NASA chụp được hình ảnh đống đổ nát trên Sao Hỏa

Trực thăng Ingenuity của NASA, ban đầu chỉ được thiết kế cho 5 chuyến bay thử nghiệm, đã lập kỷ lục với 72 nhiệm vụ thành công trên Sao Hỏa. Tuy nhiên, một trong những phát hiện gần đây nhất của nó lại không nằm trong kế hoạch: ảnh những mảnh vỡ từ chính sứ mệnh của nó nằm rải rác trên bề mặt hành tinh đỏ.

Những bức ảnh do Ingenuity chụp được trong chuyến bay trinh sát tại miệng núi lửa Jezero đã hé lộ tàn tích của hệ thống cần cẩu trên không và dù hạ cánh, vốn đã giúp Ingenuity cùng tàu thám hiểm Perseverance đáp xuống Sao Hỏa an toàn vào năm 2021.

Sự xuất hiện của rác thải nhân tạo trên Sao Hỏa làm dấy lên câu hỏi: liệu con người có đang lặp lại sai lầm của mình và biến những hành tinh khác thành bãi rác?

Trên quỹ đạo Trái đất, hàng nghìn vệ tinh không hoạt động cùng vô số mảnh vỡ đã trở thành vấn đề nghiêm trọng. Nhưng Sao Hỏa từng được coi là một thế giới hoang sơ, là biểu tượng cho tham vọng chinh phục vũ trụ của nhân loại, giờ đây lại xuất hiện dấu vết của công nghệ con người với mỗi sứ mệnh mới. 

Ian Clark, kỹ sư phụ trách hệ thống dù của sứ mệnh Perseverance, mô tả phát hiện này giống như một cảnh trong phim khoa học viễn tưởng. Ông cũng thừa nhận rằng những mảnh vỡ này mang lại giá trị kỹ thuật quan trọng, giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về cách hệ thống hạ cánh hoạt động trong điều kiện thực tế của Sao Hỏa. Nhưng đi kèm với đó là nỗi lo về những hậu quả lâu dài.

Khi các sứ mệnh đến Sao Hỏa ngày càng nhiều, đặc biệt là với kế hoạch đưa con người lên hành tinh này trong những thập kỷ tới, một câu hỏi đặt ra: số rác vũ trụ này sẽ đi về đâu? Không giống như trên Trái đất, vật liệu từ tàu vũ trụ trên Sao Hỏa không bị phân hủy.

Nếu không có biện pháp kiểm soát, Sao Hỏa có thể trở thành một bãi phế liệu khổng lồ, chất đầy tàu đổ bộ bị bỏ hoang, các nhiệm vụ thất bại và tàn tích của các cuộc thám hiểm trước đó.

Vấn đề này không còn chỉ là giả thuyết. Mặt trăng đã trở thành nơi chứa đầy xe tự hành hỏng hóc, tàu thăm dò bị rơi và thiết bị bị bỏ lại sau hàng chục năm chinh phục không gian. Nếu không thay đổi cách tiếp cận, số phận của Sao Hỏa có thể không khác là bao.

Phát hiện của Ingenuity không chỉ đơn giản là về một vài mảnh kim loại rải rác – mà còn là lời cảnh báo. Khi con người tiến xa hơn vào vũ trụ, làm thế nào để cân bằng giữa việc khám phá và bảo vệ môi trường ngoài Trái đất?

Các cơ quan vũ trụ có thể đặt ra những quy tắc bảo tồn hành tinh, đảm bảo rằng các sứ mệnh trong tương lai không để lại những “đống đổ nát” ngoài không gian.

Ngọc Ánh (theo Daily Galaxy, NASA)