Sản phụ bị lupus ban đỏ có thai nhi mắc tim bẩm sinh
Sản phụ T.L, 33 tuổi, ngụ tại Hà Nội, đã từng mắc bệnh lupus ban đỏ trong suốt 6 năm. Trong suốt quá trình mang thai vẫn thăm khám tại phòng khám tư nhân. Tuy nhiên, vào tuần thứ 22 của thai kỳ, bác sĩ phát hiện em bé có tình trạng rối loạn nhịp tim. Thông thường, tim thai nhi có mức nhịp độ dao động trong khoảng từ 120 đến 160 lần mỗi phút, nhưng em bé trong bụng sản phụ T.L lại có nhịp tim quá chậm, dao động chỉ từ 50 đến 60 lần mỗi phút.
Chị T.L đã nhanh chóng tới Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội để được tư vấn và theo dõi tại Trung tâm Sàng lọc, Chẩn đoán trước sinh & sơ sinh. Sau khi họp hội chẩn ngày 14/ 8, TS. BS. Đinh Thúy Linh, Giám đốc Trung tâm Sàng lọc, Chẩn đoán trước sinh & sơ sinh – Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội nhận định, thai nhi có tiên lượng nặng, chậm phát triển trong tử cung, tim to, tràn dịch màng ngoài tim số lượng nhiều, có tình trạng block nhĩ thất cấp III. Với tình hình sức khỏe thai nhi đặc biệt nghiêm trọng như vậy, chị T.L đã tiếp tục được điều trị bệnh lupus ban đỏ và được chuyển vào khoa Sản bệnh A4 để theo dõi sát tình hình của thai nhi.
Thông qua hội chẩn liên viện, Hội đồng cân nhắc việc chuyển viện sau sinh cho em bé. Mặc dù khoảng cách giữa Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội và Bệnh viện Nhi Trung ương ngắn, nhưng quyết định chuyển viện ngay sau khi em bé chào đời đặt trước một số rủi ro nghiêm trọng. Thai nhi trong trường hợp này có nguy cơ mắc trụy tim hoặc bệnh trụy tuần hoàn do nhịp tim thấp và tình trạng sức khỏe yếu kém do chậm phát triển trong tử cung suốt quá trình thai kỳ.
Dựa vào tình trạng block nhĩ thất độ III rất nặng của thai nhi, việc đặt máy tạo nhịp tim ngay sau khi em bé ra đời trở nên hết sức cấp thiết, có thể đưa nhịp thất của bé trở về bình thường, từ đó sẽ cải thiện được tình trạng bệnh lý.
Hội đồng thống nhất xin ý kiến chỉ đạo của Giám đốc Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội – GS.TS.BS.Nguyễn Duy Ánh và Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương – PGS.TS Trần Minh Điển, cử một ekip bác sĩ tim mạch và hồi sức cấp cứu của Bệnh viện Nhi Trung ương, đứng đầu ê kíp là TS.BS.Nguyễn Lý Thịnh Trường – Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Nhi Trung ương phối hợp với bác sĩ chẩn đoán trước sinh, sản bệnh, gây mê hồi sức, sơ sinh, huyết học của Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội để phối hợp thực hiện ca mổ đặt máy tạo nhịp tim cho em bé ngay sau sinh tại Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội.
Hai cuộc phẫu thuật liên tiếp để cứu em bé mới chào đời.
Ban đầu, kế hoạch là duy trì thai nhi trong tử cung mẹ cho đến tuần thứ 37 để đảm bảo sự trưởng thành của em bé trước khi thực hiện ca phẫu thuật. Tuy nhiên, vào tuần thứ 35, tình hình tim thai nhi biến đổi rất nhanh. Qua siêu âm, bác sĩ phát hiện thai nhi có sự suy giảm chức năng tim, tràn dịch màng tim số lượng lớn, đồng thời có dấu hiệu chèn ép tim ở buồng tim phải. Đặc biệt, kết quả siêu âm Doppler cho thấy tình trạng thai ngày càng tồi tệ. Sự phát triển chậm của thai nhi trong tử cung đã trở nên nghiêm trọng hơn.
