Chủ trương, chính sách, pháp luật về đất đai là đặc biệt quan trọng đối với sự ổn định và phát triển bền vững đất nước. Do đó, UBND huyện Tân Yên đang rà soát tập trung xác định rõ nguồn gốc, loại đất, quy chủ đưa vào diện quản lý; lập hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng (CNQSDĐ) điển hình là xã Ngọc Lý đã và đang tích cực thực hiện, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất đai.
Xã Ngọc Lý có 911,45 ha đất tự nhiên với 12 thôn và khoảng 1.800 hộ dân. Từ năm 2013, xã đã triển khai thực hiện công tác dồn điền đổi thửa (DĐĐT), tuy nhiên do không tập trung nên phải đến khoảng năm 2018, việc DĐĐT mới hoàn tất. Do nhiều nguyên nhân nên công tác quản lý đất đai trên địa bàn xã những năm trước đây còn hạn chế, tình trạng người dân sau DĐĐT tự ý chuyển đổi đất nông nghiệp sang sử dụng vào mục đích khác (chủ yếu là chuyển sang nuôi trồng thủy sản) diễn ra ở hầu khắp các thôn.
Tỷ lệ đất nông nghiệp sau DĐĐT chưa được cấp giấy CNQSDĐ còn nhiều. Việc quản lý quỹ đất công ích thực hiện chưa đúng quy định. Theo thống kê năm 2020, toàn xã có 41,61 ha đất công ích với 370 thửa, 185 hộ sử dụng. Trong số này, xã mới ký hợp đồng giao thầu với gần 20 hộ còn lại phần lớn diện tích vẫn do các thôn quản lý tự cho thuê khoán không đúng thẩm quyền, trong đó không ít hợp đồng giao khoán có thời hạn 5 năm, 10 năm, thậm chí 20 năm…
Trước thực trạng trên, với quyết tâm đưa công tác quản lý đất đai vào nền nếp, tháng 12/2020, Đảng bộ xã Ngọc Lý ban hành Nghị quyết về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác quản lý đất đai trên địa bàn xã giai đoạn 2021-2025.
Để cá nhân, hộ gia đình hiểu rõ quyền lợi và các nghĩa vụ liên quan, Đảng ủy, UBND xã Ngọc Lý đặc biệt quan tâm việc tuyên truyền, phổ biến quy định của luật, các văn bản chỉ đạo của tỉnh, huyện về lĩnh vực này. Việc rà soát kỹ các trường hợp vi phạm theo Chỉ thị số 19-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường kiểm tra, thanh tra để xử lý các vi phạm về đất đai được thực hiện nghiêm, bảo đảm khách quan, công bằng, đúng đối tượng.
Đến nay, xã Ngọc Lý đã lập hồ sơ cấp giấy CNQSDĐ cho 2.529/2.772 thửa đất nông nghiệp trên địa bàn (đạt hơn 91,2 % số thửa phải cấp). Đối với diện tích đất phi nông nghiệp (đất ở) sau đo đạc bản đồ năm 2019, xã đã tập trung phối hợp với đơn vị chuyên môn, thẩm định cấp được gần 900/2.447 thửa; còn lại đang hoàn thiện hồ sơ để cấp theo quy định.
Điểm nổi bật trong quản lý đất đai tại Ngọc Lý là việc chủ động quản lý tốt quỹ đất công ích tại địa phương. Ngày 22/6 vừa qua, UBND tỉnh ban hành Chỉ thị 09/CT-UBND về tăng cường quản lý, sử dụng đất nông nghiệp công ích. Thời điểm này, các xã, thị trấn tại địa bàn huyện Tân Yên nói riêng, địa bàn tỉnh nói chung mới tập trung rà soát, kiểm tra, lập hệ thống hồ sơ quản lý đất công ích thì tại xã Ngọc Lý công tác này đã cơ bản hoàn tất.
Đến hết năm 2022, xã đã thanh lý, xử lý xong những hợp đồng thuê đất hết thời hạn, chưa đúng thẩm quyền. Hiện đơn vị đã thực hiện ký hợp đồng cho thuê theo thẩm quyền 195 thửa đất, với 152 hộ, thu tiền thuê nộp ngân sách hàng năm khoảng 100 triệu đồng; riêng năm 2022, xã thu hơn 130 triệu đồng. Dự kiến từ nay đến cuối năm, xã sẽ ký hợp đồng giao thầu với các diện tích đất công ích còn lại.
Nhờ làm tốt công tác quản lý, quy chủ, xác định rõ nguồn gốc, hiện trạng sử dụng, tình trạng đơn thư, khiếu kiện tranh chấp đất đai tại địa bàn xã Ngọc Lý giảm rõ rệt và hầu hết được giải quyết ngay tại cơ sở; quyền lợi của cá nhân, hộ gia đình sử dụng đất được bảo đảm. Việc thu hồi đất, giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án trên địa bàn theo đó diễn ra thuận lợi.
Từ năm 2022 đến nay, xã Ngọc Lý triển khai 3 dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu dân cư mới với tổng diện tích đất thu hồi khoảng 5 ha, liên quan gần 200 hộ gia đình, cá nhân. Sau khi được thông tin về các dự án, 100% hộ dân có đất thu hồi đồng thuận nhận tiền đền bù, bàn giao mặt bằng sớm. Đối với 6 trường hợp vi phạm Chỉ thị số 19 phát sinh trên địa bàn xã sau ngày 11/6/2020 cũng được xử lý dứt điểm.
Đánh giá về công tác quản lý đất đai tại xã Ngọc Lý, ông Nguyễn Thế Huy, Phó Chủ tịch UBND huyện Tân Yên và lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện đều nhận xét: “So với các xã, thị trấn trên địa bàn huyện, Ngọc Lý là đơn vị điển hình có nhiều giải pháp quản lý, sử dụng đất đai hiệu quả”.
