Đài CNN dẫn lời Tổng giám đốc Stefano Marani của công ty khởi nghiệp Renergen cho hay công ty ông năm 2013 chỉ trả vỏn vẹn 1 USD cho quyền thăm dò và khai thác khu đất 187.000 ha gần thị trấn Virginia của tỉnh Free State (Nam Phi). Khi bắt tay phân tích thành phần chất khí chiết xuất từ hai ống khoan thăm dò được lắp đặt trước đó, phía Renergen bất ngờ phát hiện hàm lượng cao bất thường của helium.
Renergen sở hữu quyền thăm dò và khai thác đối với 187.000 ha khu vực các giếng khí đốt với giá 1 USD
Mỏ helium tinh chất cao
Helium được cô đặc dưới dạng lỏng là chất làm mát vô cùng quan trọng trong quá trình sản xuất vi mạch và khi vận hành máy quét cộng hưởng từ (MRI). Tuy nhiên, giá helium toàn cầu luôn bất thường do nguồn cung không ổn định. Hiện chỉ có không đến 10 quốc gia sản xuất helium trên thế giới.
Renergen không nghi ngờ gì đã đào trúng “mỏ vàng”. Công ty giờ đây xác định đang kiểm soát trữ lượng helium hơn 200 triệu m3 theo khuôn khổ Dự án khí Virginia, với trị giá ước tính hơn 4 tỉ USD và có tiềm năng tăng đến 12 tỉ USD khi mở rộng phạm vi khai thác. Đến tháng 1.2023, công ty Nam Phi lần đầu thành công sản xuất helium lỏng từ dự án.
Ông Nick Mitchell, Giám đốc vận hành của Renergen, cho biết điều giúp trữ lượng khí đốt tự nhiên của khu mỏ trên vô cùng đặc biệt là tập trung hàm lượng cao bất thường khí helium. Theo vị giám đốc, hàm lượng khí helium trung bình ở mỏ là 3%, một số khu vực lên đến 12%. Để dễ so sánh, nhà cung cấp helium lớn nhất thế giới là Mỹ có hàm lượng trung bình chỉ ở mức 0,35%, còn “thế lực” khác là Qatar chỉ có vỏn vẹn 0,04%, theo Cục Quản lý đất đai Mỹ.
Điểm bất thường trên giúp công ty Nam Phi sản xuất helium thân thiện với môi trường học, theo CNN dẫn lời Giáo sư Chris Ballentine, Trưởng khoa Hóa địa của Đại học Oxford (Anh). Giáo sư Ballentine giải thích helium trong các điều kiện bình thường chỉ là một phó phẩm của khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG). Helium chỉ có thể khai thác được độc lập và mang đến lợi ích kinh tế trong trường hợp hàm lượng phải khoảng 0,3%. Và hàm lượng càng cao thì dấu ấn carbon càng thấp, và chi phí khai thác cũng thấp hơn.
“Chúng tôi chỉ cần khoan những giếng cạn, có lẽ độ sâu từ 300 – 450 m, chi phí thấp, dấu ấn carbon hạn chế, và khí helium sẽ tự tuôn chảy khỏi giếng một cách tự nhiên”, theo Tổng giám đốc Marani.
Mỏ helium khai thác thương mại
Trong bối cảnh nguồn cung helium toàn cầu thường xuyên bị gián đoạn, việc tìm thấy trữ lượng khí mới, với độ tinh khiết cao và dồi dào là điều vô cùng quan trọng. “Chúng ta đang ở trong giai đoạn khủng hoảng nguồn cung, vì thế giới chỉ có một số lượng giới hạn các nơi có thể cung cấp”, Tổng giám đốc Marani cho biết.
Trước khi phát hiện mỏ ở Nam Phi, châu lục đen vẫn chưa có nhà sản xuất helium nào. Tanzania đã tìm ra một số mỏ khí đốt dồi dào helium, nhưng đến nay chưa chuyển sang khâu sản xuất thương mại. Còn theo Giám đốc Mitchell, công ty đang ở giai đoạn một, theo dự án thí điểm quy mô nhỏ do chính phủ Mỹ tài trợ, dự kiến sẽ sản xuất khoảng 350 kg khí helium mỗi ngày, đủ phục vụ cho nhu cầu của toàn châu Phi.
Sau nhiều trì hoãn trong năm 2023, Renergen hy vọng có thể bắt đầu chuyển sang hoạt động thương mại trong tháng 2.2024, theo đó khai thác helium bên cạnh khí đốt tự nhiên, kế đến là xử lý và phân phối cho các khách hàng. Trong giai đoạn hai, dự kiến bắt đầu từ năm 2027 nhờ vào nguồn tài chính từ chính phủ Mỹ và Ngân hàng Standard Bank, với năng suất ước tính 412 tấn/ngày, đáp ứng từ 6 – 8% nguồn cung helium toàn cầu.
