Chuyên gia giáo dục mở khóa học ‘rèn nam tính cho con trai’ gây tranh cãi

Con trai cần rõ nét nam tính từ nhỏ?

Mới đây, mạng xã hội nảy lên tranh cãi về bài viết chiêu sinh khóa học “rèn nam tính cho con trai” đăng bởi một tài khoản Facebook được cho là của tiến sĩ V.T.H, chuyên gia giáo dục độc lập tại Hà Nội. Cụ thể, đây là khóa dành cho các em từ 9-15 tuổi, có học phí 2 triệu đồng, học trực tiếp tại Hà Nội và đã khai giảng vào giữa tháng 3.2023.

Trong bài viết, tiến sĩ H. khẳng định việc đối xử với trẻ khi còn nhỏ có thể gây ra những bất ổn sau này. “Một bé trai quá nhõng nhẽo, hay khóc. Một bé trai hay ỉ eo đòi hỏi. Một bé trai thích mặc đồ con gái. Một bé trai thích chơi với bạn gái. Những trường hợp này hoàn toàn có thể sẽ là tiền đề cho một vấn đề khó nói”, người này viết, sau đó lý giải “vấn đề khó nói” là sự lệch lạc về giới tính.

Cũng theo tiến sĩ H., phụ huynh phải “luôn ý thức rõ ràng rằng con mình là con trai, mọi thứ của con cần phải rõ nét nam tính ngay từ đầu”, đồng thời gợi ý một số biện pháp giáo dục bé trai về gu thời trang, cách giao tiếp, ứng xử…

“Đồ đạc của con nên chọn màu xanh hoặc màu trầm, caro, không diêm dúa, nơ, bèo; chú trọng giao tiếp giữa cha và con nghiêm túc như hai thằng đàn ông; luôn yêu cầu con làm những công việc đòi hỏi cơ bắp và che chở các thành viên trong gia đình, nhất là phái nữ; khi lập nhóm bạn, tuyệt đối không nên cho con chơi một mình giữa một nhóm toàn em gái…”, chuyên gia liệt kê một số phương pháp giáo dục bé trai.

Trong áp phích quảng cáo, tiến sĩ H. cho biết thêm nội dung khóa học gồm sự phát triển giới tính ở tuổi dậy thì, tình yêu và các vấn đề về quan hệ tình dục, quy tắc phòng chống xâm hại. Riêng câu chuyện đồng giới được chuyên gia đặt cạnh vấn đề sử dụng các chất cấm như cần sa, bóng cười, thuốc lá điện tử…

Sau khi đăng tải vào đầu tháng 3, bài viết mới đây đã nhận về nhiều quan điểm trái chiều từ người dùng mạng, thu hút hàng nghìn lượt tương tác và chia sẻ. Phần lớn đều bày tỏ phản đối và bức xúc trước một số quan điểm được tiến sĩ H. nêu ra như cách “rèn nam tính cho con trai”, chuyện tình yêu đồng giới… và cho rằng đây là những tư tưởng lạc hậu, không phù hợp với xã hội hiện đại.

Huỳnh Phạm Nghi Văn, lớp 11A12 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai (TP.HCM), cho rằng cách dạy con như trên không chỉ mang tính định kiến giới, mà còn vô lý vì xu hướng tính dục không liên quan đến sự phát triển giới tính. “Việc ép con trai phải mạnh mẽ, không được khóc chỉ khiến các em khó bộc lộ cảm xúc, sau này dễ đối mặt với các vấn đề tâm lý, thậm chí sinh ra tư tưởng kỳ thị, coi thường người khác giới hoặc những bạn có xu hướng tính dục khác”, nữ sinh nêu quan điểm.

Tương tự, Phạm Tất Đạt, lớp 12A2 cùng trường, cũng không đồng tình với ý kiến chủ đạo của tiến sĩ H. Theo nam sinh, mỗi người luôn tồn tại tính nam, tính nữ nhất định và cần phát triển chúng theo hướng tích cực, cân bằng thay vì bức ép. “Ai nói một người quyết đoán, mạnh mẽ không thể dịu dàng, ân cần?”, Đạt nói, cho biết thêm đồng tính không là bệnh nên “chẳng cần phải chữa trị hay giáo dục để phòng tránh”.

