Chính phủ đồng hành cùng với doanh nghiệp ASEAN, cùng nhau bứt phá, hội tụ sức mạnh, kiến tạo tương lai

Đây là cuộc làm việc thứ 8 trong khoảng một tuần qua, cuộc làm việc thứ 10 trong gần 1 tháng qua của Thủ tướng Chính phủ với cộng đồng doanh nghiệp, các ngân hàng trong và ngoài nước nhằm thúc đẩy đầu tư, sản xuất, kinh doanh, đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025 và 2 con số trong những năm tới.

Dự tọa đàm có các Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn, Hồ Đức Phớc; Bộ trưởng, lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các Đại sứ, Đại biện, Tham tán các nước ASEAN tại Việt Nam; lãnh đạo các doanh nghiệp ASEAN tại Việt Nam.

Thời gian qua, quan hệ Việt Nam – ASEAN là minh chứng sống động về tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, hợp tác và liên kết khu vực thành công. Với sự tin cậy và nỗ lực từ cả hai phía, quan hệ giữa Việt Nam và ASEAN nói chung và từng nước ASEAN nói riêng tiếp tục đà phát triển tích cực, ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, thực chất, trong đó, hợp tác về kinh tế – thương mại – đầu tư tiếp tục là điểm sáng.

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với các nước ASEAN trong năm 2024 đạt 83,6 tỷ USD. ASEAN là thị trường xuất khẩu lớn thứ 4 của Việt Nam và là thị trường nhập khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam. Nhiều nước ASEAN nằm trong top đầu những nhà đầu tư nước ngoài ở Việt Nam như Singapore, Malaysia, Thái Lan…

Trong đó, Singapore là quốc gia đứng đầu ASEAN đầu tư vào Việt Nam, với 3.946 dự án, đạt 84,3 tỷ USD; Thái Lan 755 dự án, đạt 14,3 tỷ USD; Malaysia có 767 dự án, đạt 12,9 tỷ USD. Chiều ngược lại, Việt Nam có 871 dự án tại các nước ASEAN với tổng số vốn đạt gần 12,1 tỷ USD, lần lượt là Lào, Campuchia, Myanmar, Malaysia, Singapore… Tuy nhiên, kết quả này vẫn còn khiêm tốn so với tiềm lực của ASEAN và kỳ vọng, mong muốn, điều kiện của Việt Nam.

Tại toạ đàm, đại diện các nước ASEAN tại Việt Nam và doanh nghiệp ASEAN tại Việt Nam bày tỏ sẵn sàng cùng Việt Nam thúc đẩy đạt mức tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025 và tăng trưởng 2 con số trong những năm tiếp theo.

Các doanh nghiệp ASEAN cho biết, tiếp tục đầu tư lớn hơn vào Việt Nam trong những lĩnh vực Việt Nam có tiềm năng, nhu cầu, nhất là trong các lĩnh vực như công nghệ cao, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), hàng không, năng lượng, thương mại điện tử, nông nghiệp, chế biến thực phẩm, hạ tầng khu công nghiệp, đô thị, tài chính, logistics…

Doanh nghiệp ASEAN đề nghị, Việt Nam tiếp tục hoàn thiện, có khung pháp lý rõ ràng, thực thi nhất quán; tiếp tục hợp lý hoá và minh bạch thực thi chính sách về thuế; đơn giản hoá thủ tục thông quan; xoá bỏ các rào cản kỹ thuật đối với hàng hoá nhập khẩu; có chính sách cấp giấy phép lao động và visa cởi mở, thống nhất; chính sách thông thoáng hơn về sử dụng đất, sở hữu nhà cho người nước ngoài; đơn giản hoá, rút ngắn thời gian phê duyệt và cấp phép đầu tư; cấp điện ổn định với giá phù hợp… Các doanh nghiệp đồng thời phản ánh, đề xuất giải quyết một số vấn đề tại các dự án cụ thể.

