Du lịch xanh ngày càng trở thành xu hướng

Thời gian qua, tại một số địa phương có tiềm năng du lịch, như TP Hồ Chí Minh, các tour du lịch cộng đồng, du lịch kết hợp trồng cây xanh, trải nghiệm đạp xe, dọn rác làm sạch môi trường… đã được tổ chức ngày càng nhiều. Còn tại thành phố Hội An (tỉnh Quang Nam), tour du lịch chèo thuyền kayak kết hợp vớt rác trên sông Hoài lâu nay thu hút rất đông du khách, trong đó nhiều du khách nước ngoài cho biết họ vô cùng thú vị khi tham gia tour này. Những mô hình như này cũng rất thành công ở Sa Pa (Lào Cai), Cô Tô (Quảng Ninh), Huế…

Mới đây, Sở Du lịch Hà Nội phối hợp với Câu lạc bộ Lữ hành Unesco Hà Nội đã tổ chức chương trình khảo sát, liên kết hợp tác phát triển du lịch và phát động bảo vệ môi trường du lịch bền vững tại làng cổ Đường Lâm (Hà Nội). Hoạt động này hướng tới mục tiêu đưa làng cổ Đường Lâm trở thành điểm đến xanh, thân thiện với môi trường, qua đó nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, giữ gìn cảnh quan và bản sắc văn hóa cho thế hệ trẻ và du khách; đồng thời, mở ra những cơ hội liên kết phát triển sản phẩm du lịch văn hóa, sinh thái bền vững.

Chia sẻ với phóng viên, ông Nguyễn Anh Tuấn – Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch cho biết, xu thế du lịch bền vững, du lịch xanh đã xuất hiện những năm gần đây, tuy nhiên năm 2025 xu hướng này ngày càng rõ rệt hơn.

Tuy nhiên, ông Tuấn cho rằng, nhiều người vẫn nghĩ du lịch xanh là về với thiên nhiên xanh, như thế chưa đủ. Du lịch xanh là du lịch bảo vệ môi trường. Thay vì tiêu thụ tài nguyên thiên nhiên và gây tổn hại cho môi trường, du lịch xanh tập trung vào việc bảo vệ và giảm tác động tiêu cực đến môi trường thiên nhiên. Thứ hai là trách nhiệm thiên nhiên và văn hóa bản địa. Điển hình là du lịch sinh thái, tức là du lịch dựa và thiên nhiên và văn hóa bản địa, có đóng góp cho bảo tồn và phát triển bền vững, có sự tham gia tích cực của cộng đồng.

“Vì vậy, ngày càng nhiều người quan tâm đến du lịch xanh, du lịch bền vững chính là những tín hiệu rất đáng mừng” – ông Tuấn nói.

Cùng quan điểm, PGS.TS Phạm Trung Lương – nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu du lịch cho rằng, Việt Nam sở hữu tiềm năng to lớn trong phát triển du lịch xanh và du lịch bền vững gắn với trải nghiệm văn hóa. Tuy nhiên, để xu hướng này thực sự phát triển một cách bền vững, trước tiên cần có nhận thức đúng đắn về du lịch xanh, bởi hiện nay, nhiều người vẫn còn mơ hồ về khái niệm này.

Phát triển du lịch xanh đòi hỏi sự tôn trọng thiên nhiên, khai thác tài nguyên một cách tiết kiệm và hợp lý, đồng thời chú trọng đến các loại hình du lịch thân thiện với môi trường, đặc biệt là du lịch sinh thái. Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay chính là nhận thức từ cả phía người làm du lịch và du khách.

Nhiều du khách chỉ quan tâm đến việc thỏa mãn nhu cầu cá nhân mà chưa cân nhắc đến tác động của mình đối với môi trường và văn hóa địa phương. Điều này có thể dẫn đến tình trạng thương mại hóa các giá trị văn hóa, làm biến dạng bản sắc truyền thống. Chẳng hạn, Sa Pa từng là điểm đến hấp dẫn bởi nét đẹp văn hóa đặc trưng, nhưng dần bị ảnh hưởng bởi sự phát triển du lịch thiếu kiểm soát, khiến bản sắc văn hóa địa phương bị mai một.

Do đó, theo ông Lương, để du lịch xanh phát triển bền vững, cả phía cung và cầu cần phối hợp hài hòa, không chỉ bảo vệ thiên nhiên mà còn gìn giữ những giá trị văn hóa bản địa. Bên cạnh đó, cần có những chính sách và nguồn lực cụ thể để hỗ trợ công tác bảo tồn. Ngoài ra, nguồn nhân lực cũng là một điểm nghẽn lớn trong phát triển du lịch Việt Nam nói chung và du lịch xanh gắn với trải nghiệm văn hóa nói riêng. Việc nâng cao chất lượng nhân lực, đào tạo bài bản và nâng cao nhận thức chính là yếu tố then chốt giúp ngành du lịch Việt Nam phát triển bền vững trong tương lai.