Từng theo dõi nhiều buổi chia sẻ của tiến sĩ H., anh Nguyễn Đức Mạnh (27 tuổi), hiện kinh doanh tự do tại Hà Nội, cho hay bên cạnh những kiến thức hữu ích về quá trình giáo dục, nữ chuyên gia có không ít góc nhìn đã lỗi thời hoặc cần bổ sung. Chẳng hạn, việc xếp chung “đồng giới” với sử dụng chất cấm như trong áp phích có thể tạo áp lực và tổn thương trẻ thuộc cộng đồng LGBT+, đồng thời khiến phụ huynh hiểu lầm dẫn đến các hành động cấm cản.

“Ngoài ra, một đứa trẻ dù nam hay nữ thì việc nhõng nhẽo là bản năng hết sức bình thường, có thể xuất phát từ việc các bé chưa thể biểu đạt hết những cảm xúc của mình theo ngôn ngữ của người lớn. Lúc này, phụ huynh nên cố gắng thấu hiểu, tích cực giao tiếp với trẻ và dạy cách ứng xử chứ không phải lo lắng về giới tính. Phụ huynh cũng cần phải xem tình yêu đồng giới giống tình yêu khác giới ở tuổi dậy thì, nơi trẻ cần trang bị đủ kiến thức để đảm bảo an toàn cả tâm lý lẫn sức khỏe”, anh Mạnh bày tỏ.

Quan điểm phản khoa học?

Ở góc độ chuyên môn, anh Đặng Khánh An, đồng sáng lập Touching Soul Center, cố vấn chuyên môn Phòng khám TestSGN, chuyên gia tâm lý lâm sàng Bệnh viện Trường ĐH Y dược TP.HCM, đánh giá khóa học “rèn nam tính cho con trai” là một dạng tư duy giáo dục giới tính dựa trên hệ nhị phân giới nam-nữ, tức dựa trên yếu tố giới tính sinh học.

“Việc giáo dục con cái theo hướng này trái với khoa học về tính dục và giáo dục giới tính toàn diện theo khuyến nghị chung của các tổ chức giáo dục lớn trên thế giới, đặc biệt là Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF)”, anh An nêu quan điểm.

Theo chuyên gia, sự phân giới nhị phân đến nay đã tạo nên bất bình đẳng giới nghiêm trọng, và chính nam giới cũng là nạn nhân trong các khuôn mẫu mà xã hội mong đợi. Chẳng hạn, nhiều nam giới quá tải với những kỳ vọng hoặc trách nhiệm mà họ được ký thác, đôi khi chính họ không cho phép mình thất bại hay khi khó khăn cũng không dám tìm nguồn lực giúp đỡ vì e ngại đó là dấu hiệu của yếu đuối, không nam tính.

“Khoa học về tính dục hiện tại đã công nhận tính dục là một phổ linh động có thể thay đổi theo thời gian và việc thể hiện tính dục bản thân thế nào là lựa chọn của mỗi người. Do vậy, quá trình giáo dục giới tính hiện tại cần hướng đến các giá trị sống cốt lõi để giúp chúng ta xây dựng thế giới hài hòa, thấu cảm hơn là phân biệt, so sánh lẫn nhau trên từng đặc tính cá nhân hay thể hiện giới”, anh An chia sẻ.

Cũng theo anh An, việc quy kết đồng tính với chất cấm là một so sánh khập khiễng, phi khoa học, có nguy cơ làm gia tăng kỳ thị và phân biệt đối xử. Việc trẻ em được giáo dục theo cách này có thể khiến các em hiểu sai các khái niệm về tính dục và thể hiện giới, từ đó gặp khó trong việc trải nghiệm về tính dục với bản thân và mất đi cơ hội hiểu đúng về tính dục của mình.

“Các lớp học theo cách giáo dục này thường hướng đến các phụ huynh lo lắng con ‘không được nam tính’, hoặc nghi ngờ con đồng tính. Điều này sẽ gia tăng áp lực cho trẻ, củng cố cảm giác tự ti và không hài lòng về chính mình đồng thời củng cố khuôn mẫu giới nhị phân nam-nữ là tiền đề cho các vấn đề tương quan sau này của trẻ với những người khác trong xã hội đa dạng về giới như hiện nay”, anh An nói.

Chuyên gia tâm lý cũng lưu ý một số trẻ có xu hướng chuyển giới có thể biểu lộ hành vi từ rất sớm thông qua việc lựa chọn trò chơi, trang phục hoặc bắt chước hành vi với giới đối nghịch. Tuy nhiên, gia đình và người chăm sóc cũng thiếu nhiều kiến thức về lĩnh vực này nên thường có những tương tác không phù hợp với trẻ như phạt hoặc cấm cản cực đoan.