Một số ý kiến ủng hộ cho thuê vỉa hè với mức 20.000-350.000 đồng mỗi m2 để có kinh phí chỉnh trang đô thị, song số khác lo ngại việc này sẽ hợp thức hóa việc lấn chiếm.
Ngày 13/6, Ủy ban Mặt trận tổ quốc TP HCM tổ chức tổ chức hội nghị phản biện dự thảo đề án thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố do Sở Giao thông Vận tải xây dựng.
Theo đề xuất, tùy khu vực mức phí thuê lòng đường và vỉa hè mỗi m2 để giữ xe là 50.000-350.000 đồng một tháng. Giá thuê 20.000-100.000 đồng mỗi m2 cho hoạt động kinh doanh. Dự kiến mỗi năm nguồn thu phí sử dụng tạm lòng đường, vỉa hè khoảng 1.522 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền này sẽ nộp vào ngân sách để duy tu, bảo trì lòng đường, hè phố.
Mức phí áp dụng theo từng nhóm quận huyện, gồm khu vực 1 (quận 1, 3, 4, 5,10, Phú Nhuận, khu A Khu đô thị mới Nam Thành phố, Khu đô thị mới Thủ Thiêm); khu vực 2 (quận 2 cũ trừ KĐT Thủ Thiêm, 6, 7 – trừ Khu A KĐT Nam thành phố, 11, Bình Thạnh, Tân Bình, Bình Tân); khu vực 3 (quận 9 và Thủ Đức cũ, 8, 12, Tân Phú, Gò Vấp); khu vực 4 (Bình Chánh, Hóc Môn, Nhà Bè, Củ Chi); khu vực 5 (Cần Giờ).
| Khu vực | Mức phí cho các hoạt động, trừ trông giữ xe (đồng/m2/tháng) | Mức phí cho dịch vụ giữ xe (đồng/m2/tháng) | ||
| Đường trung tâm | Đường còn lại | Đường trung tâm | Đường còn lại | |
| 1 | 100.000 | 50.000 | 350.000 | 180.000 |
| 2 | 30.000 | 20.000 | 100.000 | 70.000 |
| 3 | 20.000 | 20.000 | 60.000 | 60.000 |
| 4 | 20.000 | 20.000 | 60.000 | 60.000 |
| 5 | 20.000 | 20.000 | 50.000 | 50.000 |
Luật sư Trương Thị Hòa (đoàn Luật sư TP HCM), cho rằng đề án thu phí sử dụng vỉa hè, lòng đường do Sở Giao thông Vận tải thành phố xây dựng đúng quy định pháp luật. Khoản thu này sẽ góp phần giúp ngành giao thông có thêm kinh phí duy tu, bảo dưỡng hạ tầng đô thị.
Theo bà Hòa, hiện nguồn vốn ngân sách cho công tác bảo trì đường bộ chỉ đáp ứng 40% so với nhu cầu. Nhiều tuyến đường do UBND các quận, huyện quản lý bị hư hỏng nặng không có vốn để sửa chữa, dẫn đến mất an toàn giao thông. Khi thu phí vỉa hè, địa phương sẽ có thêm kinh phí cho việc này.
Bà Hoàng Thị Lợi, Phó chủ tịch Mặt trận phường Bến Nghé, quận 1, cũng đồng tình với chủ trương cho thuê vỉa hè, lòng đường bởi nhu cầu rất lớn. Dự thảo đưa ra mức phí còn khá thấp, chưa sát thị trường. Với giá thuê mỗi m2 từ 20.000 đến 50.000 đồng, nếu diện tích 60 m2, người sử dụng chỉ phải trả 1,2-3 triệu đồng mỗi tháng. Trong khi người dân gửi một xe máy vài tiếng phải trả ít nhất 5.000 đồng, có nơi thu 15.000-20.000 đồng.
“Với giá này tôi cũng muốn thuê vỉa hè, lòng đường để giữ xe vì rất lời. Khoản chênh lệch này rơi vào túi ai. Ký hợp đồng rồi cho thuê lại cũng đã lời”, bà Lợi nói.
Một quán nhậu trên đường Hoàng Sa, quận 1, chiếm hết vỉa hè để sắp xếp bàn ghế cho khách, tháng 2/2023. Ảnh: Gia Minh
Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Minh Sáu, cán bộ mặt trận phường 17, quận Bình Thạnh, cho biết trước khi dự hội nghị đã tham khảo ý kiến của doanh nghiệp, người dân có mặt tiền đường và buôn bán hàng rong. 80% người được hỏi trả lời chưa nên triển khai cho thuê vỉa hè, lòng đường. Bởi hè phố và lòng đường bị chiếm dụng sẽ ảnh hưởng lớn đi lại của người dân. Điều này đi ngược với công tác quản lý và Luật Giao thông đường bộ.
Bà Sáu dẫn chứng Luật Giao thông đường bộ quy định vỉa hè, lòng đường chỉ sử dụng cho mục đích giao thông. Nếu đặt vấn đề thu phí sử dụng tạm thời lòng, lề đường và hè phố vô hình trung sẽ khuyến khích, tạo điều kiện cho người dân kinh doanh ở đây, tức hợp thức hóa việc lấn chiếm vỉa hè, lòng đường.
“Điều này vừa ảnh hưởng đến việc di chuyển, vừa làm mất mỹ quan. Việc thông qua đề án này nên rà soát tính toán kỹ lưỡng hơn”, bà Sáu nói và cho rằng việc thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố cần được tính toán, bám sát thực tế và đảm bảo hài hòa lợi ích các bên.
Bà Nguyễn Thị Minh Sáu phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Quang Huy
Cũng bày tỏ sự băn khoăn, bà Bùi Diệu Tâm, cán bộ mặt trận phường Bến Nghé, quận 1, cho biết qua khảo sát có đến 92% các hộ kinh doanh trên đường Nguyễn Bỉnh Khiêm để xe máy trên vỉa hè. Các cửa hàng chiếm bề ngang mặt đường một mét, sau đó dựng thêm 1-2 hàng xe máy, người đi bộ không còn lối đi.
“Khi không thu phí đã vậy, khi họ đã trả tiền cho chính quyền rồi thì người dân sẽ không còn lối để đi”, bà Tâm nói và cho rằng một số địa phương đã thực hiện thuê vỉa hè, lòng đường, tình trạng giao thông vẫn lộn xộn, người dân không có lối đi bộ.
Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP HCM Trần Quang Lâm cho biết Nghị định của Chính phủ cho phép UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định việc sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố vào mục đích khác và không làm ảnh hưởng đến trật tự, an toàn giao thông. Đề án cũng dùng từ “tạm thời” vì mục đích của vỉa hè, lòng đường vẫn là để người dân đi lại.
Theo ông Lâm, khi xây dựng đề án này, đơn vị đã tham khảo ý kiến của nhiều chuyên gia, cũng như học hỏi mô hình quản lý vỉa hè, lòng đường của nhiều thành phố lớn trong và ngoài nước như Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc. “Quản lý vỉa hè, lòng đường không đơn thuần là giao thông mà còn phải phù hợp với văn hóa đô thị”, ông Lâm nói và cho biết việc cho thuê vỉa hè sẽ được tính toán kỹ lưỡng nhằm giảm tác động đến người dân cũng như giao thông.
Lê Tuyết