Đề nghị doanh nghiệp ASEAN thực hiện 5 hơn

Sau khi các bộ, ngành và các Phó Thủ tướng Chính phủ trao đổi, làm rõ và giải đáp các đề xuất, kiến nghị, tháo gỡ vướng mắc cho các doanh nghiệp ASEAN, kết luận toạ đàm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cảm ơn các nước ASEAN, doanh nghiệp ASEAN luôn ủng hộ, đồng hành cùng Việt Nam trong quá trình phát triển suốt thời gian qua; đặc biệt tại toạ đàm đã có nhiều ý kiến thể hiện sự hiểu biết, thẳng thắn, chia sẻ tầm nhìn và góp ý để Việt Nam tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh ngày càng tốt hơn trong thời gian tới.

Trên tinh thần cầu thị, tiếp thu, Thủ tướng giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành chủ trì, phối hợp xử lý, giải quyết các ý kiến của doanh nghiệp “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả” để quan hệ của các doanh nghiệp ASEAN với Việt Nam ngày càng chặt chẽ, hiệu quả hơn.

Phản hồi, làm rõ một số vấn đề cụ thể được các doanh nghiệp ASEAN quan tâm, trăn trở, đề xuất như về giá mua – bán điện của các dự án điện tại Việt Nam; thủ tục cấp phép, đầu tư, hoạt động ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam; các vướng mắc trong đầu tư phát triển ngành logistics, phát triển thương mại điện tử, sản xuất nông nghiệp sạch; chính sách về đất đai…, Thủ tướng Chính phủ khẳng định Việt Nam đang nỗ lực giải quyết; nếu doanh nghiệp còn vướng mắc thì tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để giải quyết trên tinh thần thẳng thắn, bình đẳng, lắng nghe, chia sẻ, “lợi ích hài hoà, rủi ro chia sẻ”.

Phân tích tình hình thế giới hiện nay có nhiều diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường, nhất là cạnh tranh thương mại, Thủ tướng cho rằng, mọi quốc gia đều phải chung sống, thích ứng linh hoạt, hiệu quả. Do đó, Thủ tướng đề nghị các nước ASEAN và doanh nghiệp ASEAN thực hiện 5 hơn: Về chính trị ngoại giao, đoàn kết thống nhất hơn; về kinh tế, thúc đẩy kết nối hơn, hợp tác sâu rộng chặt chẽ hiệu quả hơn; về tư duy, mạnh dạn đổi mới tư duy mạnh mẽ, hiệu quả hơn; có nhiều nhóm giải pháp đáp ứng yêu cầu thực tiễn nhiều hơn; trong quá trình triển khai tổ chức thực hiện quyết liệt, trọng tâm, trọng điểm hơn, trong đó phối hợp chặt chẽ, tham khảo ý kiến nhiều hơn giữa các nước, doanh nghiệp.

Vui mừng về quan hệ tốt đẹp Việt Nam – ASEAN và Việt Nam với các nước ASEAN, trong đó hợp tác về kinh tế – thương mại – đầu tư tiếp tục là điểm sáng nổi bật, Thủ tướng Chính phủ cho biết, Việt Nam luôn coi ASEAN là ngôi nhà chung, là láng giềng gần gũi, đồng thời xác định ASEAN là ưu tiên chiến lược trong chính sách đối ngoại và luôn nỗ lực hết mình cùng các nước ASEAN xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh.

Tuy nhiên, theo Thủ tướng Chính phủ dư địa hợp tác giữa Việt Nam – ASEAN còn lớn, không gian hợp tác còn rất rộng, mục tiêu, mong muốn hợp tác giữa hai bên rất lớn. Do đó hai bên đã nỗ lực rồi cần nỗ lực cao hơn, đã cố gắng rồi cần cố gắng hơn nữa, đã hiệu quả rồi thì hiệu quả hơn, trong đó doanh nghiệp ASEAN phải đi đầu, dẫn dắt thực hiện nhiệm vụ này.

Thông tin về kết quả phát triển kinh tế – xã hội Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, Việt Nam kiên trì, kiên định đường lối đổi mới, đường lối đối ngoại, phấn đấu tăng tốc, bứt phá, về đích, đạt mức tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025, tạo đà, tạo thế, tạo lực để những năm tiếp theo đạt tốc độ tăng trưởng 2 con số, để đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, đến năm 2045 là nước phát triển, thu nhập cao; mong muốn các nước ASEAN, các doanh nghiệp ASEAN tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong tiến trình này.

