Tập trung triển khai quyết liệt hơn nữa các giải pháp chống khai thác IUU

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và PTNT, tình hình chống khai thác IUU sau 5 năm bị cảnh báo “thẻ vàng” đã có những chuyển biến tích cực. EC tiếp tục ghi nhận, đánh giá cao quyết tâm chính trị của Việt Nam, đặc biệt là sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của Thường trực Ban Bí thư, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Bộ Nông nghiệp và PTNT đã phối hợp tốt với các bộ, ngành và địa phương chỉ đạo và tổ chức triển khai nhiều giải pháp tích cực để chống khai thác IUU. So với đợt kiểm tra lần 3, khung pháp lý cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu quốc tế về chống khai thác IUU và tiếp tục được hoàn thiện theo hướng tích cực. Công tác quản lý đội tàu, lắp đặt thiết bị VMS đã có sự chuyển biến tích cực; đã triển khai hệ thống phần mềm theo dõi, quản lý hoạt động xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản…

Tuy nhiên hiện nay vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế chậm khắc phục tại các địa phương. Đặc biệt, tình trạng tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài vẫn xảy ra, diễn biến phức tạp, chưa thực hiện nhiệm vụ Thủ tướng giao (chấm dứt tình trạng này trước 30/12/2021). Từ đầu năm 2023 đến nay, cả nước tiếp tục xảy ra 14 tàu/84 ngư dân bị nước ngoài bắt giữ, xử lý, gồm Malaysia, Indonesia, Thái Lan, tập trung tại các tỉnh Bình Định, Khánh Hòa, Bình Thuận, Bến Tre, Bạc Liêu và Kiên Giang. EC khẳng định sẽ không gỡ cảnh báo “thẻ vàng” nếu không chấm dứt tình trạng này.

Bên cạnh đó, hành vi môi giới, móc nối đưa tàu cá đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài diễn ra trên thực tế, nhưng kết quả điều tra, xử lý còn hạn chế; hầu như chưa đưa ra truy tố được vụ việc nào. Ngoài ra, việc thực hiện xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác trong nước còn nhiều tồn tại. Một số hồ sơ truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác xuất khẩu vào thị trường châu Âu hiện nay còn mang tính chất đối phó; việc ghi, nộp nhật ký còn nhiều sai sót và mới đạt khoảng 45%, mới giám sát được 50% sản lượng qua cảng đối với tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên, dẫn đến phía EC cho rằng chưa đảm bảo được độ tin cậy trong công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản…

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận cho biết, 5 tháng đầu năm 2023, toàn tỉnh để xảy ra 1 vụ/1 thuyền/7 lao động bị Malaysia bắt giữ. Đáng lưu ý các tàu cá này thường xuyên hoạt động, lưu trú, xuất bến ngoài tỉnh ít khi về địa phương nên việc quản lý, kiểm soát gặp nhiều khó khăn. Tính đến nay, toàn tỉnh chỉ còn 20 tàu chưa lắp đặt thiết bị VMS, đạt 99%. UBND tỉnh đã thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 265/CĐ-TTg ngày 17/4/2023; tỉnh đã kiểm điểm trách nhiệm người đứng đầu địa phương, đơn vị, tổ chức đoàn thể từ tỉnh đến xã, gồm 14 thành phần theo chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy…

Chỉ đạo tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang yêu cầu các bộ, ngành, địa phương trong thời gian từ nay đến tháng 10/2023 phải tập trung triển khai quyết liệt hơn nữa các giải pháp chống khai thác IUU đã được chỉ đạo. Chuẩn bị tốt các nội dung để đón và làm việc với Đoàn thanh tra EC lần thứ 4, nhằm tháo gỡ “thẻ vàng”. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, ngoài thị trường châu Âu, nhiều thị trường xuất khẩu thủy sản khác cũng đã áp dụng cảnh báo chống khai thác IUU, nếu không gỡ được “thẻ vàng” thì thị trường xuất khẩu của thủy sản Việt Nam sẽ bị thu hẹp nhiều. Phó Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Quốc phòng chỉ đạo tiếp tục tăng cường tuần tra, giám sát tại cảng cá và các vùng biển giáp ranh, chồng lấn. Bộ Công an chỉ đạo công an địa phương đưa ra xét xử thật nghiêm minh các vụ vi phạm theo quy định để nâng cao tính răn đe, giáo dục các trường hợp vi phạm về IUU. Nêu cao trách nhiệm của cán bộ, nhất là người đứng đầu trong chỉ đạo, thực hiện các biện pháp chống khai thác IUU; ứng dụng chuyển đổi số vào chống khai thác IUU…

Dự kiến, trong tháng 6 tới, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang sẽ trực tiếp dẫn đầu đoàn đi kiểm tra công tác chống IUU tại một số địa phương.