Độc đáo trải nghiệm thi gói bánh chưng gù tại Lễ hội Tây Thiên

Lễ hội Tây Thiên, diễn ra tại khu di tích danh thắng Tây Thiên (huyện Tam Đảo, Vĩnh Phúc), là một trong những lễ hội truyền thống quan trọng bậc nhất của vùng trung du Bắc Bộ. 

Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, tưởng nhớ Quốc mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu, lễ hội còn là dịp để cộng đồng cùng nhau ôn lại truyền thống qua nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc, trong đó có hội thi gói bánh chưng gù.

Bánh chưng gù là một nét đặc trưng của người dân vùng trung du, khác với bánh chưng vuông truyền thống. 

Thay vì có hình khối vuông vức, bánh chưng gù có phần lưng hơi nhô lên, tượng trưng cho dáng đứng vững chãi của người dân miền núi. 

Không chỉ mang ý nghĩa về sự no đủ, sung túc, chiếc bánh này còn thể hiện tinh thần đoàn kết và sự khéo léo của những người gói bánh. 

Tại lễ hội Tây Thiên năm nào cũng có hội thi gói bánh chưng gù, bánh gio, bánh giầy nhằm tái hiện hoạt động làm các lễ vật dâng Quốc mẫu Tây Thiên; đồng thời tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc; khơi dậy niềm tự hào về lịch sử, sự sáng tạo trong lao động, sản xuất. 

Từ đó, góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị độc đáo của di sản văn hóa thời Hùng Vương và tín ngưỡng Thờ Mẫu Tây Thiên.

Cũng như mọi năm, công tác chuẩn bị cho hội thi gói bánh chưng gù, bánh gio, bánh giầy năm nay được các cấp hội phụ nữ, chính quyền địa phương quan tâm, chuẩn bị. 

Từ việc lựa chọn thành viên tham gia hội thi, nguyên liệu làm các loại bánh cũng như tìm tòi cách thức thể hiện bài thi đặc sắc, ấn tượng.

Hội thi thường quy tụ các đội thi đến từ nhiều xã, phường và làng nghề trong tỉnh. Mỗi đội có 3-5 thành viên, bao gồm cả những người cao tuổi am hiểu nghề gói bánh và những người trẻ muốn học hỏi. 

Nguyên liệu gói bánh gồm gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn ba chỉ, lá dong và lạt giang. Các đội có thời gian nhất định để hoàn thành số lượng bánh theo quy định.

Ban giám khảo sẽ đánh giá dựa trên độ đẹp của bánh, sự chắc chắn khi gói, tỉ lệ nhân bánh hài hòa và độ chín đều sau khi luộc.

Không khí hội thi luôn sôi động, rộn ràng ngay từ sáng sớm. Những bàn tay thoăn thoắt chọn lá, vo gạo, xếp nhân và buộc lạt thể hiện sự khéo léo và tinh tế. 

Không chỉ người lớn tuổi, mà cả thanh niên, thiếu niên cũng hào hứng tham gia, tiếp nối truyền thống. 

Nhiều du khách còn được mời trải nghiệm tự tay gói bánh, góp phần tạo nên sự gắn kết giữa cộng đồng và du khách thập phương.

Hội thi gói bánh chưng gù không chỉ là một sân chơi mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc. 

Trong bối cảnh hiện đại, khi nhiều phong tục truyền thống đang dần mai một, hội thi giúp gìn giữ những giá trị quý báu. 

Những người lớn tuổi có cơ hội truyền lại bí quyết gói bánh cho thế hệ trẻ, đảm bảo rằng nét đẹp văn hóa này không bị lãng quên.

Bên cạnh đó, hội thi còn đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá đặc sản địa phương. 

Bánh chưng gù của Vĩnh Phúc với hương vị thơm ngon, hình dáng độc đáo đã trở thành một món quà ý nghĩa mà du khách thường tìm mua sau khi tham gia lễ hội. 

Nhờ đó, không chỉ gìn giữ truyền thống, hội thi còn góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương thông qua du lịch và sản xuất đặc sản. 

Ngoài giá trị văn hóa, hội thi gói bánh chưng gù còn giúp tăng sức hấp dẫn cho Lễ hội Tây Thiên.

Du khách đến đây không chỉ để dâng hương, vãn cảnh mà còn để trải nghiệm không khí lễ hội sôi động, tìm hiểu về những nét đẹp truyền thống của người dân Vĩnh Phúc. Điều này tạo nên một điểm nhấn đặc biệt, góp phần phát triển du lịch tâm linh kết hợp với du lịch văn hóa.