Thủ tướng khẳng định Việt Nam có trách nhiệm với các nước, doanh nghiệp ASEAN để xây dựng một ASEAN thống nhất trong đa dạng, đề cao vai trò trung tâm của ASEAN, trên tinh thần “cùng lắng nghe và thấu hiểu; cùng chia sẻ tầm nhìn và hành động; cùng làm, cùng hưởng, cùng thắng và cùng phát triển; cùng hưởng niềm vui, hạnh phúc và tự hào”, hướng đến một ASEAN giàu mạnh, thịnh vượng, nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc.

Theo Thủ tướng, năm 2024, môi trường đầu tư – kinh doanh của Việt Nam tiếp tục được cải thiện, được cộng đồng quốc tế, nhà đầu tư đánh giá tích cực. Nhiều tổ chức quốc tế lớn đã nâng hạng năng lực cạnh tranh của Việt Nam: Xếp hạng tín nhiệm ở mức “ổn định”, tăng 12 bậc; chỉ số phát triển Chính phủ điện tử tăng 15 bậc, chỉ số tự do kinh tế tăng 13 bậc, chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu tăng 2 bậc, phát triển bền vững tăng 1 bậc, là top 50 quốc gia dẫn đầu về chỉ số an toàn thông tin mạng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Việt Nam đang tập trung cho 3 đột phá chiến lược về thể chế, hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực để có “thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị và nguồn nhân lực thông minh”, giúp doanh nghiệp đầu tư, làm ăn hiệu quả, bền vững.

Phấn đấu có những dự án hợp tác kinh tế mang tính biểu tượng

Thủ tướng nêu một số đề xuất, định hướng hợp tác với các doanh nghiệp ASEAN nói chung cũng như đề xuất cụ thể với doanh nghiệp từng nước ASEAN nói riêng.

Về các đề xuất chung, Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp mở rộng đầu tư, sản xuất kinh doanh, tăng cường hơn nữa đầu tư chất lượng cao vào Việt Nam; đẩy mạnh chuyển giao công nghệ tiên tiến, công nghệ lõi, công nghệ nguồn; góp ý hoàn thiện thể chế; hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nâng cao năng lực quản trị, kinh nghiệm quản lý thông minh; phấn đấu có những dự án hợp tác kinh tế mang tính biểu tượng giữa Việt Nam và các nước ASEAN.

Thúc đẩy kết nối kinh tế giữa Việt Nam và các nước ASEAN, nhất là kết nối giao thông, kết nối thanh toán, kết nối du lịch; gồm cả kết nối mềm (xây dựng thể chế, hài hòa hóa quy định, thủ tục, nhất là thông quan; chia sẻ kinh nghiệm, xây dựng chính sách ưu tiên cho các lĩnh vực ưu tiên) và kết nối cứng (hạ tầng giao thông, hạ tầng số, hạ tầng ứng phó biến đổi khí hậu, kết nối năng lượng).

Thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, đặc biệt là khởi nghiệp trong thế hệ trẻ. Tiên phong trong hội nhập nội khối ASEAN và với thế giới một cách tích cực, hiệu quả, thực chất, với cách tiếp cận toàn dân, toàn diện, toàn cầu, đề cao đoàn kết, chủ nghĩa đa phương, lấy người dân làm trung tâm.

Về một số đề xuất cụ thể,với doanh nghiệp Singapore (đứng thứ 2 thế giới trong đầu tư vào Việt Nam), Thủ tướng đề nghị tham gia tích cực cùng Chính phủ hai nước triển khai hiệu quả Hiệp định Khung về Kết nối hai nền kinh tế và Quan hệ kinh tế xanh – kinh tế số Việt Nam – Singapore, trước mắt trong lĩnh vực chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, đổi mới sáng tạo, năng lượng sạch.

Tiếp tục mở rộng và chuyển đổi các khu công nghiệp Việt Nam – Singapore (VSIP) thế hệ mới là biểu tượng hợp tác kinh tế thành công giữa hai nước, theo mô hình thông minh, xanh, bền vững, kết hợp phát triển các hệ sinh thái khu công nghiệp – khoa học công nghệ – thương mại – đô thị.

