp Chăm hiện nay. Đồng thời, cũng là công trình cổ nhất trong số tháp Chăm còn tồn tại dọc theo dải đất miền Trung.

Các tài liệu khảo cổ cho biết, sáng ngày 18/4/2001 tại bờ biển xã Phú Diên (huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên – Huế), một nhóm công nhân khai thác titan đã tình cờ phát hiện một khối gạch bị vùi sâu dưới lòng cát.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin (nay là Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch) Nguyễn Khoa Điềm sau đó đã đề nghị cơ quan chức năng phong tỏa khu vực để bảo vệ nguyên trạng, họp bàn tìm cách khai quật tối ưu.

Theo đo đạc, tháp cổ nằm sâu dưới lòng cát từ 5 đến 7 mét, thấp hơn mực nước biển 3 đến 4 mét và cách mép nước biển 120 mét.

Gần 5 tháng sau, việc khai quật được tiến hành từ ngày 5 – 23/9/2001. Sau khi lộ diện hoàn toàn, nhìn tổng thể khối gạch này là một khối kiến trúc hình chữ nhật.

Càng lên cao càng giật cấp thu nhỏ dần với các thành phần khác nhau như móng tháp, chân đế tháp, thân và diềm mái tháp… Dưới móng tháp là một lớp đá sỏi cuội làm nền.

Sau khi phát hiện, UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế đã chỉ đạo ngành văn hoá địa phương phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai công tác bảo vệ và tiến hành khảo sát, thám sát kỹ lưỡng địa điểm này.

Các nhà nghiên cứu đã xác định đây là tháp Chăm, với kiến trúc thuộc nền văn hóa Chăm Pa có giá trị về mặt khoa học, lịch sử. Sự có mặt của các hiện vật Yoni bằng đá, bình gốm… trong lòng tháp Phú Diên là những hiện vật đặc trưng cho việc thờ cúng của dân tộc Chăm Pa.

Phát lộ

Tháp Chăm cổ Phú Diên vừa xác lập kỷ lục thế giới.

Giá trị tầm thế giới

Tháp Chăm Phú Diên đã hiện diện trên bản đồ du lịch Huế, nổi tiếng về một điểm đến độc đáo. Từ giá trị vật chất đến giá trị tinh thần, từ công trình kiến trúc đến văn hóa tâm linh, tháp Phú Diên có tiềm năng có thể khai thác phục vụ hoạt động văn hóa, du lịch – đặc biệt trong khuôn khổ Tuần lễ Festival Huế 2022.

Kết quả khai quật khảo cổ cho thấy, tháp Phú Diên có dạng hình chữ nhật. Nhìn từ bên ngoài, tháp có 1 bệ thờ và 4 cửa. Cửa chính quay mặt ra biển Đông, cửa hướng Đông đã bị sụp đổ một bên. Còn lại là 3 cửa giả có cùng kích thước và kiểu dáng.

Theo ông Nguyễn Đức Lộc – Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên – Huế: Phần mặt bằng đáy tháp dài 8.22 mét, rộng 7.12 mét, càng lên cao càng thu nhỏ dần.

Chiều cao tháp dao động từ 3.1 đến 3.26 mét, do hệ quả của bị lún nghiêng. Đế tháp có hình chữ nhật cắt góc, cao 0.29 mét với bốn lớp gạch xây kín. Chân tháp cao 1.25 mét, thân tháp cao 1.36 mét.

Phần bên trong của tháp dài 3.9 mét, rộng 3.3 mét, ở giữa là bệ thờ cao 0.73 mét, trên bệ có yoni bằng đá sa thạch. Ở phía trước cửa chính của tháp có một bệ thờ bằng gạch hình khối vuông khít nhau cao đến 1.4 mét, chính giữa đục một lỗ tròn có đường kính to bằng một gang tay. Theo các nhà khoa học, đây có thể là nơi từng đặt tượng thờ.

Dù trải qua khoảng thời gian dài nhưng tháp Phú Diên vẫn có màu gạch đỏ hồng và xốp. Theo nghiên cứu, gạch được làm từ đất sét và nung trong nhiệt độ thấp dưới 800 – 900 độ C. Tháp được xây bằng kĩ thuật mài chập kết hợp nhớt cây ô dước cùng với nước để tạo sự kết dính.

Tại khu vực khai quật, các nhà khoa học còn phát hiện một số đồ cúng tế. So với các tháp Chăm khác, thì các họa tiết của tháp Phú Diên mang tính cách điệu và sơ khai hơn, dẫn đến phỏng đoán đây có thể là một tháp có từ rất sớm.

Kết quả phóng xạ carbon sau đó cho thấy tháp được xây dựng từ đầu thế kỷ thứ 8, thuộc thời kỳ chuyển tiếp giữa phong cách kiến trúc cổ Mỹ Sơn E1 sang phong cách kiến trúc tháp Hòa Lai.

Đây chính là vùng đất thuộc đất Chăm Pa và trở thành đất Đại Việt trong sự kiện vua Chăm Pa là Chế Mân dâng Châu Ô và Châu Rí để làm sính lễ cầu hôn công chúa Huyền Trân.

