Giải tán Bộ Giáo dục Mỹ, ông Trump cần vượt qua ‘cửa ải’ Quốc hội

Ngày 20-3 (giờ Mỹ), Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp chỉ đạo Bộ Giáo dục Mỹ tự đưa ra một kế hoạch để giải tán chính mình, trong nỗ lực theo đuổi việc xóa bỏ hoàn toàn bộ này.

Trong khi đó, theo báo New York Times, chỉ Quốc hội Mỹ mới có thể bãi bỏ một cơ quan cấp nội các như Bộ Giáo dục, và không rõ liệu ông Trump có đủ số phiếu tại “cửa ải” Quốc hội cho việc này hay không.

Hướng đến mục tiêu xóa bỏ Bộ Giáo dục liên bang Mỹ “một lần và mãi mãi”, ông Trump trước đó đã sa thải khoảng một nửa số nhân viên, cùng cắt bỏ bộ phận nghiên cứu, cũng như hủy bỏ hàng chục khoản trợ cấp và hợp đồng của bộ.

“Thực tế là chính quyền Trump không có quyền hiến định để giải thể Bộ Giáo dục mà không có sự chấp thuận của Quốc hội. Tuy nhiên những gì họ sẽ làm là cắt giảm ngân sách và làm mất ổn định cơ quan này để tạo ra sự hỗn loạn và thúc đẩy chương trình nghị sự cực đoan của họ”, dân biểu Đảng Dân chủ Maxwell Frost nhận định.

Được thành lập vào năm 1979, công việc chính của Bộ Giáo dục Mỹ là phân bổ tiền cho sinh viên đại học qua các khoản trợ cấp và cho vay.

Bộ này cũng phân bổ tiền liên bang cho các trường học từ cấp mẫu giáo đến phổ thông tại các bang ở Mỹ, tập trung vào nhóm học sinh gia đình có thu nhập thấp và khuyết tật, cũng như thực hiện công tác chống phân biệt đối xử trong trường học.

New York Times cho biết khoản tiền Bộ Giáo dục Mỹ phân bổ cho các trường học đã được Quốc hội để dành ra riêng, với khả năng khó có thể bị ảnh hưởng do lệnh hành pháp của ông Trump. Tuy nhiên việc phân bổ quỹ này trong bối cảnh hiện nay có thể bị buông lỏng hoặc quỹ có thể bị chuyển sang các cơ quan liên bang khác.

Cùng lúc đó có ý kiến cho rằng ý tưởng giải tán hoàn toàn Bộ Giáo dục Mỹ sẽ khó được thông qua tại Quốc hội Mỹ, dù Đảng Cộng hòa đang nắm đa số ở lưỡng viện.

Các nghị sĩ Đảng Cộng hòa có thể sẽ bị tác động từ sự phản đối từ các giám đốc, hiệu trưởng trường đại học và các nhà lãnh đạo giáo dục khác trong quận của họ, khi các trường học tại các khu vực của Đảng Cộng hòa cũng nhận trợ cấp liên bang từ Bộ Giáo dục Mỹ.

“Họ sẽ vấp phải phản đối”, chuyên gia giáo dục Jon Valant tại Viện Brookings bình luận. Ông Valant lập luận rằng Đảng Cộng hòa đang có đa số mong manh và nhiều khả năng sẽ gặp phải chiến thuật filibuster (câu giờ) nhằm ngăn việc giải tán Bộ Giáo dục được thông qua ở Thượng viện.