Tự hào với các giá trị văn hoá dân tộc

Tổng các sản phẩm Kawaii đã làm, thu hút 2 tỷ lượt xem trên Youtube. Đồng thời, anh đã sở hữu nhiều giải thưởng Wechoice Awards 2017, Giải Âm nhạc Cống hiến 2018, Giải thưởng Làn sóng xanh 2020 và là gương mặt nổi bật được bình chọn của Forbes Việt Nam. Ngày 14/3, Ka-waii Tuấn Anh cho ra mắt bộ phim tài liệu âm nhạc “Chúng ta là người Việt Nam” với những suất chiếu đặc biệt và giới hạn.

Đạo diễn Kawaii Tuấn Anh chia sẻ về những cách thức, con đường, để tạo ra những MV âm nhạc hot trend hàng đầu tại Việt Nam và được đông đảo công chúng quốc tế đón nhận.

– Bộ phim tài liệu âm nhạc “Chúng ta là người Việt Nam” là một bước quan trọng trong việc định vị bản thân tôi ở thị trường giải trí nghệ thuật vô cùng sôi nổi như hiện nay. Tôi cũng tiếp tục nuôi dưỡng những kịch bản mới để sớm có thêm tác phẩm ra mắt.

Thông qua một loạt MV với rất nhiều cái tên nổi trội được nhắc tới ở trên, bạn đã làm những gì để không chỉ đứng đầu các xu hướng, mà còn tạo ra xu hướng mới?

– Tôi không cố gắng tạo ra xu hướng, tôi tin vào câu chuyện và nhân vật, tôi tin vào nghệ sĩ mà tôi đang hợp tác cùng, tất cả cùng lao động nghiêm túc và may mắn đã sẻ chia được với khán giả. Với tôi, làm sản phẩm giải trí không chỉ là để ai đó xem giải trí, nó còn là khoảnh khắc thấu hiểu và sẻ chia với ai đó khi họ nhìn thấy, nghe thấy tiếng nói của tác giả thông qua tác phẩm.

Xem các MV mà Kawaii đã thực hiện, có thể thấy, bạn thường muốn đưa một câu chuyện, một vấn đề, nhằm truyền đạt tư tưởng qua đó, bên cạnh lời bài hát và âm nhạc?

– Với tôi, phần hình ảnh của một MV luôn có mục tiêu là để làm rõ hơn thông điệp và cảm xúc của ca khúc. Tôi sẽ chọn lựa những câu chuyện giúp làm nổi bật cảm xúc của bài hát, đó là ưu tiên hàng đầu. Sau đó mới áp dụng các kỹ thuật làm phim để sắp xếp cấu trúc kể, chọn lựa tình tiết thú vị.

Khi đã có câu chuyện phù hợp với ca khúc, tôi sẽ bắt đầu tôn trọng thế giới của nhân vật, đi sâu vào từng chi tiết và viết ra từng shot từ trước để kiểm soát thời lượng, gắn kết với bài hát và cố gắng truyền đạt đến khán giả cảm xúc của nhân vật. Cùng lúc, cả phần hình và nhạc sẽ mang đến chung một cảm xúc cho khán giả.

Với một bài hát, có thể có rất nhiều cách hiểu và nhiều câu chuyện khác nhau có thể phù hợp. Quan trọng với một người làm MV là nhìn ra thật nhiều hướng phát triển và chọn lựa được hướng tốt nhất để làm nổi bật cảm xúc cho ca khúc đó.

Có thể thấy, các kỹ xảo hiện đại tiên tiến được bạn ưa sử dụng nhiều trong các MV, Kawaii chia sẻ về vấn đề này?

