Thời điểm then chốt cho chiến sự Ukraine

Rơi vào bế tắc

Sau hội nghị thượng đỉnh ở London ngày 2.3 về vấn đề ủng hộ Ukraine, truyền thông đưa tin Anh và Pháp đã đề xuất kế hoạch ngừng bắn một tháng ở Ukraine, với điều khoản không bao gồm ngừng giao tranh trên bộ. Đây được xem là nỗ lực của châu Âu nhằm đưa ra những ý tưởng cụ thể cho giải pháp hòa bình ở Ukraine. Tuy nhiên, Hãng AFP hôm qua cho hay giới chức Paris và London chưa đồng thuận về phương án triển khai thỏa thuận này.

Thời gian qua, Anh và Pháp là hai nước tích cực tập hợp các lãnh đạo châu Âu để kêu gọi sự đoàn kết của châu lục trong việc ủng hộ Ukraine, song hiện châu Âu đang thiếu tiếng nói đủ trọng lượng để gắn kết các bên, đồng thời rạn nứt trong quan hệ Ukraine và Mỹ cũng khiến những quốc gia lưỡng lự. Châu Âu trong những tuần qua bị cho là không đưa ra được những phương án cụ thể. Nhiều cuộc họp với những hình thức khác nhau đã diễn ra, song lại chưa có tiếng nói rõ ràng cũng như chưa xác định ai sẽ dẫn dắt châu Âu trong vấn đề hỗ trợ Ukraine. Trong khi đó, mỗi quốc gia thành viên EU lại có lập trường riêng và những vấn đề đối nội cần ưu tiên.

Mỹ cũng đưa lý do châu Âu thiếu kế hoạch, qua đó gạt những đối tác bên bờ Đại Tây Dương ra khỏi các cuộc đàm phán Mỹ – Nga về tình hình Ukraine.

Trả lời Đài ABC News ngày 2.3, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết: “Tôi đã hỏi mọi ngoại trưởng đã gặp về ý tưởng cho vấn đề Ukraine. Hầu hết đều không có kế hoạch”. Với ông Rubio, việc ủng hộ Kyiv kéo dài cuộc chiến thêm một năm nữa không phải ý hay và Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ không ủng hộ. Trước khi các nhà lãnh đạo gặp nhau tại London, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng đã triệu tập hai cuộc họp thượng đỉnh nhưng vẫn bế tắc.

Chờ Mỹ – Ukraine hàn gắn

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa nói các cuộc thảo luận ngày 2.3 là “hữu ích và quan trọng” trước thềm Hội nghị thượng đỉnh EU vào ngày 6.3, thời điểm ông cho rằng các nhà lãnh đạo nên “sẵn sàng đưa ra quyết định”.

Trong nội bộ Liên minh Châu Âu (EU), trở ngại đến từ việc vận động các thành viên đồng thuận, khi những nước như Hungary và Slovakia có quan hệ thân thiện với Nga. Một trong những trở ngại chính là hiện châu Âu vẫn lưỡng lự về tương lai hỗ trợ Ukraine mà không có sự ủng hộ của Mỹ. Thủ tướng Hungary Viktor Orban chỉ trích các lãnh đạo châu Âu đã quyết định kéo dài cuộc chiến tại Ukraine thay vì chọn giải pháp hòa bình.

Một số nhà lãnh đạo châu Âu gửi dấu hiệu đến Kyiv rằng họ muốn Ukraine hàn gắn quan hệ với Mỹ hơn là bước tiếp mà không có Washington. Thủ tướng Anh Starmer nhấn mạnh châu Âu sẽ cần gánh vác nhiều trọng trách, song những nỗ lực đó cần có sự hậu thuẫn mạnh mẽ của Mỹ.

Sau màn khẩu chiến với ông Trump tại Nhà Trắng ngày 28.2, Tổng thống Zelensky đã có lời lẽ ôn hòa hơn, khẳng định sẵn sàng ký thỏa thuận đất hiếm và hàn gắn quan hệ với Mỹ, với điều kiện cần tổ chức các cuộc trao đổi kín để tránh lặp lại kịch bản tuần trước. “Tất nhiên, chúng tôi hiểu tầm quan trọng của nước Mỹ và chúng tôi biết ơn tất cả sự hỗ trợ mà chúng tôi nhận được từ Mỹ. Không một ngày nào mà chúng tôi không cảm thấy biết ơn”, tờ The Guardian dẫn lời ông Zelensky nói hôm 2.3.

Về phía Nga, Điện Kremlin hôm qua cho rằng Tổng thống Ukraine Zelensky dường như không chấp nhận thực tế chiến trường hiện nay, sau khi ông Zelensky cương quyết không nhượng bộ lãnh thổ. Ông Konstantin Kosachev, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hội đồng Liên bang (Thượng viện Nga), chế giễu cuộc họp thượng đỉnh của các lãnh đạo châu Âu đã không đưa ra phương án nào giải quyết xung đột tại Ukraine.