Vinh danh Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Yến sào Khánh Hòa

VHO – Nằm trong chuỗi sự kiện Lễ hội Văn hóa – Du lịch Biển Khánh Hòa 2025, tối 4.6, Công ty Yến sào Khánh Hòa phối hợp Sở VHTTDL tỉnh Khánh Hòa tổ chức Lễ vinh danh Tri thức dân gian và Lễ hội Yến sào Khánh Hòa – Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Trước đó, như tin đã đưa, ngày 2.6.2025, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng đã ký Quyết định số 1652/QĐ-BVHTTDL công nhận “Lễ hội Yến sào Khánh Hòa” thuộc loại hình Lễ hội truyền thống là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Địa bàn có di sản này bao gồm thành phố Nha Trang, Cam Ranh, thị xã Ninh Hòa, các huyện Diên Khánh, Cam Lâm và Vạn Ninh của tỉnh Khánh Hòa.

Sự kiện là hoạt động nhằm tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống nghề khai thác, chế biến yến sào, gắn với vùng biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

 Đây cũng là dịp để tri ân Thủy tổ, Thánh mẫu và các bậc tiền nhân đã khai mở, phát triển ngành nghề yến sào, để từ đó truyền lại cho hậu thế một kho tàng tri thức quý giá mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống Khánh Hòa.

Chương trình đưa khán giả ngược dòng thời gian, trở về những năm tháng sơ khai của vùng đất đảo yến hoang sơ. Tại đó, hình tượng Thánh mẫu Lê Thị Huyền Trâm hiện lên là một người phụ nữ quả cảm, bao dung trong xây dựng, bảo vệ và phát triển nghề khai thác và chế biến yến sào truyền thống gần 700 năm.

Sự kết hợp giữa nghệ thuật truyền thống và công nghệ sân khấu hiện đại đã mang đến một không gian nghệ thuật sâu lắng, lay động lòng người.

Toàn bộ phần trình diễn quy tụ các nghệ sĩ, diễn viên gạo cội của tỉnh Khánh Hòa cùng sự phối hợp của Nhà hát Nghệ thuật Truyền thống Khánh Hòa và Đoàn Ca múa nhạc Hải Đăng, tạo nên một chương trình vừa đậm đà bản sắc văn hóa, vừa mang giá trị nghệ thuật cao, tái hiện một cách sống động hành trình hình thành và phát triển nghề khai thác yến sào tại Khánh Hòa, gắn liền với Đại đô đốc Lê Thị Huyền Trâm, người được Nhân dân suy tôn là Bảo yến Đảo chủ Thánh Mẫu.

Lễ vinh danh Tri thức khai thác và chế biến yến sào và Lễ hội Yến sào Khánh Hòa – Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là niềm vinh dự to lớn của tỉnh Khánh Hòa mà còn là minh chứng cho giá trị văn hóa, lịch sử và tinh hoa mà ngành nghề yến sào đã hun đúc qua bao thế hệ.

Phát biểu tại lễ vinh danh, bà Trịnh Thị Hồng Vân – Chủ tịch hội đồng thành viên Công ty TNHH Nhà nước MTV Yến sào Khánh Hòa nhấn mạnh:

“Vùng đất Khánh Hòa, nơi “rừng trầm biển yến” hội tụ từ bao đời nay đã gắn liền với những giá trị văn hóa thiêng liêng, những sản vật quý hiếm mà thiên nhiên ban tặng trong đó nghề khai thác và chế biến yến sào chính là biểu tượng đặc sắc, là linh hồn của vùng đất xứ trầm này.

Trong suốt chiều dài dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, nghề yến sào Khánh Hòa đã hiện hữu như một kho báu gắn liền với niềm kiêu hãnh quốc gia. Trải qua gần 700 năm hình thành và phát triển, bao thế hệ cư dân biển đảo đã âm thầm nối tiếp nhau vượt qua bao sóng gió, khó khăn gian khổ để gìn giữ tài nguyên quý báu mà thiên nhiên đã ban tặng. Hôm nay trong không khí thiêng liêng trang trọng và đầy tự hào chúng ta cùng nhau chứng kiến một dấu mốc trọng đại nghề khai thác, chế biến yến sào và nhãn hiệu yến sào Khánh Hòa chính thức được ghi danh vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.

