Mô hình nông nghiệp kết hợp du lịch được biết đến cách đây gần chục năm với điển hình đầu tiên là mô hình du lịch làng quê Yên Đức (TX Đông Triều). Đến thời điểm này, Quảng Ninh đã có hàng chục mô hình nông nghiệp – du lịch, trở thành điểm đến hấp dẫn thu hút đông đảo du khách. Mô hình khẳng định hướng đi đúng, phù hợp xu thế phát triển tất yếu, mang lại giá trị cao hơn nhiều so với nông nghiệp hoặc du lịch đơn thuần, đóng góp vào tăng trưởng chung của cả hai ngành kinh tế nông nghiệp và du lịch.
Việt Dân (TX Đông Triều) là xã đạt nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu đầu tiên của toàn quốc. Một vùng quê giàu, đẹp, thanh bình như một bức tranh thủy mặc. Ở Việt Dân, đường giao thông dài rộng, hai bên đường nở hoa, điểm tô các bức tranh tường. Nhà dân được đánh số; xóm, thôn có biển chỉ dẫn. Những vườn cam, bưởi, hoa màu trĩu quả ngọt; những đồi na xanh non mùa thụ phấn. Quả na Việt Dân sau thu hoạch được dán tem truy xuất nguồn gốc, đáp ứng tiêu chuẩn lên sàn giao dịch điện tử hay phục vụ xuất khẩu…
Vùng nông thôn Việt Dân giờ 80% diện tích là cây xanh. Thành quả xây dựng NTM khiến xã thực sự là phố trong làng. Một vùng thôn quê giàu có, hiện đại, mở hướng cho phát triển nông nghiệp giá trị cao gắn với du lịch, dịch vụ theo định hướng của tỉnh.
Ông Han Sun Yeong, Giám đốc Công ty TNHH Han Nông (Văn phòng ở phường Đức Chính, TX Đông Triều) là người tiên phong triển khai mô hình trải nghiệm miệt vườn trái cây tại xã Việt Dân. Hướng đi là liên kết các hộ làm vườn điển hình, hỗ trợ các hộ quy hoạch vườn phù hợp với du lịch, đưa du khách thăm vườn, trải nghiệm quy trình canh tác nông nghiệp cũng như thưởng thức hoa trái, sản phẩm từ vườn.
Ông Han Sun Yeong chia sẻ: “Với đặc thù khí hậu ôn đới, rau màu, hoa trái ở Hàn Quốc không phong phú, màu mỡ như trên ruộng vườn của Việt Nam. Việt Dân lại là điển hình của những vườn hoa trái tuyệt vời như thế. Đây là lý do tôi quyết định triển khai mô hình trải nghiệm miệt vườn trên địa bàn xã. Đối tượng khách chính của chúng tôi là người Hàn Quốc, mở rộng là du khách Thái Lan, Indonesia mà chúng tôi đã có mối liên hệ. Chúng tôi cũng sẽ kết nối cả dòng khách nội địa theo các tour du lịch tâm linh vốn đang chiếm ưu thế ở Đông Triều”.
Mô hình trải nghiệm miệt vườn trái cây tại xã Việt Dân của ông Han Sun Yeong hiện mới ở giai đoạn kiến thiết, mọi thứ đang bắt đầu, tuy nhiên nhận được sự tham gia phối hợp đầy hứng khởi của nông dân Việt Dân. Mô hình góp thêm điểm nhấn cho vùng nông thôn Đông Triều, động lực cho địa phương xây dựng vùng nông nghiệp hiện đại, nông thôn văn minh, nông dân giàu có, đánh dấu bước phát triển nông thôn ở tầm cao mới.
Có thể điểm tên những điển hình mô hình nông nghiệp kết hợp du lịch, như: Du lịch làng quê Yên Đức (TX Đông Triều), Đồi chè Quảng Long (huyện Hải Hà), Trang trại hoa lan Đồng Ho (TP Hạ Long), Vườn hoa Cao Sơn (huyện Bình Liêu), Vườn hoa Yên Trung lake (TP Uông Bí), Rau thuỷ canh Greenfarm 188 Mạo Khê (TX Đông Triều), Khu sinh thái gia đình xã Hải Lạng (huyện Tiên Yên), Vườn cam Vạn Yên (huyện Vân Đồn)… Những mô hình này hiện đều là điểm đến hấp dẫn thu hút đông đảo du khách đến tham quan, trải nghiệm. Nhiều mô hình ngày càng mở rộng dịch vụ, làm gia tăng sức hấp dẫn đối với du khách.