Sau khi hoàn thành các thủ tục khảo sát, nghiên cứu, tháng 12/2001, Bộ Văn hóa – Thông tin đã ra quyết định xếp hạng di tích tháp Phú Diên là di tích quốc gia. Tháng 10/2005, tháp được tiến hành bảo tồn tu bổ và hoàn thành vào tháng 5/2007, với kinh phí gần 4 tỉ đồng.

Hiện nay, tháp Phú Diên đang được bảo tồn trong một nhà kính nhằm hạn chế tác động từ môi trường tự nhiên. Nhìn trực tiếp, đường khối của tháp đã bị biến dạng nhiều do thời gian và tác động của thiên nhiên sau 12 thế kỷ. Tuy nhiên, vẫn có thể nhận thấy sự tinh tế, tài hoa từ những đường nét, hình khối kiến trúc.

Đến nay, tháp cổ Phú Diên đã được nhóm công nhân tình cờ phát hiện, được bảo tồn hơn 20 năm và chính thức được ghi danh xác lập kỷ lục thế giới./.

Nguồn

Cùng chủ đề

Kho báu chứa 800 vật khác thường lộ ra giữa đồng

(NLĐO) - Một người dò kim loại nghiệp dư ở Anh đã phát hiện ra một kho báu thời đại đồ sắt được mô tả là rất khác thường và có quy mô khổng lồ. ...

Thần đồng 14 tuổi phá 6 kỷ lục thế giới trong một ngày

Thần đồng 14 tuổi người Ấn Độ, Aaryan Shukla đã phá 6 kỷ lục thế giới trong một ngày cho nội dung cộng nhẩm 100 số có bốn chữ số trong vòng 30,9 giây, điều mà người bình...

Nghề làm bún Vân Cù đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

(Tổ Quốc) - Ngày 19/2, tại thôn Vân Cù - Nam Thanh, xã Hương Toàn, TX Hương Trà (TP Huế) đã diễn ra Lễ đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Nghề làm bún Vân Cù. ...

Công trình mang tính biểu tượng “có một không hai” ở Phú Quốc

(NLĐO) - Những công trình mang tính biểu tượng có một không hai ở Phú Quốc là điểm du xuân không thể bỏ qua của du khách trong và ngoài nước. ...

Kỹ sư Đức lập kỷ lục thế giới với 120 ngày sống dưới nước

Một kỹ sư hàng không vũ trụ người Đức ngày 24.1 đã ăn mừng cho việc ông lập kỷ lục thế giới về thời gian sống dưới nước lâu nhất mà không cần giảm áp suất. ...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Mây mù bao phủ khu di tích danh thắng ở Hải Dương có lưng tựa núi, trước mặt là sông

Khu di tích danh thắng Côn Sơn - Kiếp Bạc thuộc TP Chí Linh (Hải Dương) tựa lưng vào núi Trán Rồng, trước mặt là sông Lục Đầu tạo thành vùng đất quần tụ đủ tứ linh, ngũ nhạc, lục đầu giang. ...

Bài đọc nhiều

Báo chí đồng hành cùng Hải quân bảo vệ chủ quyền biển, đảo

Tại buổi gặp mặt báo chí Xuân Ất Tỵ 2025 do Quân chủng Hải quân tổ chức, ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, khẳng định: "Báo chí sẽ tiếp tục đồng hành, ủng hộ Hải quân trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển, đảo". Sáng 28/2, Quân chủng Hải quân đã tổ chức buổi gặp mặt báo chí Xuân Ất Tỵ 2025, thông báo những kết quả nổi bật trong...

Cận cảnh màn lao xe qua vách núi đầy mạo hiểm của tài tử Tom Cruise ở phim mới

Thương hiệu phim điệp viên gắn liền với tên tuổi của nam tài tử Tom Cruise sẽ ra mắt phần tiếp theo vào năm 2023, mang tên Nhiệm vụ: Bất khả thi nghiệp báo phần một (tựa gốc: Mission: Impossible Dead Reckoning Part One). Bộ phim này được xem là một trong những bom tấn được mong đợi nhất trong năm. Mới đây, hãng phim đã tung ra đoạn hậu trường đặc biệt, hé lộ quá trình dày công chuẩn...

Hoãn lễ trao tặng danh hiệu NSND, NSƯT

Lễ trao tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 10 dự kiến được tổ chức vào sáng 31/1 tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Tuy nhiên, lễ trao tặng danh hiệu được hoãn lại, chuyển sang ngày khác vì lý do bất khả kháng. Theo quyết định 1431/QĐ-CTN do Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng ký ngày 28/11/2023 và quyết định 724/QĐ-CTN ký ngày 22/6/2023, có 119 cá nhân được phong tặng danh hiệu NSND, 256 cá nhân được...

