Các nhà lãnh đạo cấp cao Nhật Bản, Australia và các nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) vừa nhóm họp tại thủ đô Tokyo (Nhật Bản) để thảo luận về việc tăng cường hợp tác nhằm hướng tới xây dựng cộng đồng phát thải ròng bằng 0 ở châu Á. Tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đưa ra thông điệp mạnh mẽ về quyết tâm của Việt Nam trong thực hiện các cam kết đề ra, trong đó có chủ động tăng cường hợp tác nhằm đạt được cả ba mục tiêu là giảm phát thải carbon, bảo đảm an ninh năng lượng và tăng trưởng kinh tế tại châu Á.
Toàn cảnh Hội nghị Thượng đỉnh AZEC lần thứ nhất ở Tokyo. Ảnh: Dương Giang-TTXVN
Các nguyên tắc của AZEC
Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 Châu Á (AZEC) là sáng kiến do Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida khởi xướng tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) hồi tháng 1/2022, với mục đích thúc đẩy hợp tác xây dựng cộng đồng chung châu Á giảm phát thải carbon, bảo đảm an ninh năng lượng và phát triển bền vững.
Phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh AZEC lần thứ nhất ở Tokyo, Thủ tướng Kishida cho rằng quá trình khử carbon là một thách thức chung đối với các nước châu Á, đồng thời khẳng định Nhật Bản sẽ đi đầu trong nỗ lực xây dựng một châu Á phát thải ròng bằng 0 và sẽ cố gắng tạo ra một “thị trường khử carbon” khổng lồ có khả năng thu hút đầu tư từ khắp nơi trên thế giới đến châu Á.
Để thực hiện mục tiêu trên, Thủ tướng Kishida đã đề xuất các hành động như điều phối chính sách thông qua “Trung tâm phát thải ròng bằng 0 châu Á” được thành lập tại Viện nghiên cứu kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA), thiết lập chuỗi cung ứng xanh thông qua các dự án hợp tác bao gồm phát triển các khu công nghiệp không phát thải, sự hợp tác giữa các thực thể kinh doanh của “Nhóm vận động AZEC” và thúc đẩy tài chính chuyển đổi.
Tại hội nghị, các lãnh đạo đã đạt được đồng thuận về các nguyên tắc của AZEC. Theo đó, các lãnh đạo AZEC “cam kết giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu như một thách thức chung toàn cầu trong lúc đảm bảo an ninh năng lượng và giảm thiểu rủi ro địa-chính trị, đồng thời thúc đẩy hợp tác hướng tới trung hòa carbon/phát thải ròng bằng 0….”. Các lãnh đạo AZEC cũng chia sẻ quan điểm rằng “có những con đường khác nhau và thiết thực hướng tới mục tiêu trung hòa carbon/phát thải ròng bằng 0 tùy thuộc vào hoàn cảnh và xuất phát điểm khác nhau của mỗi quốc gia, bao gồm nhưng không giới hạn, ở cơ cấu công nghiệp, bối cảnh xã hội, địa lý, giai đoạn và tốc độ phát triển, và điều quan trọng là sử dụng nhiều nguồn năng lượng và công nghệ khác nhau để xây dựng và thực hiện những con đường này”.
Thông điệp của Việt Nam
Tham dự Hội nghị Thượng đỉnh AZEC, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có thông điệp mạnh mẽ với chủ đề “Chung ý chí, quyết tâm cao và hành động quyết liệt hướng tới một châu Á phát triển phát thải ròng bằng 0”.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị Thượng đỉnh AZEC ở Tokyo. Ảnh: Dương Giang-TTXVN
Trong bài phát biểu của mình, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chia sẻ về những tác động ngày càng gia tăng của biến đổi khí hậu, đồng thời cho rằng cộng đồng quốc tế cần có quyết tâm và hành động thực tiễn để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0.
Đối với Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định với trách nhiệm với toàn cầu và toàn dân, Việt Nam đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt với nhận thức, tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận mới để thực hiện các cam kết tại Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP26), nổi bật là việc xây dựng các chiến lược và quy hoạch quốc gia như Chiến lược quốc gia biến đổi khí hậu, Chiến lược tăng trưởng xanh, Quy hoạch điện VIII tiến đến năng lượng tái tạo là chủ đạo, phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp; xây dựng và thực hiện Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC), ban hành Kế hoạch thực hiện JETP và công bố Kế hoạch huy động nguồn lực triển khai JETP; đã và đang xây dựng thể chế và hoàn thiện khung pháp lý bao gồm các Luật Dầu khí, Luật Đất đai, Luật Điện lực theo hướng thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo theo cơ chế thị trường, phát triển điện sinh khối và bán tín chỉ carbon.
Để góp phần hiện thực hoá mục tiêu của AZEC, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất các lĩnh vực thúc đẩy hợp tác thời gian tới cần tập trung vào nghiên cứu, phát triển, đa dạng hóa các nguồn năng lượng sạch và công nghệ mới, đẩy mạnh chuyển giao công nghệ nhằm đảm bảo nguồn năng lượng sạch được tiếp cận rộng rãi, đáp ứng được khả năng chi trả tại khu vực châu Á; bảo đảm chuyển đổi năng lượng sạch phù hợp với điều kiện của mỗi nước.
Bên cạnh đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng cho rằng cần đẩy mạnh hơn nữa các cơ chế tài chính khí hậu mới, hợp tác công-tư và hợp tác trong khu vực tư nhân để tạo điều kiện cho các nước đang phát triển tiếp cận nguồn vốn ưu đãi; tăng cường hợp tác về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, quản trị thông minh và hoàn thiện thể chế thị trường hiện đại, phù hợp, hiệu quả với từng quốc gia.
Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ hy vọng với quyết tâm cao và hành động mạnh mẽ, sự giúp đỡ tích cực hiệu quả của các nước phát triển đối với các nước đang phát triển, một châu Á phát thải ròng bằng “0” sẽ trở thành hiện thực, mang lại sự phồn vinh cho cộng đồng các quốc gia châu Á và tương lai bền vững trên toàn cầu./.
Thúy Bình