Orange Farm Vàng Danh (thôn Đồng Bống – Miếu Thán, phường Vàng Danh, TP Uông Bí) rộng gần 7ha, bao gồm các loại cây cam Canh, chanh đào, bưởi đào… Đây là mô hình Farmstay – Vườn cây trải nghiệm, vừa chào làng du lịch đồng quê tỉnh Quảng Ninh đầu tháng 12/2022. Ngay sau đó, lượng du khách đến Orange Farm Vàng Danh để tham quan, trải nghiệm rất đông.
Chị Nguyễn Tuyết Lê (huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng) cùng nhóm bạn được tự tay thu hoạch những quả cam chín vàng, “check in” tại những gốc bưởi, cây chanh đào trĩu quả, thưởng thức đồ uống organic được chế biến hoàn toàn từ nông sản của vườn, trải nghiệm các công việc hằng ngày của một nông dân, tận hưởng không gian yên tĩnh tại Orange Farm Vàng Danh, khiến chị cùng các bạn vô cùng thích thú.
Huyện Bình Liêu đang phát huy thế mạnh nông nghiệp vào phát triển du lịch, tạo cho du khách khi đến vùng đất này những trải nghiệm hết sức riêng biệt, khiến cho huyện vùng cao biên giới thêm màu sắc tươi mới, hấp dẫn, thúc đẩy kinh tế du lịch và kinh tế nông nghiệp cùng phát triển.
Những năm gần đây, Bình Liêu ghi điểm với du khách với những Lễ hội hoa sở, Ngày hội mùa vàng…; tới đây là Ngày hội kiêng gió kết hợp trải nghiệm rừng hồi, rừng quế, Phiên chợ vùng cao kết hợp trải nghiệm nghề trồng dong, sản xuất, thưởng thức miến dong… Trên cơ sở thành công trên, huyện ngày càng khuyến khích người dân triển khai những mô hình nông nghiệp mới lạ, hàm lượng khoa học công nghệ cao, đảm bảo ATTP, từ đó hấp dẫn du khách.
Cây dâu tây tưởng là không thể phát triển trên đồng đất Bình Liêu, giờ lại xuất hiện ở các xã Lục Hồn, Đồng Văn, Hoành Mô, thị trấn Bình Liêu… Người dân trồng dâu tây trên đồng đất ngoài trời, kết hợp quy trình phủ nilon đen để tránh cỏ mọc, phun tưới nước tự động tạo độ ẩm phù hợp trong đất. Trong cả quá trình trồng, nông dân không dùng các loại phân, thuốc có gốc hóa học, mà ưu tiên sử dụng phân, thuốc hữu cơ đã được ủ hoại mục. Vì thế mà quả dâu tây Bình Liêu tươi, giòn, đậm vị, đậm mùi thơm…
Nhiều chủ vườn dâu tây cho phép du khách tham quan, hái dâu, thưởng thức dâu ngay tại vườn, tạo các điểm cho du khách check-in, trải nghiệm công việc làm nông nghiệp… Giá của mỗi kg dâu tây được du khách vui vẻ mua với giá khoảng 200.000 đồng, khá cao so với mặt bằng, tạo thu nhập cao cho chủ vườn.
Mô hình nông nghiệp kết hợp du lịch là hướng đi phù hợp xu thế phát triển. Mô hình mang lại giá trị cao hơn nhiều so với nông nghiệp hoặc du lịch đơn thuần, tạo ra việc làm, thu nhập cho người dân, đóng góp vào tăng trưởng của cả hai ngành kinh tế nông nghiệp và du lịch nói riêng, kinh tế của tỉnh nói chung.
Quảng Ninh hiện vươn lên là điểm sáng trong bản đồ nông nghiệp cả nước. Những điểm nhấn của nông nghiệp Quảng Ninh là tốc độ tăng trưởng và trình độ sản xuất có bước đột phá cao, hàm lượng KHCN trong nông nghiệp lớn, nhiều sản phẩm OCOP. Các vùng nông thôn Quảng Ninh đều đã về đích NTM, đang tiến lên NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu… Sự chuyển động kinh tế nông nghiệp nói trên là cơ sở, động lực hình thành, nhân rộng, phát triển những mô hình nông nghiệp kết hợp du lịch trên địa bàn tỉnh.
