Kinhtedothi – Những năm qua, diện mạo đô thị, nông thôn của Thủ đô Hà Nội thay đổi mạnh mẽ, từng bước xây dựng đô thị thông minh, hiện đại…
Diện mạo đô thị, nông thôn thay đổi mạnh mẽ
Theo nhận định của UBND TP Hà Nội, những năm qua, diện mạo đô thị, nông thôn của Thủ đô Hà Nội thay đổi mạnh mẽ, từng bước xây dựng đô thị thông minh, hiện đại.
“Phát triển Thủ đô Hà Nội “Văn hiến – Văn minh – Hiện đại” là một nhiệm vụ chính trị quan trọng đặc biệt trong chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc với tinh thần “Cả nước vì Hà Nội, Hà Nội vì cả nước”. Đây là trách nhiệm, nghĩa vụ của toàn Đảng, toàn dân, của cả hệ thống chính trị, là nhiệm vụ hàng đầu của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô Hà Nội.
Quá trình phát triển hệ thống đô thị của Thủ đô Hà Nội không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế – văn hóa – xã hội của Thủ đô, mà còn cả với vùng, tạo điều kiện để TP hội nhập quốc tế và phát triển ngang tầm Thủ đô của các nước phát triển trong khu vực.
Triển khai Luật Thủ đô 2024 trên thực tế, với những thuận lợi căn bản trong phát triển Thủ đô Hà Nội trở thành đô thị hiện đại, thông minh mang tính dẫn dắt và tạo hiệu ứng lan tỏa, liên kết vùng đô thị; có mức sống và chất lượng cuộc sống cao; kinh tế, văn hóa, xã hội phát triển toàn diện, đặc sắc và hài hoà.
Ngoài ra, xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị của Thủ đô Hà Nội thực sự gương mẫu, đoàn kết, trong sạch, vững mạnh toàn diện, tiêu biểu như sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường căn dặn: “Đảng bộ Hà Nội phải làm gương mẫu cho các đảng bộ khác”.
95 năm trôi qua, kể từ khi được thành lập, Đảng bộ TP Hà Nội đã phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo, ý chí quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thử thách, xây dựng Hà Nội ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại, trở thành biểu tượng của dân tộc Việt Nam anh hùng; là niềm tin và hy vọng của Nhân dân cả nước và là Thủ đô của lương tri và phẩm giá con người, TP vì hòa bình… từng bước nâng cao vị thế, tầm vóc của Thủ đô “Ngàn năm văn hiến và anh hùng”, xây dựng Hà Nội trở thành Thủ đô văn hiến – văn minh – hiện đại, TP kết nối toàn cầu” – PGS.TS Nguyễn Danh Tiên – Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh).
Trong thời kỳ khôi phục và cải tạo (1954-1960), Hà Nội đã đưa vào sử dụng mới 6 công trình phục vụ công cộng, sinh hoạt, 8 công trình văn hoá, giáo dục. Đến thời kỳ kế hoạch năm năm lần thứ nhất (1961-1965), Hà Nội tiếp tục hoàn thành và đưa vào sử dụng 30 công trình phục vụ sinh hoạt và công cộng, 3 công trình phục vụ nghiên cứu khoa học, 31 công trình phục vụ văn hoá, giáo dục và 15 công trình y tế. Nếu như trong suốt 14 năm từ 1940-1954, Hà Nội chỉ có thêm 4600 m2 nhà xây dựng mới, thì bình quân mỗi năm giai đoạn sau này, đã có thêm trên 1 vạn m2 nhà được xây dựng.
Từ năm 1960, nhiều khu tập thể cho người lao động được xây dựng: Kim Liên; Giảng Võ; Thành Công… Trong lĩnh vực giao thông vận tải, Hà Nội đã khôi phục tuyến đường sắt Hà Nội- Lạng Sơn (năm 1955), tuyến Hà Nội- Lào Cai (năm 1956), tuyến đường sắt phía Nam (năm 1957) và mở tuyến ca nô hành khách Hà Nội – Thái Bình. Cũng trong thời gian này, trên địa bàn Hà Nội, hàng trăm km đường đất cũ được rải đá, 17 km đường được trải nhựa, 7 km đường nhựa được làm mới hoàn toàn.
Từ năm 1965-1975, Hà Nội đã hoàn thành đưa vào sử dụng 320 công trình phục vụ sản xuất, 58 công trình phúc lợi, 36 công trình văn hoá, giáo dục. Trong năm 1975, đã xây dựng 64.000m2 nhà ở, hoàn thành 26 khu nhà cao tầng. Giai đoạn 1981-1985, xây dựng cơ sở vật chất – kỹ thuật hạ tầng đạt kết quả bước đầu nhất là trong lĩnh vực nhà ở, giao thông và chiếu sáng đô thị (trừ hai năm 1978-1979).
Năm 1985, là năm diện tích nhà ở hoàn thành đạt mức cao nhất (15,5 vạn m2). Các khu nhà cao tầng Thanh Xuân, Kim Giang, Đại học Bách Khoa, tập thể Quỳnh Lôi đã được xây dựng, tuy chưa phải là những khu đô thị mang dáng dấp hiện đại ngày nay, song cũng đã đáp ứng đáng kể nhu cầu sinh hoạt của người dân.
