Theo số liệu thống kê từ Phòng TN&MT Mai Sơn, toàn huyện hiện có trên 1.000 giếng khoan, đào của các hộ gia đình, cá nhân; 104 mó nước phục vụ sinh hoạt cho cộng đồng bản, tiểu khu. Đã rà soát, hướng dẫn các xã giám sát việc trám lấp giếng không sử dụng với 44 giếng khoan, đào của các hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng bản.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, tại một số xã, xuất hiện tình trạng khai thác nước ngầm (khoan giếng) không đúng quy định mà chưa được phát hiện, xử lý kịp thời, gia tăng nguy cơ ô nhiễm nguồn nước dưới đất. Do tác động của biến đổi khí hậu, xuất hiện nhiều hình thái thời tiết cực đoan, ảnh hưởng đến lượng mưa trên các lưu vực; các sông suối có xu hướng suy giảm dòng chảy vào mùa kiệt, nguồn nước dưới đất có dấu hiệu giảm trữ lượng, hạ thấp mực nước tại một số khu vực.
Cộng thêm, sự phát triển kinh tế dẫn đến nhu cầu khai thác, sử dụng, xả nước thải vào nguồn nước ngày càng gia tăng. Ý thức, nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo vệ, gìn giữ các nguồn nước, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả còn hạn chế. Giấy phép hành nghề khoan nước dưới đất không kèm theo hồ sơ quy định về người chịu trách nhiệm chính về kỹ thuật, dẫn đến khó khăn trong công tác kiểm tra, phát hiện vi phạm hành vi cho mượn giấy phép hành nghề.
Ông Hà Nam Linh, Phó phòng TN&MT huyện Mai Sơn cho biết: Tăng cường quản lý nhà nước về tài nguyên nước, Phòng TN&MT đã tham mưu UBND huyện ban hành 7 văn bản chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan, UBND các xã, thị trấn thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước về tài nguyên nước. Tổ chức ký cam kết về tăng cường vai trò, trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp xã với Chủ tịch UBND huyện trong công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường năm 2023; ban hành Quy chế phối hợp trong quản lý Nhà nước về đất đai, tài nguyên nước, khoáng sản và bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện.
Tổ chức các hoạt động ra quân hưởng ứng Ngày Nước thế giới năm 2023, treo băng rôn hưởng ứng tại các tuyến đường đông người qua lại tại xã Chiềng Mung, Chiềng Ban và Cò Nòi; Lễ phát động hưởng ứng Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn năm 2023 tại xã Nà Bó.
Kiện toàn Đoàn liên ngành kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước, khoáng sản của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn. Đã phát hiện, xử phạt 4 trường hợp với tổng số tiền 172 triệu đồng về các hành vi: Hành nghề khoan nước dưới đất mà không có giấy phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; thăm dò nước dưới đất không có giấy phép; lắp đặt đường ống, xả nước thải có thông số ô nhiễm môi trường thông thường vào hệ thống thoát nước chung.
Thời gian tới, huyện Mai Sơn đang tiếp tục chỉ đạo UBND cấp xã tăng cường quản lý Nhà nước về tài nguyên nước theo đúng chức năng, nhiệm vụ được quy định tại khoản 2 Điều 71 Luật Tài nguyên nước 2012; triển khai các giải pháp thực hiện tốt các nội dung đã ký cam kết với Chủ tịch UBND huyện về tăng cường vai trò, trách nhiệm quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường.
Thường xuyên kiểm tra, giám sát địa bàn, chú trọng phát hiện, xử lý nghiêm các hoạt động khoan nước dưới đất khi chưa được phép, xả nước thải chưa qua xử lý vào nguồn nước. Rà soát, cập nhật danh sách các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực tài nguyên nước thuộc đối tượng phải đăng ký, cấp phép theo quy định tại Điều 17 Nghị định số 02/2023/NĐ-CP ngày 1/2/2023.
Giao Phòng TN&MT phối hợp với Sở TN&MT kiểm tra, giám sát hoạt động xả nước thải vào nguồn nước của các tổ chức, cá nhân được UBND tỉnh cấp phép xả thải; tăng cường giám sát các cơ sở sản xuất, kinh doanh có phát sinh nước thải thuộc thẩm quyền cấp giấy phép môi trường của UBND huyện.
Giao Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan có phương án đầu tư, nâng cấp các công trình nước sinh hoạt nông thôn tập trung nhằm bảo đảm nguồn nước cho người dân sử dụng, tránh khai thác tràn lan gây cạn kiệt nguồn nước.
Tiếp tục tăng cường tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về tài nguyên nước và bảo vệ môi trường. Phát huy vai trò, trách nhiệm của các tổ chức chính trị – xã hội trong công tác tuyên truyền, giám sát, phổ biến giáo dục pháp luật về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường tại cơ sở.
Theo quy định tại Điều 17, Nghị định số 02/2023/NĐ-CP ngày 1/2/2023 của Thủ tướng Chính phủ, trên địa bàn huyện Mai Sơn có 24 hồ chứa thuộc trường hợp phải đăng ký, có giấy phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước mặt, gồm 14 hồ chứa thuộc trường hợp phải đăng ký; 10 hồ chứa thuộc trường hợp phải có giấy phép.
