Trang chủNewsThế giớiQuan điểm 'công lý phục hồi' trong nhà tù Na Uy

Quan điểm ‘công lý phục hồi’ trong nhà tù Na Uy


Với quan niệm tội phạm là người lầm lạc cần được sửa chữa, hệ thống tư pháp và nhà tù Na Uy hướng tới “phục hồi” thay vì trừng phạt họ.

Khi Are Hoidal trở thành nhân viên Cục Cải huấn Na Uy vào đầu những năm 1980, hệ thống nhà tù Na Uy đối mặt vấn đề lớn, khi ghi nhận gần 70% tù nhân được phóng thích tái phạm trong vòng hai năm, gần bằng tỷ lệ hiện nay ở Mỹ.

Hệ thống nhà tù Na Uy thời điểm đó có cấu trúc tương tự Mỹ và hầu hết các quốc gia trên thế giới, dựa trên quan niệm “công lý trừng phạt”. Quan điểm này định nghĩa công lý là sự trừng phạt thích đáng đối với người gây hại cho xã hội, tức bản án phải tương xứng với mức độ nghiêm trọng của tội danh.

“Nhà tù lúc đó rất khắc nghiệt”, Hoidal kể. “Bên trong trại giam là văn hóa cơ bắp, tập trung vào giám sát và an ninh”.

Trước tỷ lệ tái phạm cao và tình trạng bạo loạn trong nhà tù, giới chức Na Uy cho rằng hệ thống “công lý trừng phạt” như vậy không hiệu quả. Olso sau đó cải tổ hoàn toàn hệ thống nhà tù quốc gia.

Ngày nay, hệ thống tư pháp và nhà tù của nước này đã trở thành hình mẫu cho phần còn lại của thế giới, với quan niệm “công lý phục hồi” giúp kéo giảm tỷ lệ tội phạm, tái phạm.





Một tù nhân làm nghề mộc trong xưởng ở nhà tù Bastoey, Na Uy, năm 2007. Ảnh: AFP

Một tù nhân làm nghề mộc trong xưởng ở nhà tù Bastoey, Na Uy, năm 2007. Ảnh: AFP

Na Uy có 57 nhà tù với tổng cộng 3.600 phòng giam. Con số này tương đối nhiều so với một quốc gia diện tích nhỏ và dân số chưa tới 5,5 triệu. Thay vì áp dụng mô hình trại giam tập trung, các nhà tù ở Na Uy có quy mô nhỏ, gần cộng đồng, hướng tới giúp phạm nhân phục hồi đạo đức, tái hòa nhập xã hội.

Giới chức Na Uy tin rằng phạm nhân cần được giam gần nhà, để có thể duy trì mối quan hệ với gia đình, bạn bè. Nhiều nhà tù cũng cho phép phạm nhân tiếp khách ba lần mỗi tuần, cho phép vợ hoặc chồng đến thăm. Điều này nhằm giúp người bị giam nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ sau khi chấp hành xong hình phạt và được trả tự do.

Đợt cải cách những năm 1990 không chỉ cải tổ nhà tù. Na Uy cũng xóa bỏ án chung thân, thay thế bằng mức án tối đa 21 năm tù. Nước này gần đây sửa đổi luật, cho phép phạt tối đa 30 năm tù đối với một số tội ác như diệt chủng, chống lại loài người, các tội ác chiến tranh.

Nhưng hầu hết các bản án ở Na Uy không được tuyên ở mức kịch khung như vậy. Hơn 60% bản án ở quốc gia Bắc Âu có thời hạn giam giữ dưới ba tháng, gần 90% bản án thời hạn dưới một năm.

Hệ thống tư pháp, nhà tù mới cũng giúp Na Uy đạt tỷ lệ phạm nhân tái phạm thấp nhất thế giới, ở mức 20% trong vòng hai năm kể từ khi người thi hành xong án phạt tù được trả tự do. Tỷ lệ này ở Anh là gần 50%.

Theo thống kê của Statista, số tù nhân ở Na Uy trong thập kỷ qua đạt mức cao nhất là 4.192 người vào năm 2016, sau đó giảm dần và xuống mức 3.687 năm 2022. Nước này có tỷ lệ 54 tù nhân trên 100.000 dân, mức thấp thứ tư thế giới.





Bên trong một phòng giam ở nhà tù Halden, đông nam Na Uy, năm 2010. Ảnh: Reuters

Bên trong một phòng giam ở nhà tù Halden, đông nam Na Uy, năm 2010. Ảnh: Reuters

Quan niệm “công lý phục hồi” được xem là yếu tố trọng yếu giúp Na Uy đạt tỷ lệ tái phạm thấp. Quan niệm này cũng thúc đẩy Na Uy tìm cách đảm bảo phẩm giá và các quyền lợi cơ bản cho tù nhân trong thời gian thụ án.