Thời kỳ này, nhiều công trình lớn được hoàn thành đưa vào sử dụng như: Cầu Thăng Long, Cầu Đuống, Cầu Chương Dương, Cảng Phà Đen, Đường 6 (đoạn Hà Nội – Hà Đông), Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, Bệnh viện Nhi Việt Nam – Thuỵ Điển, Cung Văn hoá lao động hữu nghị Việt – Xô (nay là Cung Văn hoá Hữu Nghị). Đồng thời, Thành phố đã có chủ trương cải tạo lại mang lưới hạ thế và cấp nước trong nội thành, đã xây dựng quy hoạch phát triển đô thị – giao thông nội đô thống nhất.
Sau năm 1986, công tác phát triển nhà ở, đặc biệt là nhà ở trong quy hoạch, nhà chung cư cao tầng có tiến bộ vượt bậc. Giai đoạn 2001-2005: Thành phố đã xây dựng 4,8 triệu m2 nhà ở, bằng toàn bộ diện tích nhà ở được đưa vào sử dụng trong suốt thời kỳ 1955-1995. Diện tích nhà ở theo dự án quy hoạch, nhà ở cao tầng hiện đại và quỹ nhà phục vụ công tác di dân chiếm tỷ trọng ngày càng tăng. Các dịch vụ cộng công thiết yếu như điện, nước, được tăng cường và mở rộng đáng kể, cung cấp dịch vụ với chất lượng tốt hơn tới người dân. Hệ thống bưu chính, viễn thông được nâng cấp, đạt tiêu chuẩn tiên tiến.
Cùng với đó, Hà Nội thực hiện 3 lần điều chỉnh địa giới hành chính lớn. Bước đầu phát triển mạng lưới giao thông công cộng, quy hoạch đường vành đai, cầu vượt và hệ thống xe buýt; nhà ở, nhà chung cư cao tầng được chú trọng phát triển (Cầu Giấy; Thanh Xuân; Khu đô thị Nam Thăng Long – Ciputra Hà Nội; Khu đô thị Trung Hòa – Nhân Chính; Khu đô thị Mỹ Đình…).
Giai đoạn từ 2008 đến nay, công tác quy hoạch, xây dựng và quản lý đô thị, trật tự, an toàn giao thông có chuyển biến tích cực. Không gian đô thị được mở rộng, diện mạo Thủ đô có nhiều thay đổi, ngày càng sáng, xanh, sạch đẹp hơn; khang trang, văn minh, hiện đại hơn, hình thành nhiều khu đô thị mới văn minh, hiện đại như: Vinhomes River Side, Vin City Ocean Park, Vin City Sportia, Garmuda, Royal City, Times City…
Đầu tư xây 18 cầu vượt sông Hồng, nhiều dự án, công trình giao thông
Nhiều dự án, công trình giao thông được triển khai, đưa vào sử dụng và phát huy hiệu quả. Thành phố đã hoàn thành, đưa vào sử dụng tuyến đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông và tuyến đường sắt số 3, đoạn trên cao Nhổn – Cầu Giấy, đẩy nhanh tiến độ thực hiện đoạn đi ngầm từ Cầu Giấy đến Ga Hà Nội.
Cùng với việc cơ bản khép kín đường Vành đai 1, Vành đai 2, Vành đai 3, Hà Nội và các tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh đang quyết liệt triển khai dự án đường Vành đai 4 – Vùng Thủ đô… Khi tuyến đường được đưa vào khai thác sẽ mở ra không gian, tạo thêm động lực phát triển cho cả vùng đồng bằng sông Hồng.
Dự án đường Vành đai 5 được quy hoạch đi qua Hà Nội và 7 tỉnh liền kề: Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, Bắc Giang; Hải Dương; Thái Bình, Hà Nam, Hòa Bình. Sau khi hoàn thành sẽ mở rộng gấp đôi tầm ảnh hưởng của Thủ đô Hà Nội với vùng Bắc Bộ cũng như cả nước.
Hiện nay, Hà Nội đang tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng 18 cầu vượt sông Hồng (đã đầu tư xây dựng 8 cầu và cải tạo cầu Long Biên; tiếp tục xây dựng mới 9 cầu. Hiện nay đã phê duyệt dự án đầu tư xây dựng thêm 3 cầu (Hồng Hà, Mễ Sở, Vân Phúc), HĐND TP đã thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư đối với 3 cầu gồm: cầu Tứ Liên, cầu Trần Hưng Đạo và cầu Ngọc Hồi) với tổng mức đầu tư gần 48.000 tỷ đồng.
