Học sinh tranh luận ‘dùng ChatGPT để làm bài như ngồi mát ăn bát vàng’

Tiết học “Nói và nghe” trong môn ngữ văn lớp 10, Trường THCS-THPT Diên Hồng, quận 10, TP.HCM diễn ra sáng qua, 12.3 được thầy và trò áp dụng phương pháp dạy học dự án. Lớp 10C9 đã mô phỏng một chương trình truyền hình tìm kiếm đội thi tranh biện xuất sắc, học sinh trong lớp vừa đóng vai MC, thí sinh 2 đội dự thi, ban giám khảo, khán giả trường quay… Chủ đề học sinh tranh biện “có nên sử dụng ChatGPT” được cô giáo và học sinh lựa chọn vì đang thời sự trong bối cảnh ngày nay.

Dùng ChatGPT như đi ăn sẵn món ngon được đầu bếp nấu?

Các thí sinh trong đội ủng hộ ChatGPT cho rằng ChatGPT có nhiều lợi ích giúp học sinh trong học tập và làm bài tập về nhà được nhanh hơn, tốt hơn, tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu quả học tập. Học sinh khiếm thị, khiếm thính cũng có thể được ChatGPT trợ giúp để đọc bài – viết bài, từ đó xóa bỏ rào cản. “ChatGPT không phải là kẻ thù mà là đồng minh để học sinh học tập thông minh, chất lượng hơn”, nhóm này cho biết.

Ở chiều ngược lại, đội thí sinh phản đối ChatGPT cho rằng có thể hỗ trợ cho học sinh nhưng lâu dài ChatGPT có thể khiến các bạn mất thói quen sáng tạo, chỉ quen với việc sao chép, không tự tìm tòi, nghiên cứu, dần dần sẽ dẫn tới bị hổng kiến thức. Chưa kể, ChatGPT không phải lúc nào cũng đưa ra đáp án đúng, có thể cung cấp sai thông tin. Nếu học sinh chỉ dựa vào nó sẽ ảnh hưởng kết quả học tập. Đồng thời, nếu khi làm bài tập về nhà, học sinh chỉ biết chép đề nhờ ChatGPT giải thì dần dần giảm khả năng tự học, giảm năng lực chủ động, giảm khả năng phản biện.

Tình trạng đạo văn cũng xảy ra khi học sinh chép bài trên ChatGPT. Các bạn sao chép từ ý tưởng đến lời văn nên không phát triển được kỹ năng, không có cơ hội được rèn luyện. Từ đó dẫn tới việc nhiều học sinh khi viết văn tại nhà thì rất tốt nhưng tới lớp thì viết không được vì không có ChatGPT để dùng. “ChatGPT giống như một đầu bếp đã trình bày sẵn sàng các món ăn ngon học sinh chỉ biết ăn” thí sinh này ví von.

Nâng cao năng lực tư duy và phản biện

Phần tranh biện giữa các học sinh lớp 10 thú vị hơn với phần các đội đặt câu hỏi ngược lại cho nhau và phản biện lại đối phương. Ví dụ một học sinh ủng hộ dùng ChatGPT thẳng thắn: “Có thể đáp số từ ChatGPT chưa hoàn toàn chính xác nên học sinh cần kiểm chứng. Do đó, ChatGPT không chỉ giúp chúng ta học tập mà còn giúp chúng ta cách kiểm chứng đúng sai”, và “Quan trọng là bạn có biết dùng ChatGPT đúng cách hay không chứ không phải là không bao giờ nên dùng”.

Đội kia phản đối: “ChatGPT gây nên tình trạng không công bằng trong môi trường học đường. Người dùng như “ngồi mát ăn bát vàng”. Nhất là với môn văn. Học sinh chỉ cần nhập đề bài là có sẵn nội dung bài viết. Như vậy, học sinh đang dựa dẫm quá mức vào ChatGPT và học tập trở thành việc đối phó với giáo viên”.

Học sinh nhóm còn lại tiếp tục phản biện: “Học sinh gian lận hay không gian lận là do ý thức chứ không phải lỗi ở tại ChatGPT. Chúng tôi khuyến khích tham khảo chứ không sao chép hoàn toàn ChatGPT. Trong bối cảnh áp lực của học sinh ngày càng nhiều, áp lực học tập, thi cử ngày càng lớn thì ChatGPT có thể giúp học sinh giảm thời gian cho những bài tập quen thuộc lặp đi lặp lại mà dành thời gian nhiều hơn cho những đề bài khó hơn, nâng cao hơn”.

Tổng kết lại buổi học, cô Trần Yến Minh, giáo viên ngữ văn lớp 10C9, đánh giá tiết học, khen ngợi sự nỗ lực của các học sinh trong các vai trò từ người dẫn chương trình, thí sinh tới ban giám khảo hay khán giả. Cô Yến Minh khuyên học sinh: ”ChatGPT chỉ nên là một công cụ để tham khảo trong học tập, không thể lạm dụng nó thay con người để giải toán, viết văn cũng như các môn học khác”.

Tiết ngữ văn của lớp 10C9 là tiết học mở. Nhiều phụ huynh học sinh, các giáo viên trong tổ ngữ văn Trường THCS-THPT Diên Hồng, giáo viên ngữ văn các trường THPT trong cụm 3, TP.HCM tới dự, đồng thời đánh giá cao tiết học trên.

Thầy Nguyễn Việt Đức, tổ trưởng tổ ngữ văn Trường THCS-THPT Diên Hồng, quận 10 cho biết tiết học mở là một cách để nhà trường công khai chất lượng giáo dục, giúp phụ huynh học sinh hiểu hơn về Chương trình giáo dục phổ thông 2018 mà các con đang học tập ở trên trường, từ đó đồng hành cùng con, cùng nhà trường tốt hơn. Theo thầy Việt Đức, dạy học dự án với môn ngữ văn, để học sinh tham gia vào các vai trò tổ chức tiết học, làm chủ tiết học để từ đó được phát triển các kỹ năng, tư duy, phẩm chất năng lực người học cũng là một trong những mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.