– Ngày mới vào nghề, tôi rất quan tâm đến chất lượng MV quốc tế, tôi xem rất nhiều và nhận ra điểm khác biệt lớn nhất với sản phẩm MV trong nước thời điểm đó là họ dùng rất nhiều kỹ xảo cao cấp trong MV. Với những kiến thức và đội ngũ mình có, tôi đã rất nghiêm túc với ước mơ đưa kỹ xảo vào MV Việt Nam. Cuối năm 2013, MV đầu tay của tôi ra mắt với rất nhiều phân đoạn kỹ xảo, đó là MV “This Love” của ca sĩ Thảo Trang. Đến 2014, tôi thực hiện MV “On And On” cho ca sĩ Phương Vy và Antoneus Maximus với toàn bộ MV có kỹ xảo ở độ phân giải 4K, thời điểm đó được các kênh âm nhạc châu Á chọn phát sóng nhưng rất tiếc lại không lan toả mạnh ở Việt Nam. Kiên nhẫn với rất nhiều dự án sau đó cho đến khi chuyển hướng hẳn sang kể những câu chuyện nhiều cảm xúc, tôi mới được khán giả biết đến. Tôi nhận ra cái tình mới là điều chạm được tới khán giả Việt, kỹ thuật có mới mẻ thế nào cũng phải phục vụ cái hồn của tác phẩm. Dần dần tôi hiểu ra mình hoàn toàn có thể tiếp tục đưa kỹ xảo vào MV bằng một cách thức khác, tình cảm hơn, tinh tế hơn. Đôi khi khán giả không cần phải nhận ra đó là kỹ xảo, mới là thành công của ekip.

Hiện tại, tôi cũng đã mở thêm một studio sản xuất kỹ xảo, vừa là nơi giúp mình tiếp tục thực hiện hoài bão với phim ảnh, vừa tạo sân chơi cho các bạn trẻ có cơ hội tiếp cận môi trường sản xuất kỹ xảo chuyên nghiệp và cũng là con đường để tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp sản xuất phim ảnh trên thế giới.

Theo Kawaii, một MV âm nhạc chất lượng mà thu hút được đông đảo người xem cần tổng hoà những điều kiện gì?

– Hiện tại, âm nhạc Việt Nam đã có nhiều bước phát triển vượt bậc, xuất hiện nhiều thể loại hơn, chất lượng sản xuất có thể so sánh với các nước trong khu vực, một số dự án được thế giới biết đến, nhiều công việc mới xuất hiện trong giới trẻ, nổi bật nhất là vai trò Music Producer… Tất cả những thành công đó của ngành âm nhạc khiến thị trường MV cũng có nhiều chuyển biến sâu sắc. Sự phân hoá chất lượng cũng vì thế mà ngày càng rõ rệt.

Cần rất nhiều sự tổng hoà từ âm nhạc, kỹ thuật quay dựng, câu chuyện và thông điệp, phong cách nghệ thuật, hoặc ngay cả thời trang và biên đạo,… tất cả đều cần được đầu tư kỹ lưỡng mới đủ sức tạo ra một dự án lan toả mạnh. Một MV chất lượng ở hiện tại có thể được quay bằng điện thoại, không phụ thuộc hoàn toàn vào việc đầu tư một yếu tố cụ thể nào mà thường phải bao gồm tất cả. Vì khán giả Việt cũng liên tục được xem các sản phẩm của quốc tế nên nhu cầu thưởng thức cũng ngày càng tiệm cận chất lượng sản phẩm quốc tế. Tôi thấy đó cũng chính là động lực cho tất cả nghệ sĩ hoạt động nghệ thuật sẽ luôn có trách nhiệm, cầu tiến và không ngừng phát triển.

Làm thế nào để bạn có thể thuyết phục được ca sĩ đồng ý làm theo cách sáng tạo của riêng mình?

– Khi bắt đầu quá trình sáng tạo một dự án nào đó, tôi thường nhìn lại hệ thống sản phẩm trước đó của nghệ sĩ ấy và tìm hiểu tệp khán giả của họ để lắng nghe xem khán giả thích điều gì và đang mong đợi điều gì.

Một số nghệ sĩ cũng chuẩn bị sẵn ý tưởng khi đến gặp tôi, tôi và ekip sẽ bắt tay vào phát triển ý tưởng ấy. Một số dự án khác thì nghệ sĩ đã hiểu phong cách cá nhân của tôi nên tin tưởng giao trách nhiệm lên ý tưởng và phát triển kịch bản. Tôi nghĩ mình được ca sĩ tin tưởng chọn lựa là vì tôi luôn hướng đến trải nghiệm khán giả khi thực hiện một MV, và thực hiện nó bằng phong cách cá nhân của mình về mặt sản xuất phim ảnh. Tôi muốn dùng khả năng của mình để góp sức tạo ra sản phẩm chất lượng dành cho khán giả của nghệ sĩ ấy. Cân bằng giữa mục đích chung và cá tính sáng tạo riêng biệt là lời thuyết phục của tôi với người đặt niềm tin vào mình.

