Hoạt động khuyến nông thúc đẩy phát triển nông nghiệp đa giá trị, bền vững

Ngày 18/3, Câu lạc bộ Khuyến nông đô thị (Trung tâm Khuyến nông Quốc gia) tổ chức hội thảo chuyên đề: “Khuyến nông trong phát triển nông nghiệp đa giá trị”.

Tạo sản phẩm an toàn, nâng cao thu nhập cho nông dân

Hà Nội đã đạt nhiều kết quả nổi bật trong phát triển sản xuất nông nghiệp đa giá trị, nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sinh thái, phát triển làng nghề gắn với du lịch tại. Theo báo cáo của Trung tâm Khuyến nông Hà Nội, đến nay, trên địa bàn TP có 406 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (262 mô hình thuộc lĩnh vực trồng trọt, 119 mô hình thuộc lĩnh vực chăn nuôi, 25 mô hình thuộc lĩnh vực thủy sản).

Những năm qua, Trung tâm Khuyến nông Hà Nội đã đẩy mạnh triển khai các mô hình trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản theo hướng hữu cơ, VietGAP, ứng dụng công nghệ cao. Cùng với hỗ trợ thực hiện mô hình trình diễn, trung tâm còn đẩy mạnh hướng dẫn, tuyên truyền, khuyến cáo nông dân sử dụng các chế phẩm sinh học, các loại thuốc có nguồn gốc sinh học, thảo mộc trong sản xuất. Đồng thời, khuyến khích nông dân ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ trong sản xuất nông nghiệp nhằm giảm chi phí vật tư đầu vào, hướng tới nền nông nghiệp xanh, an toàn sức khỏe.

Hà Nội đặt mục tiêu chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng thương mại, dịch vụ; tăng tỷ trọng đóng góp của dịch vụ vào kinh tế nông thôn; thúc đẩy liên kết, xây dựng, phát triển chuỗi giá trị du lịch, nông nghiệp, nông thôn hiệu quả.

Theo đó, TP phát triển và đa dạng hoá kinh tế nông thôn thông qua kinh tế du lịch nông nghiệp, nông thôn với loại hình du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch làng nghề nhằm nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn.

Song song đó, phát triển hệ thống điểm đến, sản phẩm du lịch nông thôn đặc trưng, hấp dẫn, chất lượng, có khả năng cạnh tranh cao của Hà Nội đáp ứng nhu cầu thị trường; thúc đẩy tiêu dùng các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ nông nghiệp nông thôn trong hoạt động du lịch.

Lâm Đồng cũng là địa phương điển hình xây dựng và phát triển thành công những mô hình nông nghiệp đa giá trị, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân trên diện tích đất canh tác và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững.

Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Lâm Đồng Nguyễn Minh Trường chia sẻ: hiện toàn tỉnh có gần 70ha nông nghiệp công nghệ cao, chiếm hơn 21% diện tích canh tác. Địa phương có 730ha ứng dụng công nghệ thông minh như: công nghệ Hortmax Hà Lan; công nghệ cảm biến IoT; cảm biến vi khí hậu; phần mềm quản lý trang trại thông minh. Trong chăn nuôi, chuồng trại được đầu tư xây dựng theo công nghệ hiện đại, sử dụng robot thay thế một số công việc của con người.

Đặc biệt, Lâm Đồng đi đầu trong nghiên cứu, chọn tạo các giống rau, hoa cao cấp và mua quản quyền giống phục vụ sản xuất, hướng đến xuất khẩu. Bên cạnh đó, tỉnh đã xây dựng 36 điểm du lịch canh nông, trong đó có 4 điểm đạt tiêu chí quốc tế. Mô hình này không chỉ tăng thu nhập cho nông dân mà còn thu hút du khách, góp phần quảng bá nông nghiệp địa phương.

Phát triển đội ngũ khuyến nông chuyên sâu, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số

Tại hội thảo, các đại biểu cho rằng, phát triển nông nghiệp đa giá trị mang lại hiệu quả kinh tế cao, không những tạo ra sản phẩm nông nghiệp an toàn, chất lượng cao, đáp ứng thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Tuy nhiên, hệ thống khuyến nông hiện nay thiếu về nhân lực, nhất là cán bộ khuyến nông cấp cơ sở am hiểu sâu về nông nghiệp đô thị, nông nghiệp công nghệ cao; lĩnh vực hoa – cây cảnh, cá cảnh; chế biến, bảo quản nông sản…

Mặt khác, định mức kinh tế kỹ thuật cho cây trồng, vật nuôi, nhất là áp dụng trong lĩnh vực nông nghiệp đô thị chậm cập nhật và ban hành. Cơ chế tài chính áp dụng trong công tác khuyến nông của các tỉnh, thành phố còn nhiều hạn chế; kinh phí đầu tư cho hoạt động khuyến nông chưa tương xứng với nhu cầu thực tế. Bên cạnh đó, mô hình nông nghiệp đô thị như trồng hoa lan, nuôi cá cảnh… hay những mô hình ứng dụng công nghệ mới đòi hỏi yêu cầu kỹ thuật cao, vốn đầu tư nhiều nhưng chậm thu hồi vốn nên tốc độ phát triển chậm cả về quy mô sản xuất và số hộ tham gia thực hiện.

Đây là những lý do khiến hoạt động khuyến nông chưa đáp ứng được nhu cầu đa dạng của các nhóm đối tượng khác nhau. Những hoạt động mang tính chất mô hình tổng hợp, gắn trồng trọt, chăn nuôi, bảo quản, chế biến với xúc tiến thị trường, du lịch sinh thái chưa được thực hiện; việc liên kết trong tiêu thụ sản phẩm còn lỏng lẻo…

Đề cập về giải pháp thúc đẩy phát triển nông nghiệp đa giá trị, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hải Dương Nguyễn Phú Thuỵ cho rằng, các địa phương cần xây dựng cơ chế hỗ trợ tài chính, tín dụng cho nông dân và doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp hữu cơ và du lịch sinh thái; hoàn thiện chính sách bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ, đảm bảo hài hoà giữa phát triển kinh tế và bảo tồn sinh thái. Đồng thời, tiếp tục hỗ trợ nông dân, hợp tác xã phát triển liên kết chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ; tăng cường quảng bá du lịch nông nghiệp thông qua hội chợ, triển lãm, hợp tác với doanh nghiệp lữ hành.

Còn Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Thái Nguyên Nguyễn Đình Thông đề nghị, Trung ương cũng như các địa phương tăng nguồn kinh phí hỗ trợ cho Trung tâm Khuyến nông, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp các tỉnh, thành phố xây dựng mô hình khuyến nông đô thị gắn với công nghệ cao; các chương trình, dự án khuyến nông có quy mô lớn, liên kết sản xuất theo chuỗi; các mô hình mới gắn với nông nghiệp đô thị, mô hình ứng dụng công nghệ 4.0.

Để nông nghiệp đa giá trị phát huy hiệu quả trong thời gian tới, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia Hoàng Văn Hồng cho rằng, các địa phương phát triển đội ngũ cán bộ khuyến nông chuyên sâu, kết hợp đào tạo gắn với thực tiễn sản xuất; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong khuyến nông. Cùng với đó, nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp kết hợp với du lịch sinh thái, nông nghiệp hữu cơ; khuyến khích mô hình canh tác bền vững, kết hợp giá trị kinh tế với bảo vệ môi trường và văn hoá địa phương; xây dựng các mô hình trình diễn ứng dụng công nghệ cao để nhân rộng ra thực tiễn.