Đặt máy tạo nhịp tim ngay tại Phòng Sản cứu sống bé sơ sinh mắc tim bẩm sinh
Sau cuộc họp hội chẩn, GS.Nguyễn Duy Ánh đã quyết định thực hiện cuộc mổ lấy thai sớm để đảm bảo an toàn cho sự sống của thai nhi. Vào lúc 15 giờ ngày 9/ 10, công tác chuẩn bị tại phòng mổ vô cùng khẩn trương, tất cả phải đảm bảo các yếu tố về điều kiện phẫu thuật, các quy định ngặt nghèo về vô trùng để thực hiện một ca phẫu thuật tim nhi khoa ngay tại Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội.
Tiến sĩ Trần Thế Quang và Thạc sĩ Nông Thị Thúy Hòa, cùng với các nhân viên y tế từ Khoa Gây mê hồi sức tự nguyện, Trung tâm Sàng lọc, Chẩn đoán trước sinh và sơ sinh – Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội đã hợp tác với đội ngũ bác sĩ tại Bệnh viện Nhi Trung ương để lập kế hoạch chi tiết, chuẩn bị trang thiết bị và máy móc cần thiết.
Đội ngũ chuẩn bị đã làm việc không ngừng, vào 7 giờ sáng ngày 10/10 đã diễn ra liên tiếp 2 cuộc phẫu thuật quan trọng. Dưới sự chỉ đạo của Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Duy Ánh – Giám đốc Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội, Thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa II Phạm Thị Thu Phương và các bác sĩ thuộc Khoa Sơ sinh đã chuẩn bị toàn bộ trang thiết bị y tế, thuốc men, và đặt sẵn tại phòng mổ để sẵn sàng hồi sức sơ sinh.
Thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thị Thủy cùng với nhóm nhân viên y tế từ Khoa Huyết học truyền máu đã chuẩn bị máu và chế phẩm máu để đảm bảo sẵn sàng cho cuộc phẫu thuật cho em bé.
Vào lúc 8 giờ 20 phút ngày 10/10, Tiến sĩ và bác sĩ Đỗ Tuấn Đạt – Trưởng khoa Sản bệnh A4, cùng với ê-kíp mổ đã tiến hành cuộc mổ lấy thai. Em bé với trọng lượng 2.150g đã cất tiếng khóc chào đời.
Ngay khi ra đời, nhịp tim của em rất yếu, chỉ khoảng 50 lần/phút, đôi khi thậm chí xuống còn 35 lần/phút. Tình hình này đặt ra một thách thức lớn, nếu chuyển viện, em bé có thể gặp nguy kịch trong quá trình di chuyển.
Đội ngũ y tế đã nhanh chóng đưa em bé vào phòng mổ, thiết lập ống nội khí quản, thực hiện các xét nghiệm và siêu âm tim, đánh giá nhịp tim và tình trạng bệnh. Tình trạng bệnh được các bác sĩ kiểm soát hoàn toàn.
Ê-kíp phẫu thuật Bệnh viện Nhi Trung ương, với sự tham gia của Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Lý Thịnh Trường – Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Tiến sĩ và bác sĩ Nguyễn Thanh Hải – Trưởng đơn vị rối loạn nhịp, Thạc sĩ và bác sĩ Nguyễn Đình Chiến – Phó khoa Gây mê hồi sức, Thạc sĩ và bác sĩ Trần Quang Vịnh – Phẫu thuật viên Khoa Ngoại Tim mạch và Thạc sĩ Vũ Thanh Hà – Điều dưỡng trưởng khoa Gây mê hồi sức, đã thực hiện cuộc phẫu thuật trực tiếp cho em bé.
Sau khi được đặt máy tạo nhịp thành công, nhịp thất lên 120 lần/phút, em bé được chuyển sang Bệnh viện Nhi Trung ương để tiếp tục theo dõi và điều trị.
Sau 14 ngày, nhịp tim của em bé đã ổn định với sự hỗ trợ của máy tạo nhịp. Em đã được gắn kết lại với mẹ và có tình hình sức khỏe ổn định để tiếp tục quá trình điều trị.
Các bác sĩ phẫu thuật cho em bé.
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội chia sẻ rằng nhờ sự phát triển trong lĩnh vực y học và quá trình theo dõi thai kỳ cận kề, các trường hợp thai kỳ bất thường có thể được phát hiện và can thiệp kịp thời để tạo cơ hội sống tốt và khỏe mạnh cho trẻ sơ sinh. Đối với những trường hợp thai nhi bị tim bẩm sinh nặng, việc can thiệp ngay sau khi em bé ra đời có thể là cơ hội vàng để cứu sống trẻ.
PV