Là một đạo diễn trẻ, sớm đạt nhiều thành công, bạn đã truyền tải những kỹ năng nghề nghiệp, đam mê, cùng với những mục tiêu mục đích đã được xác định đến các bạn trẻ đồng nghiệp khác như thế nào?

– Trên hành trình thực hành và cảm thụ phim ảnh, tôi rút ra được cho mình kinh nghiệm rằng việc nhận thức bản thân của người làm nghề cũng quan trọng không kém kiến thức chuyên môn. Khi trả lời được mình là ai? Mình làm điều này cho ai? Làm điều này để làm gì?… Mình sẽ dễ dàng nhận ra mình làm nó bằng cách nào hay loại kiến thức nào sẽ được chọn để áp dụng. Mọi thứ sẽ dễ dàng thành hiện thực hơn nếu mình rõ mục tiêu của mình, của cộng sự và của bản thân tác phẩm ngay từ lúc bắt đầu. Đảm bảo việc hiểu rõ mục tiêu, định hướng và đầy đủ kiến thức chuyên môn là trách nhiệm của người làm sáng tạo khi bắt tay vào một dự án nào đấy.

Tôi mang điều suy ngẫm này truyền đạt với những người cộng sự, những em mới vào nghề với niềm tin sẽ hỗ trợ tư duy sáng tạo có mục đích, tôi tin nó đủ rộng để không áp đặt một tư duy khác, nhưng cũng đủ rõ ràng để có được hiệu quả công việc cao.

Thông qua kinh nghiệm làm việc nhiều năm, bạn có những nhận xét chung gì về thị hiếu giới trẻ ngày nay?

– Với tôi, luôn tồn tại mối tương quan mật thiết giữa người làm sáng tạo nghệ thuật và khán giả trên hành trình tạo ra dòng chảy thị hiếu. Nếu là nghệ sĩ, dù có tâm huyết đến mấy, họ cũng khó chắc chắn được rằng sản phẩm sắp tới sẽ trở thành thị hiếu mới. Nếu là khán giả, họ cũng chưa thể biết được các nghệ sĩ đang âm thầm thực hiện những sáng tạo mới đáng bất ngờ đến thế nào, khán giả vẫn đang thích những tác phẩm đã ra mắt. Vậy nghệ sĩ tạo ra thị hiếu mới cho khán giả hay chính khán giả định hướng nghệ sĩ theo mong muốn của mình? Tôi luôn tin vào sự tương đối của điều này. Những nghệ sĩ giỏi luôn ý thức về việc dẫn đầu xu hướng, nghiêm túc lao động tạo ra giá trị sáng tạo mới, còn khán giả sẽ chọn lọc, ủng hộ những ý tưởng hay. Khi nghệ sĩ tạo ra được tác phẩm hay hơn, thị hiếu khán giả cũng dần đòi hỏi cao hơn, và ngược lại, khi khán giả có nhu cầu thưởng thức tác phẩm tốt, người nghệ sĩ càng thêm động lực để sáng tạo hơn.

Điều này xảy ra với tốc độ nhanh chưa từng có tại Việt Nam trong thập kỷ qua. Các thế hệ khán giả trẻ về sau được tiếp cận mọi hình thức tác phẩm dễ dàng hơn bao giờ hết và tiêu chuẩn thưởng thức được nâng cao rõ rệt. Cùng lúc các nghệ sĩ thế hệ mới cũng xuất hiện và đóng góp không nhỏ vào dòng chảy ấy những sản phẩm chất lượng. Ngành công nghiệp giải trí và phim ảnh chuyển mình mạnh mẽ và tăng cường thêm giá trị văn hoá của Việt Nam trên bản đồ thế giới. Tôi tin các thế hệ nghệ sĩ và khán giả trẻ sẽ làm sâu sắc thêm mối quan hệ về thị hiếu, và tiến gần đến dòng chảy thị hiếu ở phạm vi lớn hơn là khu vực hay thậm chí là toàn cầu.

Các sản phẩm âm nhạc rõ ràng đang gây ảnh hưởng lên tư tưởng tinh thần cũng như lối sống của các bạn trẻ rất nhiều?

