Đa dạng thị trường, mở rộng không gian cho xuất khẩu gỗ

Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường Top đầu của gỗ Việt

Theo số liệu thống kê của Cục Hải quan (Bộ Tài chính), trị giá xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ trong tháng 2/2025 đạt 1,03 tỷ USD, giảm 27,7% so với tháng 1/2025, nhưng tăng 33,9% so với tháng 2/2024; trong đó, trị giá xuất khẩu sản phẩm gỗ đạt 665,7 triệu USD, giảm 32,2% so với tháng 1/2025, nhưng tăng 38,9% so với tháng 2/2024.

2 tháng đầu năm 2025, trị giá xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 2,45 tỷ USD, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm 2024. Ảnh: Minh họa

Tính chung 2 tháng đầu năm 2025, trị giá xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 2,45 tỷ USD, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm 2024; trong đó, trị giá xuất khẩu sản phẩm gỗ đạt 1,65 tỷ USD, tăng 9,1% so với cùng kỳ năm 2024.

Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ trong 2 tháng đầu năm 2025 gặp nhiều thuận lợi, trị giá xuất khẩu tới các thị trường chính đều ghi nhận mức tăng trưởng tích cực. Dẫn đầu về trị giá xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ là thị trường Hoa Kỳ đạt 1,3 tỷ USD, tăng 9,5% so với cùng kỳ năm 2024.

Hoa Kỳ là thị trường tiêu thụ gỗ và sản phẩm gỗ lớn nhất của Việt Nam, với trị giá chiếm 53,1% tổng trị giá xuất khẩu. Tiếp theo là xuất khẩu tới thị trường Nhật Bản đạt 323,4 triệu USD, tăng 21%, chiếm 13,2%; Trung Quốc đạt 259,9 triệu USD, giảm 15,2%, chiếm 10,6%; Hàn Quốc đạt 119,5 triệu USD, tăng 6,3%, chiếm 4,9%…

Mặc dù trị giá xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt kết quả tốt trong 2 tháng đầu năm 2025, nhưng trong thời gian tới ngành hàng này vẫn còn đối diện với nhiều khó khăn, khi các thị trường xuất khẩu chính ngày càng yêu cầu chặt chẽ việc kiểm soát nguồn gốc của gỗ.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương ông Trần Lê Huy – Phó chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định (FPA Bình Định) – cho biết, năm 2025, trong bối cảnh kinh tế vĩ mô có nhiều thay đổi, làm sâu sắc thêm các thách thức, khó khăn từ năm 2024 như cuộc xung đột Nga – Ukraina chưa chấm dứt, biến động chuỗi cung ứng với cước phí đường biển giữ ở mức cao, chính sách thương mại nhiều nước thay đổi tác động rất lớn tới hoạt động đầu tư phát triển, sản xuất kinh doanh cũng như kim ngạch xuất khẩu của ngành gỗ Việt Nam.

Cụ thể, với thị trường Hoa Kỳ, chính sách thuế, chính sách phòng vệ thương mại có nhiều thay đổi khó lường, trong khi giá trị kim ngạch xuất khẩu của ngành gỗ Việt Nam sang thị trường Hoa Kỳ chiếm tới gần 60% tổng kim ngạch xuất khẩu. Do vậy, bất kỳ sự thay đổi nào về chính sách ở thị trường này cũng sẽ tác động rất lớn tới hoạt động đầu tư phát triển, sản xuất, kinh doanh cũng như kim ngạch xuất khẩu của ngành gỗ Việt Nam.

Trong khi đó, với thị trường EU, quy chế sản phẩm không phá rừng (EUDR) sẽ được áp dụng chính thức vào ngày 31/12/2025, cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), chỉ thị về báo cáo phát triển bền vững của doanh nghiệp (CSRD) liên quan giảm phát thải khí nhà kính, thiết kế sinh thái…, cũng sẽ tác động không nhỏ đến ngành chế biến và xuất khẩu gỗ.

