Nhật Bản mở phiên đấu giá gạo dự trữ khẩn cấp đầu tiên

Dự kiến Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản sẽ công bố các đơn vị đấu giá thành công 150.000 tấn gạo vào ngày 12-3 tới, và toàn bộ số gạo đấu giá sẽ xuất hiện trên các kệ hàng tại “xứ sở mặt trời mọc” từ cuối tháng 3.

Bộ này cũng tiết lộ họ có kế hoạch đấu giá thêm 60.000 tấn gạo nữa trong trường hợp cần thiết.

“Đây là tình huống rất bất bình thường. Chúng tôi hy vọng sẽ giảm bớt những khó khăn mà người tiêu dùng đang gặp phải bằng cách giải quyết những vấn đề còn tắc nghẽn trong mạng lưới cung ứng”, Bộ trưởng Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Eto Taku phát biểu trước Quốc hội Nhật Bản ngày 10-3.

Các chuyên gia Nhật Bản cho biết có nhiều yếu tố góp phần gây ra cuộc khủng hoảng gạo hiện tại ở nước này.

Trong đó có cả sự bùng nổ du lịch dẫn đến số lượng du khách quá tải, khiến nhu cầu về sushi cũng như các món ăn làm từ gạo tăng cao, và mất mùa do những đợt nắng nóng kỷ lục trong những năm gần đây.

Cũng giống nhiều quốc gia khác trên thế giới, Nhật Bản đang phải chịu những tác động của biến đổi khí hậu do con người gây ra.

Việc người dân hoảng loạn đổ xô đi mua gạo sau cảnh báo về một trận “siêu động đất” vào mùa hè năm 2024 cũng khiến nước này thiếu hụt gạo nghiêm trọng. Điều đó đã khiến giá gạo tăng gần gấp đôi trong vòng một năm qua.

Tháng 8-2024, các quầy gạo tại một số cửa hàng, siêu thị ở Nhật Bản bỗng trống trơn sau khi chính phủ phát cảnh báo về khả năng xảy ra một trận “siêu động đất” đi kèm một trong những cơn bão dữ dội nhất trong nhiều thập kỷ qua.

Thời gian đó cũng trùng với kỳ nghỉ lễ Obon – khoảng thời gian để người dân nước này tưởng nhớ ông bà, tổ tiên và những người đã khuất, kéo dài từ ngày 13 đến 16-8 hằng năm.

Vấn đề giá gạo càng trở nên trầm trọng hơn, khi một số doanh nghiệp trữ gạo tồn kho nhằm đợi thời cơ thích hợp hơn.

Hiện nay, Nhật Bản dự trữ khoảng 1 triệu tấn gạo khẩn cấp, đang được cất tại khoảng 300 cơ sở trên khắp cả nước. Mỗi năm, nước này sẽ thu mua khoảng 200.000 tấn gạo để dự trữ và bán ra lại sau 5 năm, chủ yếu làm thức ăn gia súc.

Trước đây, Nhật Bản từng mở kho gạo dự trữ khẩn cấp khi xảy ra thảm họa. Tuy nhiên đây là lần đầu tiên Tokyo phải làm như vậy vì vấn đề chuỗi cung ứng, kể từ khi kho gạo dự trữ được xây dựng vào năm 1995.

Hãng thông tấn Kyodo News dẫn một dữ liệu được công bố vào cuối tháng 2 vừa qua cho thấy năm 2024 giá gạo tại Nhật Bản đã tăng 27,7% so với năm 2023 trước đó. Đây cũng là mức tăng lớn nhất kể từ năm 1975.

Chỉ riêng tháng 12-2024, giá gạo tại Nhật Bản đã tăng 64,5% so với cùng kỳ năm 2023.