– Với tôi không phải đến lúc này điều đó mới tồn tại. Giá trị của âm nhạc, phim ảnh hay nghệ thuật nói chung là chia sẻ với tâm hồn con người. Có thể điểm khác biệt từ thế hệ GenZ về sau là quan điểm tự do và công bằng trong đời sống được nâng cao đáng kể, họ cũng chính là thế hệ đề cao việc tôn trọng sự đa dạng. Điều này là động lực sáng tạo cho nghệ sĩ, nhưng như đã phân tích ở trên, từ phía nghệ sĩ, cũng cần nhiều trách nhiệm với sự sáng tạo của mình, với khán giả của mình.

Ý thức được điều này, Kawaii mong muốn truyền tải những gì qua các sản phẩm âm nhạc của mình?

– Sau một hành trình tạo ra nhiều sản phẩm được ủng hộ, tôi nhận thức được bản thân mình phù hợp với các chủ đề như tình yêu, tình cảm gia đình và văn hoá dân tộc. Tập trung vào nhóm nội dung ấy, tôi và ekip của mình luôn cố gắng học hỏi thêm nhiều kiến thức, nhiều kỹ năng mới để tiếp tục tạo ra những sản phẩm được đầu tư hơn nữa. Tôi thấy sứ mệnh của mình với nghề, với khán giả là chia sẻ cảm xúc. Bằng ngôn ngữ của thể loại, mỹ thuật luôn được chăm chút hay nhiều kỹ thuật hậu kỳ cao cấp, điều tôi mong muốn vẫn luôn là chia sẻ cảm xúc, có thể là niềm xúc động vì biết ơn ba mẹ, có thể là ủi an sau một chuyện tình buồn hay lớn hơn là niềm tự hào với các giá trị văn hoá của dân tộc.

Điều này có thể thấy rõ khi xem một loạt MV mà bạn đã làm, trong đó, nổi bật là “See tình”. Cùng ca sĩ Hoàng Thuỳ Linh, bạn và ekip đã bàn bạc, khéo léo đưa các nét đẹp văn hoá dân tộc và bản địa vào như thế nào?

– Văn hoá là một khái niệm lớn và là niềm tự hào của mỗi quốc gia, dân tộc. Là niềm hãnh diện chung và cần được liên tục thực hành để lưu giữ, phát triển.

Tôi tự hào vì mình là người Việt Nam và trong khả năng có thể, tôi luôn muốn đóng góp cho việc truyền tải văn hoá đến đại chúng, giới thiệu đến những nơi khác. Từ thời sinh viên, tôi đã rất thích kỹ xảo, đi sâu vào những công nghệ hiện đại, tôi nhận ra rằng điều tuyệt với nhất có lẽ là dùng sự hiện đại trong cách thể hiện để truyền đạt những giá trị truyền thống và riêng biệt của Việt Nam. Tôi tin và theo đuổi tư duy ấy trong hầu hết sản phẩm của mình.

Cơ duyên làm việc với ca sĩ Hoàng Thuỳ Linh như chắp cánh thêm cho niềm tin ấy. Với “See tình”, tôi đã mạnh dạn đề xuất việc chọn lựa truyền tải văn hoá miền Tây Nam Bộ, nơi tôi sinh ra và có những hiểu biết nhất định về khu vực ấy. Với khán giả đại chúng, câu chuyện nàng tiên cá có lẽ đã quá quen thuộc, nhưng ở “See tình”, đó là nàng tiên cá dưới sông Hậu, với những nhà bè nổi phía trên, hai bên sông có nhiều lò gạch bằng hoạt hình 2D, đó là chợ nổi đầy màu sắc được dựng lại bằng hoạt hình 3D, hay bộ trang phục được tạo hình từ chín con rồng mang ý nghĩa Cửu Long… rất nhiều chi tiết được đặt để xuyên suốt vài phút MV, cộng với phần âm nhạc trẻ trung đáng yêu, “See tình” đã lan toả trên toàn thế giới.

Khi đi du lịch ở nước ngoài, tôi thấy họ bật MV ấy rất nhiều, thấy ca sĩ của họ hát bằng tiếng Việt để phục vụ trong các nhà hàng,… niềm tự hào dâng trào không thể diễn tả và đó là khoảnh khắc tôi nhận ra mình cần tiếp tục cố gắng để có thêm những lần tự hào như thế, không phải cho cá nhân, đó là cảm giác tự hào vì mình là người Việt Nam.

Tiếp xúc với Kawaii, có thể thấy, bạn có lòng tự hào dân tộc sâu sắc, với em, điều đó có phải là nền tảng để bạn truyền tải tinh thần vào các sản phẩm âm nhạc của mình?

