Chú trọng trường đào tạo STEM, giáo viên, sức khỏe

ĐH CÔNG LẬP CHIẾM 70% QUY MÔ

Hôm qua (7.3), Bộ GD-ĐT họp báo giới thiệu thông tin quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học (GD ĐH) và sư phạm thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tại đây, ông Nguyễn Anh Dũng, Phó vụ trưởng Vụ GD ĐH, Bộ GD-ĐT đã giới thiệu một số nội dung chính của bản quy hoạch mà Chính phủ vừa phê duyệt.

Theo ông Dũng, trên cơ sở phân tích thực trạng mạng lưới, đặc biệt là dữ liệu về phân bố không gian của các cơ sở GD ĐH, quy hoạch đưa ra các định hướng phát triển của mạng lưới đến năm 2030. Trong định hướng cơ cấu mạng lưới cơ sở GD ĐH và sư phạm, các cơ sở GD ĐH công lập đóng vai trò nòng cốt, chiếm khoảng 70% quy mô đào tạo. Trong mạng lưới, sẽ có từ 50 – 60 cơ sở GD ĐH đào tạo tới trình độ tiến sĩ, trong đó khoảng 50% phát triển theo định hướng nghiên cứu.

Về phương án sắp xếp, phát triển các cơ sở GD ĐH, quy hoạch đặt ra yêu cầu củng cố, sắp xếp và tăng cường năng lực đối với các cơ sở hiện có; sắp xếp, thu gọn số đầu mối cơ sở công lập; sắp xếp, củng cố hoạt động của các phân hiệu. Sắp xếp, phát triển các cơ sở trực thuộc bộ, ngành, cơ quan T.Ư (trừ Bộ GD-ĐT) và các cơ sở trực thuộc UBND cấp tỉnh.

Quy hoạch cũng khuyến khích thành lập mới, mở rộng mạng lưới cơ sở tư thục, phân hiệu của cơ sở tư thục, phân hiệu của cơ sở GD ĐH nước ngoài có uy tín, nhất là các ĐH chuyên đào tạo các ngành khoa học, kỹ thuật và công nghệ. Nguồn lực nhà nước chủ yếu tập trung đầu tư nâng cấp, phát triển các ĐH quốc gia và ĐH vùng đạt chất lượng và uy tín ngang tầm khu vực và thế giới.

PHÁT TRIỂN LĨNH VỰC STEM

Quy hoạch chú trọng các trường đào tạo các lĩnh vực STEM, giáo viên, sức khỏe. Với đào tạo giáo viên, quy hoạch hướng tới phát triển mạng lưới đạt quy mô từ 180.000 – 200.000 người học, trong đó khoảng 85% ở trình độ ĐH và 15% ở trình độ cao đẳng.

Với lĩnh vực sức khỏe, quy mô đào tạo sẽ tăng để đạt từ 180.000 – 200.000 người học ĐH.

Với mạng lưới trường đào tạo các lĩnh vực STEM (Science – khoa học, Technology – công nghệ, Engineering – kỹ thuật và Math – toán học), quy hoạch hướng tới phát triển mạng lưới đạt quy mô hơn 1 triệu người học, trong đó khoảng 7% trình độ thạc sĩ (và trình độ tương đương), 1% trình độ tiến sĩ. Trong đó, nhà nước tập trung đầu tư nâng cấp, phát triển 5 cơ sở GD ĐH công lập có năng lực, uy tín hàng đầu về đào tạo, nghiên cứu một số ngành, lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ then chốt, mũi nhọn. Mục tiêu hướng tới là giúp các trường này trở thành các cơ sở GD ĐH trọng điểm quốc gia về kỹ thuật và công nghệ, có chất lượng và uy tín ngang tầm khu vực, trong đó ĐH Bách khoa Hà Nội được xếp vào nhóm cơ sở GD ĐH hàng đầu châu Á.

Ngoài ra, nhà nước cũng sẽ tiếp tục ưu tiên đầu tư phát triển 3 trường ĐH xuất sắc được thành lập theo hiệp định liên chính phủ giữa Việt Nam và một số quốc gia khác, gồm Trường ĐH Việt Pháp, Trường ĐH Việt Nhật, Trường ĐH Việt Đức. Các đơn vị này sẽ trở thành các cơ sở GD ĐH định hướng nghiên cứu với mức độ quốc tế hóa cao, trọng tâm là những ngành khoa học, kỹ thuật và công nghệ tiềm năng.

Theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, sở dĩ quy hoạch tập trung trọng điểm vào các ngành lĩnh vực STEM bên cạnh nhóm ngành giáo viên và nhóm ngành sức khỏe là xuất phát từ chủ trương của Đảng, Nhà nước. Trong thời gian gần đây, Đảng và Nhà nước luôn nhấn mạnh khoa học – công nghệ – đổi mới sáng tạo là động lực phát triển. Vì thế các ngành đào tạo STEM được ưu tiên, được xem là những ngành trọng điểm.

QUY HOẠCH LÀ ĐỂ ĐẦU TƯ

Cũng theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, bên cạnh những ngành trọng điểm thì có cơ sở GD ĐH trọng điểm. Khi xây dựng dự thảo quy hoạch, có ý kiến cho rằng trong quy hoạch cần đưa ra tiêu chí để trường nào đạt tiêu chí đó thì được xem là trường trọng điểm. Tuy nhiên, nếu vậy không biết bao giờ mới chọn được, mà thời gian không còn nhiều. Vì vậy quy hoạch đã lựa chọn một số trường để đầu tư trọng điểm. Đào tạo có uy tín, có chất lượng trong lĩnh vực liên quan là tiêu chí để lựa chọn. Hơn nữa, quy hoạch không phải là bộ tiêu chuẩn, tiêu chí để trường nào đạt trọng điểm thì công nhận là trọng điểm.

Quy hoạch là chọn trường nào để đưa vào quy hoạch để đầu tư. Lúc đầu, quy hoạch đưa ra danh sách 30 trường trọng điểm. Nhưng nhiều ý kiến góp ý là cần tập trung đầu tư cho hiệu quả, nên ban soạn thảo thấy cần thu hẹp trọng tâm trọng điểm nên số lượng trường trọng điểm giảm đi. Quy hoạch không đưa ra danh mục trường trọng điểm với tất cả các lĩnh vực mà chỉ đưa ra các phạm vi quốc gia, vùng, lĩnh vực STEM, sư phạm. Với lĩnh vực sức khỏe, quy hoạch chỉ đặt yêu cầu chọn 3 – 5 trường trọng điểm, cụ thể là trường nào thì Bộ Y tế sẽ lựa chọn và xây dựng đề án phát triển. Các lĩnh vực khác sẽ do các ngành chủ quản phụ trách lĩnh vực này lựa chọn và đầu tư.

“Quy hoạch là để mở rộng quy mô đào tạo, tăng cơ hội tiếp cận ĐH chất lượng cho người dân. Quy hoạch là để nâng cao chất lượng, đặc biệt là ở các vùng – lĩnh vực trọng điểm. Quy hoạch cũng là để đầu tư. Vì thế mục đích quan trọng của quy hoạch này không phải chỉ để sắp xếp, mà quan trọng là để đầu tư trọng tâm trọng điểm, để phát triển”, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nhận định.