Để giảm rủi ro chọn nguyện vọng lớp 10

CHỌN NGUYỆN VỌNG NHƯ “CHƠI LÔ TÔ”

Tỉnh Quảng Trị mới đây gây chú ý khi cho phép học sinh (HS) thi tuyển vào lớp 10 trước, sau đó mới đăng ký nguyện vọng (NV) vào trường mong đợi. Cụ thể, phương án tuyển sinh vào lớp 10 ở các trường THPT công lập chia thành 2 vòng. Vòng 1, các HS sẽ dự thi 3 môn toán, ngữ văn và tiếng Anh. Môn văn thi theo hình thức tự luận, môn toán theo hình thức trắc nghiệm và môn tiếng Anh thi theo hình thức tự luận kết hợp kiểm tra 3 kỹ năng nghe, đọc, viết. Sau khi hoàn thành vòng 1 và có kết quả thi, các HS sẽ tham gia đăng ký NV ở vòng 2. Mỗi HS chỉ được đăng ký 1 NV vào 1 trường công lập có cấp học THPT.

ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH

Lãnh đạo Sở GD-ĐT Quảng Trị lý giải, cách làm này sẽ giúp HS chủ động trong việc lựa chọn các trường mong muốn, phù hợp với kết quả thi. Bên cạnh đó, cũng sẽ giảm bớt áp lực cho các trường, hồ sơ xét tuyển sẽ phân bố đều hơn ở các trường chứ không tập trung vào một trường nhất định.

Sau khi Thanh Niên đăng tải thông tin trên, nhiều bạn đọc bình luận bày tỏ sự đồng tình và đặt vấn đề: “Một việc tưởng chừng như đơn giản và chính đáng nhưng bao nhiêu năm không tỉnh nào chịu làm, toàn bắt HS đăng ký NV như thể đánh lô tô”. Nhiều ý kiến cũng cho rằng tại sao trong tuyển sinh ĐH, HS chỉ đăng ký chính thức NV sau khi biết kết quả thi (nếu dựa vào kết quả thi tốt nghiệp THPT) thì lớp 10 lại không thể áp dụng cách đó.

CHỌN NGUYỆN VỌNG SAU KHI BIẾT ĐIỂM CHUẨN ĐƯỢC KHÔNG?

Theo ghi nhận, hiện duy nhất tỉnh Quảng Trị áp dụng cách làm này. Ở hầu hết các địa phương, HS đều phải đăng ký NV vào lớp 10 THPT công lập trước kỳ thi tuyển sinh. Điều này dẫn đến có nhiều HS (do đăng ký NV không phù hợp) bị rớt tất cả các NV hoặc vào những trường thấp hơn điểm thi rất nhiều.

Mới đây, tại chương trình tư vấn tuyển sinh vào lớp 10 do Sở GD-ĐT Hà Nội phối hợp tổ chức, một phụ huynh có con chuẩn bị thi vào lớp 10 đã thẳng thắn đặt vấn đề: “Năm nào cũng vậy, cả phụ huynh và HS tâm lý như “chơi lô tô” khi đăng ký NV cho con vào các trường”.

Phụ huynh này cũng nhắc lại tình trạng điểm chuẩn giảm bất thường ở một số trường gây rất nhiều tiếc nuối cho phụ huynh và HS. Cụ thể, năm 2024 Trường THPT Đoàn Kết – Hai Bà Trưng có mức điểm chuẩn vào lớp 10 giảm ngỡ ngàng khi chỉ có 23,75 điểm trong khi năm 2023 trường này có mức điểm chuẩn là 40, các năm trước cũng xấp xỉ như vậy. Số điểm giảm lên tới 16,25 điểm. Tuy nhiên, ngay cả mức điểm chuẩn giảm bất ngờ như vậy nhưng trường này vẫn không tuyển đủ chỉ tiêu được giao.

