Dự án TĐC kéo dài 14 năm chưa được vào ở
Dự án xây dựng khu TĐC Khe Mừ, xã Thanh Thủy, huyện Thanh Chương (tỉnh Nghệ An) được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt từ năm 2009. Dự án do Chi cục Phát triển nông thôn Nghệ An làm chủ đầu tư với nguồn vốn gần 80 tỉ đồng. Mục tiêu của dự án nhằm giúp hơn 100 hộ dân dân vạn chài sống trôi nổi trên sông Lam ổn định cuộc sống, xóa đói giảm nghèo.
Sau nhiều năm dang dở vì thiếu vốn, năm 2020, dự án này tiếp tục được bố trí thêm 5 tỉ đồng để hoàn thiện nhà văn hóa, đường, điện. Chủ đầu tư dự án cho biết, năm 2022, dự án đã hoàn thành hạ tầng, tuy nhiên đến nay, khu TĐC này vẫn chưa có người dân nào đến ở. Hai nhà văn hóa đã xây dựng xong trở thành nơi chăn thả gia súc của người dân địa phương, xung quanh cây cối mọc um tùm trông rất thảm hại.
Ông Nguyễn Văn Hà, một người dân địa phương, cho biết: “Dự án đã thu hồi hàng trăm hecta đất của dân từ nhiều năm qua nhưng xây dang dở rồi bỏ hoang. Người dân thấy đất bỏ hoang lãng phí nên một số người đã sử dụng để trồng keo. Hai nhà văn hóa của hai 2 khu dân cư đã xây xong từ nhiều năm trước, người ta bỏ hoang khiến trâu bò vào phóng uế. Mới đây, chủ đầu tư tiệp tục xây hoàn thiện rồi đóng cửa. Nhà không sử dụng nên đã có dấu hiệu xuống cấp, nhìn rất xót của”.
Mới đây, theo báo cáo của UBND xã Thanh Thủy, qua rà soát có 8 hộ dân đã tái lấn chiếm đất của dự án khu TĐC này để trồng keo. Chính quyền xã đã yêu cầu các hộ dừng việc lấn chiếm để trả lại đất cho dự án.
Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Đình Thanh – Phó chủ tịch UBND huyện Thanh Chương, cho biết: Chủ đầu tư thông báo dự án đã cơ bản hoàn thành các hạng mục hạ tầng. Tuy nhiên, đất sản xuất của người dân đã được quy hoạch trước đó vẫn chưa được chia cho người dân nên huyện chưa dám nhận bàn giao vì sợ “mang con bỏ chợ”.
Cũng theo ông Thanh, việc chia đất sản xuất cho dân sẽ mất khá nhiều thời gian và kinh phí để đo đạc, nhưng chưa biết lấy nguồn ở đâu. “Sắp tới, chủ đầu tư và huyện sẽ họp để tìm cách tháo gỡ” – Ông Thanh, cho hay.
Còn ông Lê Văn Lương – Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Nghệ An, cho hay: Dự án đã thi công xong các hạng mục hạ tầng theo thiết kế phê duyệt và được các sở, ngành chấp thuận nghiệm thu để bàn giao cho địa phương. Hiện, Chi cục đang phối hợp với UBND huyện Thanh Chương tiến hành hoàn thiện các thủ tục để bàn giao, đưa vào sử dụng. Năm 2020, UBND huyện Thanh Chương đã cho rà soát và xác định có 105 hộ dân chưa có đất, chưa có nhà ở hợp pháp đủ điều kiện được tái định cư tại khu TĐC Khe Mừ. Tuy nhiên, đến thời điểm này vẫn chưa có hộ dân nào được vào ở.
Người dân “dài cổ” chờ đợi
Hơn 10 năm trôi qua, hơn 100 hộ dân vạn chài ở xã Võ Liệt và xã Thanh Chi (huyện Thanh Chương) mong ngóng được lên bờ TĐC nhưng do khu TĐC xây quá lâu, nhiều gia đình đã phải tự lên bờ xây nhà tạm ở gần bờ sông để trú ngụ. Hàng chục năm lênh đênh trên sông nước, vợ chồng ông Nguyễn Viết Minh (SN 1951) không thể sống mãi trên con thuyền cũ, nên phải lên bờ dựng căn tạm ven bờ sông Lam để trú ngụ. 4 người con của vợ chồng ông đã lập gia đình, không thể sống ở đây, đã phải đi nơi khác.
Ông Nguyễn Viết Minh, ngao ngán nói: “Vợ chồng tôi giờ tuổi đã cao, không chài lưới trên sông được nên cuộc sống càng khó khăn. Chúng tôi chờ được đến khu TĐC đã quá lâu, quá mệt mỏi rồi, nghe nói dự án đã xong mà không hiểu sao đến nay vẫn chưa được đến”.
Còn bà Nguyễn Thị Hà (SN 1966) có 3 con trai, 2 người đã lập gia đình. Nhiều năm qua, mấy mẹ con, bà cháu phải sống ở căn nhà dựng tạm dọc bờ sông. Bà Hà đã đăng ký để vào khu tái định cư và đã được chính quyền phê duyệt, nhưng đến nay vẫn chưa biết khi nào được nhận đất để làm nhà.
Một người dân khác cũng cho biết, hơn 10 năm qua, chính quyền địa phương đã tổ chức cho người dân đến khu TĐC Khe Mừ tham quan. Người dân thấy đất khá rộng, đường nhựa vào tận nơi, hạ tầng khá tốt nên cũng rất kỳ vọng, nhưng hết năm này qua năm khác giấc mơ “an cư” của người dân vẫn chưa thành.
Trong khi đó, tại khu tái định cư Triều Dương (một hợp phần nằm trong dự án TĐC này) đã hoàn thành từ năm 2015 vẫn chưa được như kỳ vọng của người dân vạn chài. Chính quyền địa phương cũng cho biết, đến năm 2019, đã có 43 hộ được đến nhận đất tại khu TĐC này, tuy nhiên sau khi nhận đất, nhiều gia đình không thể tự sinh sống do đất sản xuất ít, thiếu việc làm nên phải đi làm ăn xa. Hiện, khu này chỉ còn khoảng 20 hộ sinh sống. Do dân cư còn ít nên nhà văn hóa, điểm trường học bị bỏ hoang.