Đây như lời nhắc nhở về trách nhiệm bảo vệ, gìn giữ và phát huy giá trị di sản, một phần không thể tách rời của bản sắc văn hóa, tâm linh và tín ngưỡng sâu sắc mà tổ tiên đã gìn giữ.

Nhiệm vụ của cộng đồng là phải bảo tồn di sản sống mãi, vươn xa hơn, để những giá trị vô giá được lan tỏa mạnh mẽ, trong lòng người dân Khánh Hòa và lan tỏa tới mọi du khách trong nước và quốc tế.

Thế hệ mai sau không chỉ được chứng kiến mà còn cảm nhận sâu sắc giá trị trường tồn, truyền lại những tinh hoa, sức mạnh kỳ diệu của di sản quý giá này.

Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Yến sào Khánh Hòa – Tôn vinh di sản – Sáng mãi niềm tự hào”. Một chương trình giàu cảm xúc, kết tinh giữa truyền thống và hiện đại, giữa chiều sâu văn hóa và khát vọng vươn xa.

Chương trình đưa khán giả trở về miền ký ức văn hóa Khánh Hòa, nơi những huyền thoại nghề yến được thổi hồn bằng âm nhạc, vũ đạo, ánh sáng.

Các tiết mục biểu diễn mang tính nghệ thuật cao, dẫn dắt người xem khám phá kho tàng di sản yến sào – một biểu tượng đặc trưng, giàu bản sắc của vùng đất “non trầm biển yến”.

Đảo Yến Khánh Hòa, nơi tinh hoa của trời đất đã kết tụ ban tặng cho con người nơi đây sản vật yến sào đảo thiên nhiên quý hiếm. Cũng từ nơi đó, nghề khai thác yến sào đã ra đời và phát triển trường tồn qua bao thế hệ.

Từ nguồn nguyên liệu quý giá, Công ty Yến sào Khánh Hòa đã không ngừng nghiên cứu, sáng tạo và cho ra đời hơn 60 dòng sản phẩm cao cấp mang các thương hiệu: Yến sào Khánh Hòa, Sanest, Sanvinest, Sanest Foods, Sanna… cho cộng đồng; đồng thời lan tỏa uy tín thương hiệu yến sào Việt Nam ra thế giới.

Mỗi sản phẩm yến sào là món quà từ thiên nhiên, là kết tinh của lao động cần mẫn, của tri thức ngành nghề truyền thống và của tình yêu sâu nặng dành cho quê hương Khánh Hòa.

Yến sào Khánh Hòa luôn hướng đến giá trị vì lợi ích cộng đồng, bảo vệ môi trường sinh thái và phát triển bền vững.

Chương trình nghệ thuật “Tôn vinh di sản, sáng mãi niềm tự hào” như lời tri ân của thế hệ hôm nay dành cho Thủy Tổ, Thánh Mẫu, các bậc tiền nhân và những người đã giữ lửa nghề, đồng thời truyền cảm hứng cho thế hệ mai sau tiếp nối và phát huy.

Mỗi tiết mục là một mảnh ghép sống động của hành trình yến sào: từ hang đảo yến đến bàn tay con người, từ gian khó đến vinh quang, từ một nghề truyền thống đến di sản văn hóa quốc gia.

Những cung bậc âm nhạc, những hình ảnh đảo yến giữa đại dương bao la, những âm thanh của biển trời hòa quyện cùng tiếng chim yến… tất cả tạo nên một không gian nghệ thuật vừa thiêng liêng, vừa gần gũi. Đó là nơi mà khán giả không chỉ lắng nghe, chiêm ngưỡng, mà còn cảm nhận được hồn cốt văn hóa Khánh Hòa – một miền di sản sống mãi cùng thời gian.

Từ những vách đá cheo leo ngoài đảo xa đến ánh đèn sân khấu rực rỡ hôm nay, hành trình của Di sản quốc gia Yến sào Khánh Hòa là minh chứng sống động cho sức mạnh của truyền thống, lòng kiên trì và tình yêu nghề.

Di sản văn hóa quốc gia Yến sào Khánh Hòa vẫn tiếp tục trường tồn mãi trong tâm thức của bao thế hệ. Mỗi người dân Việt Nam nói chung và cộng đồng Khánh Hòa nói riêng sẽ tiếp nối và lan tỏa di sản văn hóa, để tinh hoa đất Việt tiếp tục vươn xa, khẳng định vị thế trên bản đồ thế giới.