“Ở Na Uy, hình phạt là tước đoạt quyền tự do của một cá nhân, các quyền khác được giữ nguyên”, Hoidal, người hiện trở thành giám đốc nhà tù Halden, một trong ba cơ sở giam phạm nhân lớn nhất Na Uy, nói.

Các tù nhân vẫn có quyền bầu cử, học tập, tập thể dục, gặp gia đình và tham gia các hoạt động ngoại khóa. Ở nhiều nhà tù, phạm nhân và nhân viên an ninh cùng nhau chơi thể thao, tập yoga. Giới chức Na Uy cho rằng cách tiếp cận này có thể giúp phạm nhân tái hòa nhập xã hội dễ dàng hơn.

Breivik đang thụ án trong khu biệt giam hai tầng tại nhà tù Ringerike, nơi được trang bị nhà bếp, phòng TV với máy chơi game, phòng gym và sân bóng rổ. Giới chức cho rằng tình trạng biệt lập của Breivik chỉ mang tính tương đối và phù hợp với mối đe dọa của sát thủ này. Hai tuần một lần, Breivik được phép gặp hai tù nhân khác trong một giờ.

Khi Breivik mãn hạn, nếu giới chức nhà tù xác định anh ta chưa được cải tạo, bản án sẽ được kéo dài thêm 5 năm và tới hạn lại tiếp tục được xem xét. Vì vậy, trên thực tế, những tội phạm nguy hiểm nhất tại Na Uy như Breivik vẫn có khả năng phải thụ án chung thân.





Phòng TV có máy chơi game ở tầng 1 khu biệt giam của Breivik. Ảnh: AFP

Phòng TV có máy chơi game ở tầng 1 khu biệt giam của Breivik. Ảnh: AFP

“Về mặt tâm lý, việc tuyên bản án kịch khung 21 năm tù với Breivik tạo cảm giác hài lòng. Đó là tín hiệu mạnh mẽ với xã hội”, Jo Stigen, giáo sư luật hình sự tại Đại học Oslo, nói. Theo một khảo sát trên tờ Verdens Gang của Na Uy, 62% người dân tin rằng Breivik “sẽ không bao giờ được tự do”.

Hans Petter Graver, một giáo sư khác tại Đại học Oslo, lại đánh giá Breivik có khả năng được phóng thích trong chưa đầy 21 năm. “Nguyên tắc chính đằng sau hệ thống tư pháp Na Uy không phải nhốt tội phạm suốt đời, mà tạo cơ hội tái hòa nhập xã hội. Không ai biết Breivik sẽ ra sao trong 15-20 năm tới. Xã hội cũng thay đổi theo thời gian”, Graver nhận xét.

Bất chấp những tranh cãi về trường hợp của Breivik, người dân Na Uy vẫn tin rằng quan niệm “công lý phục hồi” mang lại hiệu quả tốt. Chính phủ nước này tiếp tục chi 93.000 USD mỗi năm cho một tù nhân, gấp 3 lần Mỹ, điều mà không phải quốc gia nào trên thế giới cũng làm được.

“Rốt cuộc tù nhân vẫn là con người. Họ đã làm sai, họ phải bị trừng phạt, nhưng họ vẫn là con người”, Hoidal nói. “Chúng tôi đảm bảo tù nhân thi hành mức án của mình, nhưng cũng giúp họ trở thành con người tốt hơn”.

Đức Trung (Theo FSA, Atlantic, AFP)




Source link

Cùng chủ đề

Người Việt chi 6.300 tỉ đồng mua cá hồi, cua hoàng đế, cá sa ba… từ Na Uy trong năm 2024

Xuất khẩu hải sản Na Uy sang Việt Nam năm 2024 đạt mức kỷ lục trên 70.000 tấn, trong đó cá hồi chiếm hơn 30%. Ngày 18-3, NSC tham gia triển lãm Food & Hospitality tại Hà Nội, tạo cơ hội kết nối giữa...

Treo thưởng lớn để bắt 27.000 con cá hồi xổng khỏi lồng nuôi

Một công ty thủy sản tại Na Uy đang kêu gọi người dân bắt 27.000 con cá hồi nuôi bị xổng, treo thưởng 45 USD cho mỗi con bị bắt lại. ...