Cùng với đó, Hà Nội điều chỉnh, bổ sung danh mục 35 công trình, dự án thu hồi đất năm 2025 trên địa bàn. Trong đó, có nhiều dự án khu đô thị lớn như: Khu Đô thị G29, huyện Đông Anh, quy mô 218,44 ha; Khu đô thị G4, huyện Đông Anh, 169,43 ha; Khu đô thị mới cao cấp Mê Linh, 189,6ha; Khu đô thị Viên Sơn mới, thị xã Sơn Tây, 125 ha…
Huy động tối đa mọi nguồn lực, đa dạng hóa phương thức đầu tư, xác định cơ chế, chính sách đặc thù để đẩy nhanh tiến độ, phấn đấu trước năm 2035 hoàn thành 14 tuyến đường sắt đô thị, dự kiến tổng chiều dài 550km, nhằm đẩy mạnh đột phá về kết cấu hạ tầng. Công tác chỉnh trang, cải tạo đô thị được duy trì thường xuyên, hình thành văn minh đô thị, trong đó đã có một số tuyến phố kiểu mẫu; cải tạo, xây mới nhiều vườn hoa, công viên; trồng cây xanh đồng bộ với hạ ngầm hệ thống cáp điện, thông tin liên lạc.
Quyết liệt thực hiện các biện pháp xử lý ô nhiễm môi trường
Theo nhận định của UBND TP Hà Nội, một trong những điểm nhấn, đó là diện mạo nông thôn đổi thay tích cực theo hướng văn minh, hiện đại. Xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu đạt kết quả tích cực. Đến nay, đã có 18/18 huyện, thị xã đạt chuẩn nông thôn mới; 382/382 (100%) xã đạt chuẩn nông thôn mới; 188/382 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (49,2%), 76 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu – đạt Kế hoạch năm 2024.
Bên cạnh đó, Hà Nội đang quyết liệt thực hiện các biện pháp xử lý ô nhiễm môi trường với tinh thần triệt để, thực chất, toàn diện nhằm giải quyết căn bản ô nhiễm môi trường. Trong đó, tập trung thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải bằng công nghệ hiện đại, tuần hoàn, thân thiện với môi trường; xóa bỏ tình trạng ngập, úng cục bộ; làm sống lại các dòng sông, khai thác tiềm năng lợi thế không gian mặt nước của hệ thống sông, ao hồ… hướng đến xây dựng nền kinh tế phát thải thấp, sử dụng năng lượng sạch,…
Trải qua 70 năm xây dựng và phát triển, Hà Nội đã vững vàng vượt qua bao gian lao, thử thách, đạt được nhiều thành tựu to lớn, xứng đáng với vị trí, vai trò của Thủ đô, là “Trung tâm đầu não chính trị – hành chính quốc gia, trái tim của cả nước; trung tâm lớn về kinh tế, văn hoá, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ và hội nhập quốc tế”. Viết tiếp trang sử hào hùng, ghi dấu son trên bản đồ thủ đô các nước trên thế giới – đó chính là những tiền đề vững chắc để Hà Nội phát triển bứt phá, trở thành Thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại, cùng cả nước tiến mạnh vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Hà Nội đi đầu cả nước trong thực hiện công tác an sinh xã hội, phúc lợi xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân
Theo nhận định của UBND TP Hà Nội, cùng với việc đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, nâng cao đời sống của người dân luôn được Thành phố chú trọng, quan tâm. Thời điểm sau mở rộng, tổng sản phẩm trên địa bàn bình quân đầu người của Hà Nội là 28,1 triệu đồng/người. Năm 2010 tăng lên 37,1 triệu đồng; năm 2013 tăng lên đến 63,3 triệu đồng; năm 2024 đạt 163,5 triệu đồng/người. Hà Nội đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thực hiện quyết liệt, đồng bộ các chính sách, biện pháp an sinh xã hội.
Các chính sách của Nhà nước đối với người có công, hộ nghèo, hộ cận nghèo, đối tượng bảo trợ xã hội, người cao tuổi, người khuyết tật, người dân tộc thiểu số… được thực hiện đúng, đủ và kịp thời. Hà Nội ban hành và thực hiện nhiều chính sách đặc thù, riêng có của Hà Nội về phúc lợi xã hội; chuẩn nghèo của Hà Nội luôn cao hơn chuẩn chung của cả nước. Hoàn thành xây dựng 10.000 nhà ở cho người có công, hỗ trợ xây dựng mới, sửa chữa 7.565 nhà ở cho hộ nghèo.
Thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; so với năm 2019, năm 2023 tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều của Thủ đô giảm từ 0,21% xuống 0,031%; tỷ lệ thất nghiệp chung giảm từ 2,11% xuống 1,89%; tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng từ 88,3% lên 95,25%. Hà Nội là địa phương có Chỉ số phát triển con người cao nhất cả nước theo thước đo của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc, phản ánh trên 3 phương diện: sức khỏe, tri thức và thu nhập.
Đến nay, Hà Nội có 19/30 quận, huyện không còn hộ nghèo, trong đó có 5 quận không còn hộ cận nghèo. Công tác dân tộc được quan tâm, kinh tế – xã hội vùng dân tộc thiểu số phát triển đồng bộ, đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số được nâng lên rõ rệt; từ năm 2018 không còn xã, thôn trong diện đặc biệt khó khăn.
Nguồn: https://kinhtedothi.vn/ha-noi-phat-trien-but-pha-hien-thuc-muc-tieu-xay-dung-do-thi-thong-minh-hien-dai.html
