NDO – Tại Phiên họp thường kỳ của Hội đồng thống đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (HĐTĐ IAEA) khai mạc tại thủ đô Viên, Áo, ngày 3/3, Việt Nam đã thông tin tới bạn bè quốc tế về quyết định của Chính phủ Việt Nam tiếp tục triển khai xây dựng hai nhà máy điện hạt nhân nhằm đa dạng hóa nguồn năng lượng, kích thích tăng trưởng kinh tế và hỗ trợ các mục tiêu bảo vệ môi trường, đồng thời đề nghị IAEA hỗ trợ hoàn thiện cơ sở hạ tầng điện hạt nhân đáp ứng yêu cầu của IAEA.
Tham dự Phiên họp thường kỳ có Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi cùng 35 thành viên HĐTĐ IAEA và Đại sứ, đại diện các nước thành viên IAEA. Đại sứ Vũ Lê Thái Hoàng dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự và có bài phát biểu tại Phiên họp.
Trong 5 ngày làm việc, HĐTĐ IAEA tập trung rà soát, thảo luận các Báo cáo đánh giá an toàn, an ninh hạt nhân năm 2025, Báo cáo đánh giá công nghệ hạt nhân năm 2025… để thống nhất thông qua và đệ trình lên Khóa họp lần thứ 68 Đại hội đồng IAEA vào tháng 9/2025.
Bên cạnh đó, một số nội dung khác cũng được các nước thành viên Hội đồng quan tâm thảo luận như tình hình thực thi các Hiệp định thanh sát giữa IAEA với Iran, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, Syria, một số vấn đề đang nổi lên như tình hình an ninh, an toàn của nhà máy điện hạt nhân tại Ukraine, hay Hiệp ước về hợp tác ba bên giữa Mỹ, Anh và Australia về việc chuyển giao tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân (AUKUS)…
 |
|
Toàn cảnh Phiên họp HĐTĐ IAEA tháng 3/2025. |
Trong phát biểu khai mạc, Tổng Giám đốc Grossi nêu bật những vấn đề cấp bách về an toàn và an ninh hạt nhân trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức địa chính trị, song ông cũng nhấn mạnh vai trò của IAEA trong hỗ trợ các nước thành viên đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hạt nhân vì mục đích hòa bình, phục vụ mục tiêu phát triển bền vững.
Bên cạnh những thách thức về an ninh, IAEA cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của năng lượng hạt nhân trong việc cung cấp nguồn điện sạch và ổn định. Hiện nay, 417 lò phản ứng hạt nhân đang hoạt động tại 31 quốc gia, đóng góp gần 10% tổng sản lượng điện toàn cầu và khoảng 25% nguồn cung năng lượng carbon thấp. IAEA dự báo công suất điện hạt nhân toàn cầu có thể tăng gấp 2,5 lần vào năm 2050.
Để đạt được mục tiêu này, việc nâng cao nhận thức và sự chấp nhận của công chúng đối với năng lượng hạt nhân là điều thiết yếu. Hội nghị quốc tế đầu tiên về Sự tham gia của các bên liên quan trong các chương trình điện hạt nhân (International Conference on Stakeholder Engagement for Nuclear Power Programmes) sẽ được tổ chức vào tháng 5/2025, quy tụ các chính phủ, doanh nghiệp và chuyên gia trong lĩnh vực này.
Ngoài ra, IAEA đang lên kế hoạch tổ chức Hội thảo về Trí tuệ Nhân tạo và Năng lượng Hạt nhân (International Symposium on Artificial Intelligence and Nuclear Energy) vào tháng 12 năm nay tại Viên, nhằm tạo cơ hội cho các chuyên gia và các bên liên quan thảo luận về việc tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào lĩnh vực hạt nhân, thảo luận phương thức AI có thể tối ưu hóa quy trình vận hành trong suốt vòng đời của các dự án năng lượng hạt nhân, đồng thời giúp giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả quản lý.
Bên cạnh đó, ông Grossi cũng nhấn mạnh các chương trình hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo và nghiên cứu trong các lĩnh vực ứng dụng hạt nhân như y tế, an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường – những lĩnh vực được đánh giá là then chốt trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu hiện nay.
 |
|
Đại sứ Việt Nam Vũ Lê Thái Hoàng phát biểu tại Phiên họp. |
Phát biểu tại đề mục Báo cáo đánh giá công nghệ hạt nhân năm 2025, Đại sứ Việt Nam Vũ Lê Thái Hoàng đã nêu rõ vai trò của năng lượng hạt nhân trong phát triển bền vững, là nhân tố đóng vai trò chủ chốt trong giảm thiểu biến đổi khí hậu, đảm bảo an ninh năng lượng và mở ra nhiều ứng dụng công nghệ hạt nhân khác vì mục đích hòa bình.
Nhân dịp này, Đại sứ Vũ Lê Thái Hoàng đã thông tin tới bạn bè quốc tế về quyết định của Chính phủ Việt Nam tiếp tục triển khai xây dựng hai nhà máy điện hạt nhân nhằm đa dạng hóa nguồn năng lượng, kích thích tăng trưởng kinh tế và hỗ trợ các mục tiêu bảo vệ môi trường, đồng thời đề nghị IAEA hỗ trợ hoàn thiện cơ sở hạ tầng điện hạt nhân đáp ứng yêu cầu của IAEA.
Cùng với Đại Hội đồng IAEA, HĐTĐ IAEA là cơ chế hoạch định chính sách về phát triển hạt nhân vì mục đích hòa bình. Hội đồng cũng thực hiện chức năng giám sát và khuyến nghị Đại Hội đồng IAEA về chương trình hoạt động, tài chính-ngân sách, xem xét việc kết nạp thành viên mới của IAEA. Hội đồng có thẩm quyền phê duyệt các hiệp định về thanh sát giữa IAEA và các quốc gia thành viên cũng như các quy định và tiêu chuẩn của IAEA về an toàn và an ninh hạt nhân.
HĐTĐ IAEA bao gồm 35 thành viên, trong đó có 22 nước được Đại Hội đồng IAEA bầu với nhiệm kỳ 2 năm. Việt Nam đã hoàn thành nhiệm kỳ thành viên HĐTĐ IAEA 2021-2023 tháng 9/2023.
Nguồn: https://nhandan.vn/viet-nam-va-iaea-hop-tac-phat-trien-va-ung-dung-cong-nghe-hat-nhan-vi-muc-dich-hoa-binh-post863208.html