Cơ hội thâm nhập thị trường hữu cơ Bắc Âu

Thị trường hữu cơ ở Bắc Âu đang phát triển khi người tiêu dùng có nhu cầu lớn về sản phẩm hữu cơ....

Cựu Tổng thư ký NATO trở thành Bộ trưởng Tài chính Na Uy

(CLO) Ngày 4/2, cựu Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Tài chính mới của Na Uy trong khuôn khổ cải tổ nội các. ...

Cựu Tổng thư ký NATO Stoltenberg làm Bộ trưởng Tài chính Na Uy

Cựu Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg hôm nay 4.2 đã trở thành bộ trưởng tài chính mới của Na Uy, theo Reuters. ...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Suntory Pepsico sẽ chuyển 4 dây chuyền từ TP HCM về Long An

4 dây chuyền sản xuất nước có ga và Aquafina với công suất gần 450 triệu lít mỗi năm của Pepsico sẽ chuyển về Long An. Trong báo cáo đánh giá tác động môi trường mới nhất của dự án tại Long An, Công ty TNHH Nước giải khát Suntory PepsiCo Việt Nam (SPVB) cho biết sẽ chuyển 4 dây chuyền sản xuất từ nhà máy tại Quận 12, TP HCM về lắp đặt tại Khu công nghiệp Hựu Thạnh,...

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đánh giá phiên đối thoại báo cáo UPR của đoàn Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết Việt Nam đã có một phiên đối thoại UPR rất thành công với sự tham gia của đông đảo các nước thành viên Liên hợp quốc. Ngày 10/5 (giờ Thụy Sĩ), Nhóm làm việc về Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đã đồng thuận thông qua Báo cáo quốc gia UPR của Việt Nam. Chia sẻ với...

Khối sỏi san hô chiếm gần hết thận người phụ nữ

TP HCMBà Phương, 59 tuổi, bị sỏi thận nhiều năm, ba tháng nay đau thắt lưng nhiều hơn, bác sĩ phát hiện khối sỏi san hô 7 cm to gần bằng quả thận. Ngày 9/5, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khối sỏi san hô nhiều nhánh nằm ở thận phải bệnh nhân, gần...

Venezuela trở thành quốc gia đầu tiên mất tất cả sông băng 

Venezuela từng có 6 sông băng rộng 1.000 km2 vào năm 1910, nhưng chúng nhanh chóng trở thành những vùng băng nhỏ không đủ tiêu chuẩn xếp loại sông băng. Sông băng Humboldt hiện nhỏ đến mức được phân loại là cánh đồng băng. Ảnh: Jorge ferrer Sự biến mất của sông băng cuối cùng, Humboldt, đưa Venezuela về nhất trong cuộc đua trở thành quốc gia đầu tiên trong thời hiện đại chứng kiến toàn bộ sông băng tan...

Cuộc chiến pháp lý dài hơi giữa TikTok với chính phủ Mỹ

TikTok và ByteDance kiện chính phủ Mỹ về đạo luật có thể cấm ứng dụng này, châm ngòi cuộc chiến pháp lý có thể kéo dài đến giữa năm 2025. TikTok và công ty mẹ ByteDance, trụ sở Trung Quốc, ngày 7/5 đệ đơn kiện lên Tòa phúc thẩm liên bang Quận Columbia, sau khi Tổng thống Joe Biden ngày 24/4 ký ban hành Đạo luật Bảo vệ người Mỹ khỏi ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm...

Bài đọc nhiều

Tiến triển mới trong đàm phán trần nợ công ở Mỹ

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy và lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Chuck Schumer đang lên kế hoạch bỏ phiếu về một thỏa thuận lưỡng đảng nhằm giúp Mỹ tránh được một vụ vỡ nợ thảm khốc ngay trước ngày 1/6. “Chúng tôi vẫn chưa đạt được sự thống nhất về bất cứ điều gì, nhưng tôi đã nhìn thấy con đường đi đến một thỏa thuận về nguyên tắc vào cuối tuần này”,...

Israel lập ‘kế hoạch địa ngục’ phong tỏa Gaza, gây sức ép lên Hamas

Israel được cho là chuẩn bị cho "kế hoạch địa ngục" nhằm gây sức ép buộc Hamas phải thả thêm con tin mà không cần rút quân khỏi Dải Gaza. ...

“Kẻ thù vô hình” của quân đội Hàn Quốc

Nhưng kế hoạch này gặp phải vấn đề là việc người dân không hào hứng.Theo dữ liệu của Bộ Quốc phòng Hàn Quốc, số người nộp đơn xin vào các vị trí hạ sĩ quan đã giảm trong những năm qua, từ khoảng 30.000 người vào năm 2018 xuống còn 19.000 người vào năm 2022."Quân đội đang gặp khó khăn rất lớn trong việc tuyển dụng những hạ sĩ quan chuyên nghiệp xuất sắc, những người trong 10-20...