– Chắc chắn khi làm bất cứ công việc gì, sự chân thành luôn là một trong những yếu tố quan trọng để dẫn đến thành công. Đặc biệt với phim ảnh, mình cần phải cảm nhận, lắng nghe, thấu hiểu và truyền đạt chân thành nhất có thể thì người xem mới cảm nhận được điều mình muốn nói. Lúc bắt đầu, tôi không làm chủ đề văn hoá vì mọi người thích xem. Tôi tìm bên trong mình có những rung động nào nổi bật, mình chọn lọc những rung cảm sâu sắc nhất trong mình để tự tin bày tỏ nó đến khán giả thì may mắn tôi thấy niềm tự hào dân tộc hiện lên, tôi yêu văn hoá nghệ thuật dân tộc và thấy mình nhỏ bé, còn chưa biết đủ nhiều, lại càng hào hứng và tò mò muốn được biết thêm. Hành trình thực hiện từng dự án cũng là lúc tôi được học nhiều hơn, hiểu nhiều hơn và nó lại ngày càng hấp dẫn hơn. Đó là hành trình bao gồm rất nhiều cảm xúc của sự khám phá, mở mang và tự hào.

Làm thế nào để bạn dung hoà được văn hoá truyền thống với đời sống hiện đại mà thị hiếu đang biến đổi hàng ngày hiện nay?

– Tuỳ vào tính chất của từng dự án, người làm sáng tạo sẽ cần chọn lựa xem đâu là cách hay nhất để thể hiện nét đẹp văn hoá, có thể là tái hiện chính xác nét đẹp ấy hoặc cũng có thể cách điệu bằng một hình thức thể hiện mới nhưng vẫn giữ được giá trị gốc. Để làm được điều đó, tôi luôn cố gắng tìm hiểu kỹ lưỡng cái hay cái đẹp từ gốc, sau đó nhìn lại mục tiêu và tinh thần của dự án mình đang thực hiện để tìm cách thể hiện phù hợp, tôi nghĩ rằng người làm sáng tạo khai thác chủ đề văn hoá phải giữ được cái cốt lõi của nét văn hoá ấy, có hiểu rõ thì dù thể hiện bằng phương thức nào, nét văn hoá vẫn sẽ hiện lên đúng, đẹp như giá trị ban đầu.

Kawaii cũng thường xuyên học hỏi, cập nhật các thông tin liên quan đến nghề cũng như các phương tiện, đạo cụ, máy móc, trào lưu mới trong âm nhạc ra sao?

– Với tôi thì vốn sống là cái cần nhất và thể hiện nó với công chúng sao cho chuẩn mực, truyền cảm là cái khó học nhất. Còn kiến thức về các yếu tố kỹ thuật thì dễ tiếp cận hơn, dễ cập nhật hơn. Trước mỗi dự án, mỗi giai đoạn trong sự nghiệp, tôi cần trả lời với bản thân rằng mình đang muốn chia sẻ điều gì với khán giả. Có được niềm tin bên trong, tôi tự có động lực để tìm tòi, khám phá công nghệ, kỹ thuật, cách thức mới để truyền đạt điều đó thú vị hơn, dễ dàng hơn.

Học về tâm hồn thì mình cần rèn luyện sự nhạy cảm với những điều xảy ra trong cuộc sống của chính mình và những người thân. Học về kỹ thuật thì tôi sẽ đến trường lớp, học từ những người giỏi hơn về từng mặt, học từ internet, từ đồng nghiệp hay từ các sản phẩm hay khác trên thế giới.

Dự định và mong muốn trong thời gian tới của bạn?

– Năm nay, tôi cũng tập trung vào việc phát triển công ty kỹ xảo, góp sức vào ngành công nghiệp điện ảnh ở mảng này cũng là một ước mơ của tôi. Lĩnh vực này có rất nhiều bạn trẻ đang theo đuổi, với kinh nghiệm và trách nhiệm tự nhận thức, tôi muốn trở thành cầu nối cung cấp cơ hội theo đuổi công việc này cho nhiều bạn trẻ và ngược lại, cung ứng nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành kỹ xảo Việt Nam.

Xin cảm ơn bạn vì những chia sẻ chân thành, chúc bạn tiếp tục thành công với con đường và đam mê của mình!