Ngày 19/6, thảo luận trước Quốc hội về dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hải Dũng (đoàn Nam Định) góp ý: Khoản 1 Điều 51 trong dự thảo Luật có quy định “nhà ở được tái định cư phải bảo đảm có điều kiện bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ”. Về nội dung này, đại biểu đề nghị cần quy định, làm rõ hơn khái niệm “nơi ở” và “nhà ở”.
Đại biểu bày tỏ quan điểm: “Nhà ở” và “nơi ở” là hai khái niệm khác nhau. Tôi cho rằng khái niệm “nơi ở” rộng hơn “nhà ở”, vì còn bao gồm môi trường, cộng đồng dân cư ở khu vực xung quanh. Về điều kiện, có rất nhiều điều kiện như môi trường, hạ tầng, kinh tế, kỹ thuật, văn hóa, an ninh trật tự… nếu chỉ nói là “điều kiện” thì rất chung chung.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hải Dũng (đoàn Nam Định) phát biểu ý kiến.
Vị Đại biểu Quốc hội đoàn Nam Định dẫn nội dung tại mục 2.3 của Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao: “có quy định cụ thể về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để sau khi thu hồi đất thì người dân có đất bị thu hồi phải có chỗ ở, bảo đảm cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ”; đồng thời đề nghị Ban soạn thảo lưu ý vì Nghị quyết nêu nội dung về “bảo đảm cuộc sống bằng và tốt hơn nơi ở cũ” chứ không có nội dung cụ thể nào là nhà ở có điều kiện bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Bên cạnh đó, theo Đại biểu, do khái niệm “nhà ở” và “nơi ở” là khác nhau nên cũng không thể so sánh thế nào là ở tốt hơn.
“Chúng ta chỉ có thể so sánh những thứ cùng tiêu chí… Để dễ thực hiện trên thực tế về nhà ở tái định cư, trước mắt đề nghị dự thảo Luật chỉ quy định so sánh những điều có thể đánh giá được, so sánh được, cụ thể về chất lượng công trình và diện tích nhà ở vì có số liệu cụ thể”, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hải Dũng đề xuất.
Toàn cảnh phiên họp.
Nêu ý kiến về chương trình phát triển nhà ở tại địa phương, Đại biểu Nguyễn Hải Dũng cho biết, Điều 31 của dự thảo Luật quy định: UBND cấp tỉnh tổ chức xây dựng chương trình phát triển nhà ở và gửi lấy ý kiến góp ý của Bộ Xây dựng về các nội dung tại các điểm c, d, đ và điểm e khoản 1 Điều 29 của Luật này trước khi trình HĐND cùng cấp thông qua. Sau khi được HĐND cùng cấp thông qua, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm phê duyệt và triển khai thực hiện chương trình. Đại biểu bày tỏ băn khoăn, yêu cầu này liệu có thực sự thỏa mãn được mong muốn, quan điểm và chủ trương về việc phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho địa phương hay không?
Bên cạnh đó, chương trình và kế hoạch phát triển nhà ở địa phương cũng đã căn cứ vào Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia và Chiến lược này do Bộ Xây dựng chủ trì, trình Thủ tướng Chính phủ thông qua. Đại biểu Nguyễn Hải Dũng cho rằng, nếu quy định như dự thảo Luật, địa phương sẽ phải lấy ý kiến Bộ Xây dựng hai lần, tăng thủ tục và kéo dài thời gian thông qua chủ trương đầu tư dự án về phát triển nhà ở địa phương, do đó đề nghị cần xem lại tính cần thiết của quy định trên.
Cùng thảo luận về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Hồng Hạnh (đoàn TP Hồ Chí Minh) cho rằng, cần có quy định về vi phạm trong việc tính sai diện tích nhà ở.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Hồng Hạnh cho rằng, tại khoản 19 Điều 3 có đề cập đến khái niệm thành viên hộ gia đình phát triển, quản lý, sử dụng nhà ở. Theo đó, thành viên hộ gia đình phát triển, quản lý, sử dụng nhà ở là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung, cùng thực hiện đầu tư xây dựng nhà ở trên diện tích đất thuộc quyền sử dụng chung hoặc trên đất thuê, đất mượn và cùng tham gia quản lý, sử dụng nhà ở đó.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Hồng Hạnh (đoàn TP. Hồ Chí Minh) phát biểu.
Tuy nhiên, trong các quy định của dự thảo Luật thì không đề cập đến khái niệm này, Đại biểu đề nghị xem xét tính cần thiết của việc quy định khái niệm này tại Điều 3 về giải thích từ ngữ.
Về hành vi nghiêm cấm, tại Điều 5 của dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) có quy định về việc áp dụng cách tính sai diện tích nhà ở. Tuy nhiên, dự thảo chưa đề cập, quy định đến cách tính diện tích nhà ở, đồng thời, nếu xác định đây là hành vi vi phạm, cần làm rõ ý thức chủ quan, yếu tố lỗi trong việc áp dụng cách tính sai diện tích để làm cơ sở xác định đây là hành vi bị nghiêm cấm.
Về công nhận quyền sở hữu nhà ở, Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh đề nghị rà soát lại quy định để đảm bảo thống nhất, không mâu thuẫn, xác định rõ tổ chức, cá nhân nước ngoài sở hữu nhà ở tại Việt Nam thì được cấp loại giấy chứng nhận gì. Đại biểu cho rằng nên thống nhất lại theo quy định tại Điều 22 là phù hợp.
