Chiều 6.6, phát biểu kết thúc phiên chất vấn Bộ trưởng LĐ-TB-XH Đào Ngọc Dung, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, vấn đề bảo hiểm xã hội đang nổi lên một số bất cập. Trong đó có những việc đã kéo dài, song chưa có giải pháp căn cơ như chậm, trốn đóng bảo hiểm xã hội, rút bảo hiểm xã hội một lần có xu hướng tăng, trục lợi chính sách liên quan bảo hiểm xã hội…
“Không phải chờ bổ sung quy định nào”
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, qua phiên chất vấn, đề nghị Chính phủ, Bộ LĐ-TB-XH và các bộ, ngành liên quan hoàn thiện chính sách pháp luật về bảo hiểm xã hội, chuẩn bị hồ sơ dự án luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi để trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp 6 (tháng 10.2023) xem xét thông qua tại kỳ họp đầu năm 2024.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng yêu cầu khắc phục hiệu quả tình trạng chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội, hưởng bảo hiểm xã hội một lần, mượn hồ sơ của các người khác tham gia bảo hiểm xã hội, thu mua, gom sổ bảo hiểm xã hội của người lao động…
Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu TAND tối cao chủ trì, phối hợp với Bộ LĐ-TB-XH, Bộ Công an, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam khẩn trương tháo gỡ những vướng mắc về thủ tục khởi kiện liên quan đến bảo hiểm xã hội. Đồng thời, xem xét thụ lý và đưa ra xét xử một số vụ trốn đóng bảo hiểm xã hội.
“Chất vấn của đại biểu cũng như trả lời của bộ trưởng cho thấy, chúng ta hoàn toàn có cơ sở để xử lý việc này, chứ không phải chờ việc bổ sung hay là hoàn thiện quy định nào”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
“Tới giờ này chưa xử lý được một trường hợp nào”
Trước đó, vấn đề xử lý tình trạng trốn, chậm đóng bảo hiểm xã hội được nhiều đại biểu chất vấn Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Đào Ngọc Dung.
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Đào Ngọc Dung trả lời chất vấn chiều 6.6
Đại biểu Lý Văn Huấn (đoàn Thái Nguyên) chất vấn: tại sao tới nay vẫn chưa có trường hợp nào khởi kiện dân sự đối với việc chậm đóng bảo hiểm, cũng chưa có trường hợp nào xử lý hình sự với tội trốn đóng bảo hiểm xã hội dù việc này đã được quy định trong bộ luật Dân sự và bộ luật Hình sự?
Trả lời, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói, “chúng tôi nhức nhối chuyện này lắm”. Ông Dung cho biết, cách đây hơn 1 tháng, ông làm việc với TP.HCM cũng đã nêu 84 trường hợp ở TP.HCM và yêu cầu thành phố xử lý.
“Cho tới giờ này chúng ta chưa xử lý được một trường hợp trốn đóng bảo hiểm xã hội nào theo bộ luật Hình sự. Bộ luật Hình sự quy định rõ rồi, luật Bảo hiểm xã hội rõ rồi, thậm chí Hội đồng thẩm phán TAND tối cao cũng ban hành nghị quyết rồi nhưng hiện nay chưa xử lý được”, ông Dung nói.
Bộ trưởng LĐ-TB-XH lý giải, nguyên nhân là do chưa có sự thống nhất về nội hàm giữa “trốn đóng” với “chậm đóng”, không phân biệt được.
“Chưa rõ nội hàm thì chưa thể khởi tố”, ông Dung nói, và cho biết đã trao đổi nhưng cơ quan công an nói không có cơ sở vững chắc, không thể khởi tố được.
“Chắc chắn là chúng ta cũng phải tính toán kỹ việc này. Chúng tôi sẽ bàn với cơ quan chức năng”, ông Dung nói thêm và cho biết Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cũng mấy lần nhắc ông phải đôn đốc địa phương xử lý.
“Không thể nào nói rằng chúng ta bất lực”
Chưa hài lòng với phần trả lời của Bộ trưởng Dung, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP.HCM) nói ông hết sức ngạc nhiên khi đọc được thông tin tình trạng nợ đóng bảo hiểm xã hội từ 1 tháng trở lên là 2,79 triệu người, tổng số nợ là hơn 14.000 tỉ đồng và có 213.000 người là nợ khó thu hồi.
“Tình trạng nợ đóng bảo hiểm xã hội hết sức nghiêm trọng và kéo dài”, ông Nghĩa nhận định, đồng thời kiến nghị cơ quan điều tra, viện kiểm sát cũng như tòa án, đặc biệt là Ủy ban Tư pháp Quốc hội vào cuộc việc này.
Nhấn mạnh không thể nói không có cơ sở pháp lý để xử lý hình sự các trường hợp trốn đóng bảo hiểm xã hội, ông Nghĩa nói việc trốn đóng bảo hiểm xã hội để lại hậu quả nghiêm trọng cho người lao động vì tiền đó đã được trừ vào lương của người lao động.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa khẳng định trốn đóng bảo hiểm xã hội là vấn đề nghiêm trọng kéo dài và không thể nói hệ thống pháp luật bất lực không xử lý được
“Chúng ta cũng phải xem lại trách nhiệm của cơ quan giám sát. Nợ dưới 1 tháng thì anh để, nhưng trên 3 tháng anh vẫn không làm gì, đến 6 tháng, đến 1 năm, thậm chí đến 10 năm. Có những trường hợp như Công ty Haprosimex như báo chí đăng, từ 2011 tới nay nợ bảo hiểm xã hội của hơn 400 người mà vẫn không làm gì được. Tôi cho là hệ thống pháp luật của chúng ta hiện nay cũng không thể nào nói rằng bất lực, không xử lý được tình trạng này”, đại biểu Trương Trọng Nghĩa nói.
Trả lời, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói những gì đại biểu Nghĩa nói là “hoàn toàn đúng rồi” và rằng “đây cũng là mong muốn của chúng tôi”.
“Cách đây 1 tháng chúng tôi cũng đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản phân công cho một cơ quan chức năng chủ trì vấn đề này. Chúng tôi hy vọng là cơ quan đó sẽ thực hiện tốt công việc và tiến tới chúng ta xử lý vi phạm một cách bài bản, căn cơ, đúng quy định pháp luật”, Bộ trưởng Dung thông tin.