Ông Trump khen ngợi tỉ phú Elon Musk tại quốc hội

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trước quốc hội ám chỉ tỉ phú Elon Musk đứng đầu Ban Hiệu quả chính phủ Mỹ (DOGE), trái với tuyên bố từ Nhà Trắng trước đó. ...

Cùng chuyên mục

Tên lửa quỹ đạo của châu Âu rơi và phát nổ sau khi phóng

Tên lửa Spectrum phóng lên thất bại trong thử nghiệm vốn được trông đợi sẽ là bước tiến mới của châu Âu trong lĩnh vực không gian. ...

Israel quyết gây áp lực với Hamas, triển khai kế hoạch của ông Trump ở Gaza

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho hay nội các Israel đồng ý gia tăng áp lực với Hamas, đồng thời tuyên bố nỗ lực thực hiện kế hoạch của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc khuyến khích người dân Dải Gaza 'di...

Thủ tướng Israel nêu rõ điều kiện cho giai đoạn đàm phán tiếp theo với Hamas, khẳng định không giấu giếm

Ngày 30/3, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết nước này sẵn sàng thảo luận về giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận nhằm chấm dứt xung đột ở Dải Gaza với điều kiện Hamas phải hạ vũ khí và rời khỏi vùng đất này.

Tổng thống Donald Trump tự tin về sáng kiến sáp nhập Greenland

Tổng thống Mỹ Donald Trump tin chắc 100% rằng sáng kiến sáp nhập Greenland của ông sẽ thành công.

Houthi phóng tên lửa vào Israel, tấn công tàu sân bay Mỹ 3 lần trong 24 giờ

Quân đội Israel ngày 30/3 xác nhận đã chặn được một tên lửa phóng từ Yemen, sau khi kích hoạt còi báo động không kích trên nhiều khu vực của Israel.

Mới nhất

ĐHĐCĐ thường niên TCT Viglacera 2025 qua lăng kính báo chí – Tổng công ty Viglacera

Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên 2025 của Tổng công ty Viglacera - CTCP (Mã: VGC) nhận được sự quan tâm rất lớn của cổ đông và xã hội. “Bức tranh tổng thể” về hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển của Viglacera trong năm 2024 và những định hướng chiến lược...

Thủ tướng kỳ vọng làn sóng đầu tư mới từ Thụy Điển vào Việt Nam – Tổng công ty Hàng hải Việt Nam-VIMC

Trong chương trình thăm chính thức Vương quốc Thụy Điển, chiều 12/6 (giờ địa phương), tại Stockholm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Bộ trưởng Hợp tác phát triển quốc tế và Ngoại thương Thụy Điển Benjamin Dousa cùng chủ trì Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam – Thụy Điển có chủ đề “Chuyển đổi xanh,...

Tin tức doanh nghiệp-Chủ tịch VNG Lê Hồng Minh chia sẻ tầm nhìn Go Global và AI cùng đoàn lãnh đạo YPO

Ngày 6/6/2025, Chủ tịch VNG, ông Lê Hồng Minh, đã có buổi gặp gỡ cùng đoàn lãnh đạo doanh nghiệp đến từ YPO Pan Greater Bay Area Chapter tại VNG Campus. Hoạt động này là một phần của chương trình giao lưu quốc tế của YPO, nhằm khám phá môi trường kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp và chiến...

Petrolimex điều chỉnh giá xăng dầu từ 15 giờ 00 phút ngày 12.6.2025

Hà Nội, ngày 12.6.2025, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex/Tập đoàn - mã chứng khoán: PLX) chính thức điều chỉnh giá xăng dầu, theo đó mức giá mới như sau:Mức giá mới có hiệu lực từ thời điểm 15 giờ 00 phút ngày 12 tháng 6 năm 2025 cho đến kỳ điều hành giá xăng dầu tiếp...

Ước tồn Quỹ BOG tại Petrolimex ngày 12.6.2025

Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex/ PLX/ Tập đoàn) điều chỉnh giá mặt hàng xăng dầu từ 15 giờ 00 ngày 12.6.2025 - chi tiết xem tại TCBC công bố trên website   www.petrolimex.com.vn.Trong chu kỳ điều chỉnh giá xăng dầu từ ngày 05.6.2025 đến trước thời điểm 15 giờ 00 ngày 12.6.2025, Quỹ bình ổn giá xăng...

Mới nhất