Cuộn thép trên xe đầu kéo bất ngờ rơi xuống đường gây tai nạn

TPO - Cuộn thép trên xe đầu kéo đang di chuyển trên đường Mỹ Phước Tân Vạn (Bình Dương) bất ngờ lao xuống đường, va vào chiếc xe máy đang lưu thông cùng chiều khiến người đi xe máy bị thương. Khoảng 11h trưa 3/4, chiếc xe đầu kéo mang biển số TPHCM chở nhiều cuộn thép di chuyển trên đường Mỹ Phước Tân Vạn theo hướng từ thị xã Bến Cát đi thành phố Dĩ An....

Gia đình nhạc sĩ Trịnh Công Sơn: ‘Nhạc Trịnh đã đến lúc cần thay áo’

Trong Festival vì hòa bình tại Quảng Trị (tháng 7-2024), dự kiến sẽ có đêm nhạc Trịnh Công Sơn vì hòa bình. TS Nguyễn Nam (Đại học Fulbright Việt Nam) kết hợp gia đình, cùng với sự giúp đỡ của thầy Trung Hải ở Huế thành lập nhóm nghiên cứu Trịnh Công Sơn.Nhóm sẽ ra mắt ngày 1-4 này.Trong năm 2024,...

Cùng chuyên mục

Hai người phụ nữ hiếm hoi trong lịch sử từng được trao huy chương Fields

Trong số 64 nhà toán học được trao huy chương Fields ở lĩnh vực toán học chỉ có hai người phụ nữ. Đó là nhà toán học người Iran Maryam Mirzakhani và nhà toán học người Ukraine Maryna Viazovska. Đến năm 2022, nhà toán...

Vì sao nhiều Gen Z thà ‘ăn bám bố mẹ’ cũng không muốn làm việc 8 tiếng 1 ngày?

Công việc từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều, từ thứ 2 đến thứ 7 đã không còn là chuyện hiển nhiên và lựa chọn duy nhất. ...

Quảng Bình ký kết hợp tác với Sun Group

(NADS) - Ngày 15/4, tại TP. Đồng Hới, UBND tỉnh Quảng Bình và Công ty Cổ phần Tập đoàn Mặt Trời (Sun Group) có buổi làm việc và ký kết “Bản ghi nhớ hợp tác chiến lược đầu tư phát triển”. Đây được xem là cột mốc quan trọng, mở ra giai đoạn mới cho tiến trình phát triển kinh tế - du lịch bền vững của tỉnh Quảng Bình. ...

Xác lập kỷ lục 135 món ăn từ trái thanh trà

VĨNH LONG 135 món ăn chế biến từ trái thanh trà - trái cây đặc sản của thị xã Bình Minh vừa xác...

Vì sao ly hôn tập trung ở thành phố lớn?

Theo báo cáo kết quả điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 của Tổng cục Thống kê vừa được công bố cho thấy TP.HCM có tỉ lệ ly hôn, ly thân cao nhất cả nước với 263.000 người, đứng sau là Hà Nội với hơn 146.000 người. ...

Mới nhất

Dự án tái định cư Phủ Trịnh tăng vốn, lùi hạn hoàn thành sang cuối 2025

VHO - Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa vừa ban hành quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án Khu tái định cư phục vụ giải phóng mặt bằng (GPMB) dự án Tôn tạo Khu di tích Phủ Trịnh, xã Vĩnh Hùng, huyện Vĩnh Lộc (nay là xã Biện Thượng). Theo đó, thời gian hoàn thành dự án được...

Đảng ủy VIMC phát huy vai trò tuyên giáo, dân vận trong lãnh đạo Công đoàn các cấp – Tổng công ty Hàng hải...

Giai đoạn 2020 – 2025, dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng công ty và các doanh nghiệp thành viên với sự đồng hành kịp thời, hiệu quả của tổ chức Công đoàn đã thực hiện thắng lợi toàn diện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội, trong...

Tuổi trẻ VIMC tự hào vững tin theo Đảng – Tổng công ty Hàng hải Việt Nam-VIMC

Tuổi trẻ luôn là lực lượng tiên phong, tràn đầy nhiệt huyết, đóng vai trò quan trọng trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Đối với Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC), thế hệ trẻ không chỉ là nguồn nhân lực kế cận mà còn là những chiến sĩ xung kích trên mặt...

Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Mỹ Donald Trump điện đàm

(Dân trí) – Mỹ sẽ cắt giảm đáng kể thuế đối ứng cho nhiều hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam và sẽ tiếp tục hợp tác với Việt Nam trong giải quyết những vướng mắc ảnh hưởng đến quan hệ thương mại song phương. 20h ngày 2/7 (giờ Việt Nam), Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc...

Phó đại sứ Ấn Độ tại Việt Nam thăm Di sản Mỹ Sơn

VHO - Lần đầu tiên đến thăm Khu đền tháp Mỹ Sơn, Phó Đại sứ Ấn Độ tại Việt Nam đã bày tỏ ấn tượng sâu sắc trước vẻ đẹp cổ kính, giá trị lịch sử – văn hoá độc đáo và không gian thiên nhiên trong lành của di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn. Ông Nguyễn...

Mới nhất