Ngân hàng sôi động chuyển nhượng vốn, tăng vốn

Câu chuyện tăng vốn, bán vốn của các nhà băng đang rất sôi động trên thị trường, nhất là tiến độ, diễn tiến các cuộc phát hành của các nhà băng lớn trong Big4 đang mở màn khá tích cực. 

Cụ thể, Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIBV; mã chứng khoán BID) công bố thông tin phát hành riêng lẻ thành công hơn 123,8 triệu cổ phiếu. Giá bán 38.800 đồng/cổ phiếu, thu về hơn 4.805 tỷ đồng. 

Trong đó, các nhà đầu tư trong nước đã mua vào 38,7 triệu cổ phiếu và các nhà đầu tư nước ngoài nắm mua vào gần 85,2 triệu cổ phiếu.

Danh sách nhà đầu tư tổ chức tham gia mua cổ phiếu BID, Vietnam Enterprise Investments Limited (VEIL) mua số lượng lớn nhất với gần 59 triệu cổ phiếu, nâng tỷ lệ sở hữu tại BIDV lên mức 0,845% vốn cổ phần, tiếp đến là Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC, 38,7 triệu cổ phiếu BID), Hanoi Investments Holdings Limited (15,7 triệu cổ phiếu BID), DC Developing Markets Strategies Public Limited Company (8,5 triệu cổ phiếu BID), và Samsung Vietnam Securities Master Investment Trust (1,9 triệu cổ phiếu BID).

Bên cạnh thương vụ trên, kế hoạch phát hành riêng lẻ 9% cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược của ngân hàng cũng giới phân tích kỳ vọng sẽ hoàn thành trong năm 2025. Chia sẻ trong hội nghị nhà đầu tư mới đây, lãnh đạo BIDV cho biết, ngân hàng đang làm việc với các nhà đầu tư tiềm năng để thực hiện phát hành riêng lẻ đợt 1, với tỷ lệ 2,9% trong quý I/2025. Còn 6,1% sẽ được thực hiện sau đó, tùy thuộc vào điều kiện thị trường.

Nếu thương vụ này thành công, theo tính toán của SSI Research, hệ số an toàn vốn của BIDV sẽ cải thiện lên mức 10,5% từ mức 9% hiện tại. 

Liên danh tư vấn thương vụ gần 124 triệu cổ phiếu BID kể trên là HSBC – SSI. Là đơn vị thực hiện deal tư vấn, chuyên gia SSI cho rằng, điểm khó khăn lớn nhất đối với thương vụ BIDV là điều kiện chào bán cổ phiếu riêng lẻ theo quy định của Việt Nam bị hạn chế chuyển nhượng trong vòng 1 năm, tuy nhiên nhà đầu tư không được mua với giá chiết khấu mà vẫn phải mua bằng giá thị trường, khiến nhà đầu tư tham gia đợt chào bán sẽ chịu bất lợi đáng kể với những nhà đầu tư mua cổ phiếu trên sàn. Do đó, cách thức giải quyết vấn đề này cũng là điểm khác biệt lớn nhất so với các thương vụ trước, chính là sự kiên trì và nhất quán trong việc kết nối với nhà đầu tư trong một thời gian dài.

Trong mỗi thương vụ, vai trò của đơn vị tư vấn là vô cùng quan trọng, không chỉ trong việc kết nối nhà đầu tư mà còn trong việc định giá và cấu trúc thương vụ, xây dựng chiến lược triển khai chào bán, giúp thương vụ trở nên hấp dẫn đối với nhà đầu tư nhưng vẫn đảm bảo tối ưu lợi ích của doanh nghiệp và cổ đông.

Theo bà Hoàng Hải Yến, Phó giám đốc Khối – Khối Dịch vụ Ngân hàng Đầu tư CTCP Chứng khoán SSI cho biết, thực tế thị trường vốn Việt Nam luôn được các ngân hàng chú ý như là một kênh huy động vốn. Các thương vụ do SSI tư vấn phát hành riêng lẻ như TPB, HDB trong năm 2018, MBB vào năm 2020; và các thương vụ khác trên thị trường như thương vụ GIC đầu tư vào VCB năm 2019, hay sự tham gia của các cổ đông chiến lược như Keb Hana vào chính BIDV và SMBC vào VPB là những ví dụ tiêu biểu. Do đó, thành công của thương vụ chào bán cổ phần của BIDV có thể ý nghĩa tiếp tục thúc đẩy các ngân hàng đa dạng hóa kênh huy động vốn, đặc biệt là khối ngân hàng quốc doanh vốn có yêu cầu khắt khe về điều kiện chào bán. Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh thị trường vốn Việt Nam đang được kì vọng sẽ phát triển mạnh mẽ với triển vọng nâng hạng lên thị trường mới nổi của FTSE ngay trong năm nay.

