Rạng sáng 6.6, những đoạn video được lan truyền trên mạng xã hội cho thấy đập thủy điện Nova Kakhovka tại tỉnh Kherson, miền nam Ukraine đã bị phá hủy một phần và nước cuồn cuộn chảy qua. Chính quyền do Nga dựng lên tại khu vực đã ban bố tình trạng khẩn cấp sau vụ việc, theo Reuters.
Các bên tố cáo nhau
Phía Nga cáo buộc binh sĩ Ukraine đã phóng rốc két từ hệ thống Olkha vào cơ sở phát điện vào lúc bình minh ngày 6.6, phá hủy một phần con đập, theo TASS. Lực lượng khẩn cấp thông báo 14/28 nhịp của con đập đã đổ sập và có thể tiếp tục tan rã.
Nước chảy qua đập Nova Kakhovka sau khi con đập bị phá hủy
Ông Vladimir Saldo, tỉnh trưởng Kherson do Nga bổ nhiệm, cho rằng Ukraine đã tấn công phá hủy đập Nova Kakhovka nhằm phân tán sự chú ý khỏi thất bại trong nỗ lực phản công tại miền đông. Vị quan chức cũng nói rằng không cần một cuộc sơ tán lớn sau vụ vỡ đập.
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky triệu tập khẩn cấp cuộc họp Hội đồng An ninh quốc gia để bàn về vụ việc. Nhà lãnh đạo nói rằng lực lượng Nga đã cho nổ từ bên trong con đập vào lúc 2 giờ 50. Khoảng 80 khu định cư đang nằm trong vùng bị ngập lụt, ông Zelensky cho biết.
Cố vấn Mykhaylo Podolyak của ông Zelensky cáo buộc lực lượng Nga đã cho nổ con đập nhằm gây cản trở các cuộc tấn công của lực lượng Ukraine.
Hàng chục khu định cư ở hạ lưu đang bị đe dọa
Vị trí đập Nova Kakhovka
ẢNH CHỤP MÀN HÌNH THE GUARDIAN
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg lên án Nga khi viết trên Twitter rằng việc phá hủy đập Nova Kakhovka đặt tính mạng của hàng ngàn dân thường vào chỗ nguy hiểm, gây thiệt hại nghiêm trọng cho môi trường.
Trước đó, Ngoại trưởng Anh James Cleverly nói chưa thể kết luận ngay về vụ việc nhưng chỉ trích Nga vì đã mở màn chiến sự tại Ukraine, dẫn đến sự việc hôm nay.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel nói bị sốc về vụ vỡ đập và tuyên bố sẽ bắt Nga và lực lượng ủy nhiệm chịu trách nhiệm.
Đập Nova Kakhovka trong ảnh chụp vệ tinh ngày 28.5
Khẩn cấp sơ tán
Đập Nova Kakhovka nằm trên sông Dnipro, cách thành phố Kherson (thủ phủ của tỉnh Kherson) khoảng 30 km về hướng thượng nguồn. Con đập được xây dựng vào năm 1956, cao 30 mét và dài cả trăm mét, là một phần của nhà máy thủy điện Nova Kakhovka. Đập Nova Kakhovka giúp lưu giữ khoảng 18 km3 nước, cung cấp nước cho nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, các khu vực miền nam Ukraine và bán đảo Crimea.
Ông Vladimir Leontyev, thị trưởng do Nga bổ nhiệm tại Nova Kakhovka, thông báo mực nước sông tại thị trấn gần nhất đã dâng cao 10 m và có thể lên đến 12 m trong những giờ tới. Vị quan chức nói con đập đang tiếp tục bị phá hủy và dòng nước chảy qua không kiểm soát.
Vụ vỡ đập có thể gây lũ lụt nhiều vùng ở hạ lưu. Phía Nga nói khoảng 300 hộ dân sống ven sông Dnipro tại Nova Kakhovka đang được sơ tán khẩn.
Trong khi đó, AFP dẫn lời một quan chức Ukraine cho hay nhiều ngôi làng đã bị ngập một phần hoặc hoàn toàn và công tác sơ tán đang diễn ra. “Khoảng 16.000 người đang ở trong vùng nguy hiểm bên hữu ngạn sông ở tỉnh Kherson”, lãnh đạo chính quyền quân sự tỉnh Oleksandr Prokudin nói.
Một vùng bị ngập tại Kherson sau vụ vỡ đập
Bộ Năng lượng Ukraine thông báo vụ việc không đe dọa đến nguồn điện của miền nam nước này. “Nguồn điện được sản xuất là đủ để cung cấp cho nhu cầu của người sử dụng”, Reuters dẫn thông báo cho biết.
Trong khi đó, chính quyền do Nga dựng lên tại địa phương thông báo vụ vỡ đập không ảnh hưởng đến nguồn cấp nước cho kênh Bắc Crimea, dẫn nước từ Kherson sang Crimea. Tuy nhiên, các khu vực bị ngập tại Nova Kakhovka đang bị mất điện và cúp nước.
Xem nhanh: Ngày 466 chiến dịch, Nga nói đẩy lùi đợt tấn công lớn của Ukraine; xe tăng cũ làm được gì?
Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cho biết các chuyên gia tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia đang theo dõi sát sao tình hình và hiện chưa có nguy cơ đối với nhà máy. Nước từ hồ chứa của đập Nova Kakhovka được sử dụng cho các hệ thống làm mát tại nhà máy Zaporizhzhia.
Thượng nghị sĩ Nga Dmitry Vorona nói ảnh hưởng của vụ vỡ đập đối với nhà máy Zaporizhzhia sẽ là tối thiểu và tình huống khẩn cấp đã được tính đến khi nhà máy điện hạt nhân này được xây dựng.