Với thị trường Nhật Bản, các thay đổi về chính sách giá điện hỗ trợ (FIT), về quy định sử dụng nguyên liệu gỗ có nguồn gốc rõ ràng sẽ tác động đến ngành chế biến viên nén gỗ xuất khẩu của Việt Nam.

Còn tại Hàn Quốc, thị trường nhập khẩu các loại gỗ dán, viên nén, ván ghép chính của Việt Nam trong bối cảnh nền kinh tế của quốc gia chưa phục hồi. Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc đã điều chỉnh giảm tỷ lệ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này trong năm 2025 từ 1,9% xuống 1,5%, mức điều chỉnh giảm sâu nhất tính từ năm 2022.

Trung Quốc – thị trường nhập khẩu trên 70% lượng dăm gỗ của Việt Nam, các sản phẩm đồ gỗ đang chịu tác động của EUDR (EU) cũng như chính sách tăng thuế nhập khẩu vào Hoa Kỳ.

Trong khi đó, theo các doanh nghiệp trong ngành, hiện giá gỗ nguyên liệu nhập khẩu tăng do nguồn cung bị hạn chế. Ngoài ra, ngành gỗ Việt Nam cạnh tranh gay gắt từ các nước cung cấp lớn khác, trong đó Trung Quốc, Malaysia, Indonesia cũng là những nước xuất khẩu gỗ lớn, có lợi thế về công nghệ và chi phí.

Hướng đến phát triển bền vững

Với đặc tính tự nhiên, thân thiện với môi trường, ngành gỗ có tiềm năng đáng kể trong việc đóng góp vào các mục tiêu phi carbon hóa, phát triển bền vững của quốc gia. Xu hướng phát triển đô thị và công nghiệp thúc đẩy nhu cầu thị trường ngày càng tăng về cả lượng và chất đối với sản phẩm gỗ nội thất và gỗ kỹ thuật.

Ở góc độ Bộ Công Thương, ông Vũ Bá Phú – Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại – cho biết, để hỗ trợ ngành gỗ Việt Nam bắt nhịp được với xu thế này, Cục Xúc tiến thương mại cho biết sẽ xây dựng Chiến lược xúc tiến xuất khẩu nhằm mục tiêu xuất khẩu đồ gỗ và lâm sản đạt 25 tỷ USD năm 2030, ngành gỗ Việt Nam phát triển bền vững dựa trên việc chủ động nguồn cung nguyên liệu, sử dụng gỗ có chứng chỉ và sản phẩm giảm phát thải.

Bên cạnh đó, nâng cao năng lực tuân thủ và đạt chứng nhận cho các doanh nghiệp gỗ góp phần tăng cường lợi thế cạnh tranh trên thị trường, mở rộng cơ hội xuất khẩu. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn cũng giúp giảm thiểu rủi ro về pháp lý và thương mại cho doanh nghiệp. Đồng thời, tăng cường xúc tiến thương mại và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm gỗ Việt.

Ông Đỗ Đức Duy – Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường – nhìn nhận, ngành lâm nghiệp nói chung, xuất khẩu gỗ và lâm sản nói riêng còn nhiều dư địa để phát triển.

Nhấn mạnh về định hướng “bền vững”, “đa mục tiêu” cho lĩnh vực lâm nghiệp, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy hy vọng trong thời gian tới, thông qua thay đổi phương thức quản lý, ngành lâm nghiệp sẽ tăng hơn nữa hàm lượng, công nghệ chế biến, bước khỏi vùng “tăng trưởng an toàn” 5% và sớm bứt phá, đạt mức tăng trưởng 2 con số.

Các chuyên gia cũng cho rằng, để ngành gỗ phát triển bền vững, bên cạnh việc đáp ứng các quy định, tiêu chuẩn về xuất xứ, môi trường, các doanh nghiệp Việt Nam cần đầu tư vào công nghệ chế biến, nâng cao chất lượng sản phẩm để duy trì lợi thế cạnh tranh và mở rộng xuất khẩu sang các thị trường mới.