Ngoài ra, với triển vọng nâng hạng thị trường bởi FTSE và các cải cách về quản trị doanh nghiệp, dòng vốn đầu tư vào thị trường vốn Việt Nam dự kiến sẽ tăng mạnh trong thời gian tới, mở ra nhiều cơ hội huy động vốn cho các ngân hàng và doanh nghiệp khác.

Bên cạnh BID, thương vụ của một ngân hàng Big4 khác cũng rất được chờ đợi là Vietcombank (VCB) cũng có kế hoạch phát hành riêng lẻ, tỷ lệ 6,5% và dự kiến có thể thực hiện trong nửa đầu năm 2025. Mới đây, VCB cũng chốt danh sách cổ đông để chi trả cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ phát hành lên đến 49,5%, qua đó nâng vốn điều lệ từ 55.890 tỷ đồng lên mức 83.557 tỷ đồng, cao nhất hệ thống ngân hàng hiện nay.

Trong tuần trước, một thương vụ giao dịch thoả thuận khủng ở cổ phiếu ngân hàng VIB cũng gây chú ý với thị trường. Theo thông tin từ SSI, đơn vị đồng dựng sổ và tư vấn cho giao dịch này – CBA đã hoàn tất việc bán 4,4% cổ phần còn lại tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB), với giá trị thương vụ đạt 2.760 tỷ đồng, tương đương 108 triệu USD, đã được hoàn tất vào ngày 5/3 vừa qua.

Với việc CBA không còn là cổ đông chiến lược của VIB, SSI Research đánh giá, VIB sẽ có thêm nhiều cơ hội để tìm kiếm một đối tác chiến lược mới thông qua phát hành riêng lẻ trong tương lai gần. Động thái này không chỉ giúp tăng cường vốn hóa mà còn mang lại chuyên môn quý giá và sự hợp lực trong hoạt động, hỗ trợ mở rộng kinh doanh dài hạn và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Giai đoạn cuối năm 2024, lãnh đạo Techcombank thông tin về việc cân nhắc bán 10-15% cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược dài hạn, đặc biệt ưu tiên các đối tác có năng lực về công nghệ. Tại thời điểm đó, tỷ lệ sở hữu nước ngoài (room ngoại) tại Techcombank là 22%, nhưng Techcombank vẫn đánh giá tỷ lệ 15% là khả thi, do một cổ đông sở hữu 8-9% cổ phần đang có kế hoạch thoái vốn, tạo điều kiện để thực hiện thương vụ này.

Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu TCB đang có diễn biến khá tích cực trước kỳ vọng sẽ IPO công ty con là CTCK Techcombank (TCBS) và chất xúc tác bán vốn cho đối tác nước ngoài, bên cạnh các chỉ tiêu cơ bản khá tích cực. 

Nhiều thương vụ cũng được trông chờ có diễn biến mới trong năm 2025, như Nam A Bank, LPbank trong quá trình đàm phán với các đối tác nước ngoài để tìm nhà đầu tư chiến lược phù hợp. 

Hay với HDBank, đã xin ý kiến cổ đông về việc tạm khóa room ngoại từ mức 20% xuống 17,5%, nhằm chuẩn bị sẵn sàng cho các dự án chiến lược. Việc tạm khóa room ngoại nhằm chuẩn bị sẵn sàng cho các dự án chiến lược của ngân hàng trong thời gian tới, đảm bảo tuân thủ các quy định và phù hợp với nhu cầu đầu tư của các cổ đông nước ngoài.

Cho tới thời điểm hiện tại, câu chuyện tìm kiếm đối tác ngoại của HDBank đang được các chuyên viên phân tích đánh giá là chất xúc tác mạnh, tạo nên ý tưởng đầu tư cổ phiếu HDB. Bên cạnh đó là các thông tin về room tăng trưởng tín dụng cao hơn hẳn trung bình ngành nhờ nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém. 

Năm 2025, các ngân hàng thương mại dự báo sẽ có cuộc chạy đua về tăng vốn điều lệ, thông qua 2 hình thức chính là trả cổ tức bằng cổ phiếu, và/hoặc tăng vốn thông qua phát hành riêng lẻ. Việc tăng vốn điều lệ nhằm cải thiện tỷ lệ an toàn vốn (CAR) và đáp ứng nhu cầu tài trợ cho tăng trưởng tín dụng cả năm, trong bối cảnh Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế ít nhất 8%.