Nhiều phụ huynh Hà Nội cho rằng việc quy định HS lớp 9 phải đăng ký chọn NV vào lớp 10 THPT công lập trước khi biết điểm thi đã dẫn tới tình trạng các phụ huynh và HS rất khó khăn, nhiều khi phải chấp nhận sự “may rủi” khi chốt NV. Hơn nữa, những năm gần đây Hà Nội còn bỏ quy định cho phép HS thay đổi NV đã đăng ký sau khi biết “tỷ lệ chọi” của từng trường THPT công lập. Điều này cũng khiến không ít HS “chọn nhầm” và không có cơ hội sửa sai; dẫn tới tình trạng trường THPT có chất lượng tốt nhưng điểm chuẩn sút giảm và ngược lại. Do đó, phụ huynh mong muốn các nhà hoạch định chính sách có biện pháp để khắc phục tình trạng này.

ảnh: Đào Ngọc Thạch

CĂN CỨ QUAN TRỌNG NHẤT KHI CHỌN NGUYỆN VỌNG LÀ NĂNG LỰC CỦA Học sinh

Đại diện Bộ GD-ĐT cho rằng việc đăng ký NV vào các trường THPT là quy định của từng địa phương, Bộ GD-ĐT không quy định trong quy chế tuyển sinh. Tuy nhiên, hiện tượng điểm chuẩn giảm bất thường như đã xảy ra ở Trường THPT Đoàn Kết (Hà Nội) cũng một phần thể hiện sự không tự tin vào năng lực học tập của HS, thấy điểm chuẩn năm trước của trường cao, không dám đăng ký, dẫn tới số đăng ký thấp hơn chỉ tiêu được giao và điểm chuẩn giảm mạnh.

Từ thực tế đó, vị này cho rằng quy định khi áp dụng cho số lượng lớn thì không tránh khỏi những điều tương tự. Quan trọng là HS, phụ huynh khi chọn NV phải căn cứ vào đánh giá nghiêm túc về năng lực học tập và mong muốn thực sự của bản thân, không nên thiếu tự tin hay chạy theo “trend” để dẫn tới những tiếc nuối không đáng có.

Còn ông Nghiêm Văn Bình, Phó trưởng phòng phụ trách Phòng Quản lý thi và kiểm định chất lượng (Sở GD-ĐT) Hà Nội, lý giải nhiều năm nay, trong hướng dẫn tuyển sinh vào lớp 10 Hà Nội đã cho HS đăng ký tối đa 3 NV vào các trường THPT công lập không chuyên, chưa kể 2 NV vào trường chuyên, năm nay quy định này không có gì thay đổi.

Theo ông Bình, Hà Nội cũng quy định 12 khu vực tương ứng với nơi thường trú của HS nhưng cho phép HS được làm đơn đổi khu vực tuyển sinh. Trong một khu vực tuyển sinh có thể từ 5 đến 12, 13 trường THPT công lập. Theo quy định, nếu chọn cả 3 NV thì NV 1 và 2 phải cùng một khu vực tuyển sinh, NV 3 có thể chọn khu vực bất kỳ. Do vậy, căn cứ vào nơi cư trú, vào khả năng học tập, điều kiện sinh sống đi lại HS có thể chọn một trong 12 khu vực tuyển sinh bất kỳ.

Tuy nhiên, ông Bình cũng nhấn mạnh HS chỉ được đổi khu vực tuyển sinh chứ không được đổi NV sau khi đã ký đơn đăng ký và gửi lên Sở GD-ĐT. Đỗ ở NV nào thì dừng ở đó, không đỗ thì xét tiếp chứ không có chuyện trúng tuyển cả 3 NV. Do vậy, ông Bình nhắn nhủ: “HS phải cân nhắc thật kỹ, cần sự đồng hành của phụ huynh HS, lựa chọn trường cho phù hợp. Sự phù hợp ấy không phải phù hợp theo số đông, theo bạn bè, theo trend mà phải phù hợp với năng lực học tập của HS phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của gia đình”.

Ông Bình cũng nhắc lại câu chuyện của Trường THPT Đoàn Kết năm ngoái để HS và phụ huynh cần có sự cân nhắc kỹ, tránh tình trạng do thiếu tự tin, HS có năng lực tốt nhưng lại không dám đăng ký vào trường mình yêu thích, hoặc ngược lại. “Kỳ thi nào cũng có áp lực, quan trọng là chúng ta vượt qua áp lực bằng sự tự tin, bằng sự chuẩn bị kỹ lưỡng, bằng kế hoạch rõ ràng”, ông Bình nói.