Châu âu sẽ tốn bao nhiêu để tự phòng thủ nếu Mỹ rút lui?

Châu Âu đang lo lắng về một thỏa thuận ngầm giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm kết thúc khủng hoảng Ukraine. Các nhà lãnh đạo khu vực e ngại ông Trump có thể rút lại sự bảo vệ quân sự của Mỹ, buộc châu Âu phải tự đảm bảo an ninh.

Anh đã nhanh chóng phản ứng bằng cách cam kết tăng ngân sách quốc phòng lên 2,5% GDP vào năm 2027. Tại Đức, đảng CDU/CSU của ông Friedrich Merz và SPD của Thủ tướng Olaf Scholz đã đồng ý nới lỏng các quy định vay nợ để tạo quỹ đặc biệt trị giá 500 tỷ euro, giúp nâng cấp cơ sở hạ tầng và quân đội.

Trong nhiều thập kỷ, châu Âu dựa vào Mỹ như trụ cột của NATO. Giờ đây, nguy cơ Mỹ rút lui khiến các nước phải tính toán lại. Các nước châu Âu sẽ phải chi hàng trăm tỷ euro mỗi năm để thay thế sức mạnh quân sự của Mỹ, bao gồm cả việc xây dựng năng lực tình báo, chỉ huy và triển khai quân sự.

Các nhà kinh tế Bruegel ước tính rằng để bù đắp viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine, EU chỉ cần tăng thêm 0,12% GDP. Tuy nhiên, nếu muốn hoàn toàn tự chủ, con số này có thể lên tới 3,5% GDP – tương đương khoảng 250 tỷ euro mỗi năm.

Ủy ban châu Âu đã đề xuất kế hoạch REARM Europe trị giá 800 tỷ euro nhằm tăng cường khả năng phòng thủ mà không vi phạm các quy định tài chính nghiêm ngặt. Một số giải pháp tài chính đang được xem xét, bao gồm sử dụng Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB), phát hành trái phiếu chung hoặc tạo một “ngân hàng tái vũ trang” mới.

Ngoài mối lo an ninh, các chuyên gia cho rằng đầu tư vào quốc phòng có thể kích thích nền kinh tế khu vực. Nếu ngành công nghiệp quân sự phát triển, nó có thể bù đắp những tổn thất từ thuế quan của Mỹ đối với ô tô châu Âu. Nhưng dù có lợi ích kinh tế hay không, châu Âu đang đối mặt với một thực tế: muốn an toàn, họ phải tự chi tiền cho chính mình.

Ngọc Ánh (theo DW, Bruegel)