Quy hoạch mạng lưới, phát huy thế mạnh cơ sở giáo dục đại học

Thu gọn trường đại học công lập

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 452/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Thông tin về quy hoạch, PGS.TS Nguyễn Anh Dũng – Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GDĐT) cho biết, định hướng phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm toàn quốc tới năm 2030 là các cơ sở giáo dục đại học công lập đóng vai trò nòng cốt, chiếm khoảng 70% quy mô đào tạo. Trong mạng lưới, từ 50 đến 60 cơ sở giáo dục đại học đào tạo tới trình độ tiến sĩ, trong đó khoảng 50% phát triển theo định hướng nghiên cứu.

Về phương án sắp xếp, phát triển các cơ sở giáo dục đại học, quy hoạch đặt ra yêu cầu củng cố, sắp xếp và tăng cường năng lực đối với các cơ sở giáo dục đại học hiện có; chấm dứt hoạt động trước năm 2028 và giải thể trước năm 2030 đối với cơ sở giáo dục đại học, phân hiệu của cơ sở giáo dục đại học không đạt chuẩn hoặc không hoàn thành xác lập vị trí pháp lý theo quy định của pháp luật.

Quy hoạch cũng sắp xếp, thu gọn số đầu mối cơ sở giáo dục đại học công lập; chỉ xem xét thành lập trường đại học công lập mới khi có yêu cầu cần thiết và có đủ điều kiện thuận lợi.

Đồng thời sắp xếp, củng cố hoạt động của các phân hiệu của cơ sở giáo dục đại học; sắp xếp, phát triển các cơ sở giáo dục đại học trực thuộc bộ, ngành, cơ quan trung ương (trừ Bộ GDĐT) và các cơ sở giáo dục đại học trực thuộc ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Khuyến khích thành lập mới, mở rộng mạng lưới cơ sở giáo dục đại học tư thục, phân hiệu của cơ sở giáo dục đại học tư thục, phân hiệu của cơ sở giáo dục đại học nước ngoài có uy tín nhất là các cơ sở giáo dục đại học chuyên đào tạo các ngành khoa học, kỹ thuật và công nghệ.

Nâng cấp phát triển đại học quốc gia và đại học vùng

Quy hoạch cũng tập trung đầu tư nâng cấp, phát triển các đại học quốc gia và đại học vùng đạt chất lượng và uy tín ngang tầm khu vực và thế giới.

Theo quy hoạch tới năm 2030, sẽ phát triển Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh thuộc nhóm cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á; phát triển Đại học Huế, Đại học Đà Nẵng thành đại học quốc gia.

Các đại học quốc gia phát triển theo định hướng nghiên cứu, tập trung đào tạo tài năng, chất lượng cao và đào tạo sau đại học gắn với nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo, thực hiện nhiệm vụ chiến lược quốc gia; ưu tiên các lĩnh vực khoa học cơ bản, kỹ thuật, công nghệ và một số lĩnh vực trọng điểm khác theo thế mạnh cốt lõi của từng đại học.

Các trường đại học nòng cốt định hướng phát triển thành đại học vùng gồm Trường đại học Vinh, Trường đại học Nha Trang, Trường đại học Tây Nguyên, Trường đại học Cần Thơ.

Về mạng lưới cơ sở giáo dục đại học đào tạo giáo viên, quy hoạch cũng nâng cấp phát triển Trường Đại học Sư phạm Hà Nội và Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh là các cơ sở giáo dục đại học trọng điểm quốc gia về sư phạm, định hướng nghiên cứu và đào tạo chất lượng cao, đóng vai trò hạt nhân và đầu tàu trong mạng lưới cơ sở giáo dục đại học đào tạo giáo viên.

Sắp xếp, tổ chức lại các trường đại học sư phạm thể dục và thể thao, sư phạm nghệ thuật theo các phương án: sáp nhập với một trường đại học sư phạm hoặc cơ sở giáo dục đại học đa ngành, đa lĩnh vực có trường, khoa sư phạm hoặc khoa học cơ bản; sáp nhập, hợp nhất với nhau hoặc với các trường chuyên sâu thể dục, thể thao, nghệ thuật để phát triển thành một trường đại học đa ngành trong đó có ngành sư phạm thể dục, thể thao, nghệ thuật.

Quy hoạch cũng phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục đại học đào tạo các lĩnh vực STEM; tập trung đầu tư nâng cấp, phát triển 5 cơ sở giáo dục đại học công lập có năng lực, uy tín hàng đầu về đào tạo, nghiên cứu một số ngành, lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ then chốt, mũi nhọn để trở thành các cơ sở giáo dục đại học trọng điểm quốc gia về kỹ thuật và công nghệ, có chất lượng và uy tín ngang tầm khu vực, trong đó Đại học Bách khoa Hà Nội được xếp vào nhóm cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á.

Trường được đầu tư trọng điểm theo tiêu chí nào?

Thứ trưởng Bộ GDĐT Hoàng Minh Sơn cho hay: “Mục đích của việc quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm là đầu tư có trọng tâm, trọng điểm vào những trường đào tạo và nghiên cứu tốt, có hiệu quả thay vì đầu tư dàn trải. Với cơ chế cạnh tranh như vậy, trường nào không đạt chuẩn thì sẽ bị giải thể”.

Cũng theo ông Sơn, trong quá trình xây dựng, cũng có ý kiến đề xuất trong quy hoạch chỉ đưa ra tiêu chí và trường nào đạt tiêu chuẩn thì coi là trường trọng điểm. Ông Sơn cho rằng, quy hoạch không phải là bộ tiêu chuẩn để trường nào đạt được trọng điểm là trở thành trường trọng điểm, mà dựa vào những dữ liệu tiềm lực trước đó để đưa ra quyết định. Việc các trường đại học được lựa chọn đầu tư là những cơ sở đào tạo uy tín nhất trong từng lĩnh vực cụ thể và mang lại hiệu quả.

Thứ trưởng Bộ GDĐT cũng khẳng định, đối với các trường đại học không nằm trong quy hoạch cũng sẽ có chương trình, đề án khác nhau để được đầu tư.