Tiếp tục củng cố vị trí đối tác đầu tư hàng đầu của Singapore tại Việt Nam gắn liền với nâng cao chất lượng dòng vốn FDI, tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, năng lượng sạch, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo; giúp phát triển Trung tâm tài chính quốc tế, khu vực.

Với doanh nghiệp Thái Lan (là đối tác thương mại hàng đầu và là nhà đầu tư lớn thứ hai của Việt Nam trong ASEAN), Thủ tướng đề nghị thúc đẩy đưa kim ngạch thương mại song phương sớm đạt 25 tỷ USD theo hướng cân bằng hơn; chú trọng triển khai Chiến lược “Ba kết nối”, đặc biệt là kết nối chuỗi cung ứng và các lĩnh vực chiến lược như giao thông vận tải, du lịch, kinh tế số, kinh tế xanh, chuyển đổi năng lượng.

Với doanh nghiệp Malaysia (là đối tác thương mại lớn thứ 2 và nhà đầu tư lớn thứ 3 của Việt Nam trong ASEAN), Thủ tướng đề nghị sớm đưa kim ngạch thương mại song phương đạt 18 tỷ USD theo hướng cân bằng, tạo thuận lợi xuất nhập khẩu và hạn chế áp dụng các rào cản thương mại.

Tiếp tục hỗ trợ đào tạo cho các địa phương, doanh nghiệp Việt Nam về quy trình sản xuất và cấp chứng nhận Halal; tăng nhập khẩu các mặt hàng này từ Việt Nam. Cùng với đó, mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực tiềm năng cao như kinh tế số, kinh tế xanh, chuyển đổi năng lượng công bằng, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nông nghiệp thông minh, chính phủ điện tử, an ninh mạng…

Với Indonesia (đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam trong ASEAN), Thủ tướng đề nghị giảm rào cản thương mại, trong đó có hàng nông sản và các sản phẩm Halal của Việt Nam, phấn đấu đưa kim ngạch thương mại song phương sớm đạt 20 tỷ USD.

Khuyến khích, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước đầu tư vào thị trường của nhau trên các lĩnh vực mới như kinh tế số, kinh tế xanh, chuyển đổi năng lượng. Thủ tướng cho biết, công ty Vinfast đã cam kết đầu tư 1,2 tỷ USD phát triển hệ sinh thái xe điện và pin xe điện ở Indonesia.

Với các doanh nghiệp Philippines, Thủ tướng đề nghị phấn đấu đưa kim ngạch thương mại hai chiều sớm đạt 10 tỷ USD thông qua hạn chế áp dụng các rào cản thương mại, tạo thuận lợi xuất nhập khẩu các mặt hàng nông thủy sản, các sản phẩm trái cây, rau quả… Tiếp tục tạo môi trường thuận lợi cho đầu tư, nhất là các lĩnh vực hai bên có nhu cầu và thế mạnh như công nghệ chế biến, cơ sở hạ tầng, công nghiệp phụ trợ ô tô, năng lượng tái tạo, nông nghiệp công nghệ cao…

Thủ tướng cho biết với doanh nghiệp các nước khác trong khu vực, phía Việt Nam cũng thường xuyên trao đổi hợp tác; đồng thời mong tình hình Myanmar sớm ổn định để có thể thúc đẩy, mở rộng hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư.

Cho biết Việt Nam cam kết tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, công bằng, minh bạch, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng theo thông lệ quốc tế của doanh nghiệp, đảm bảo ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, ổn định chính sách pháp luật…, Thủ tướng cũng đề nghị cùng lắng nghe và thấu hiểu giữa doanh nghiệp với Nhà nước và người dân, cùng chia sẻ tầm nhìn và hành động, cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng, cùng phát triển, cùng chung niềm vui, hạnh phúc và sự tự hào.

Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần Chính phủ đồng hành với các doanh nghiệp, cùng nhau bứt phá, hội tụ sức mạnh, kiến tạo tương lai, cùng xây dựng ngôi nhà chung ASEAN, duy trì đoàn kết, thống nhất trong đa dạng, năng động, sáng tạo, phát triển, là tâm điểm tăng trưởng, phát triển nhanh và bền vững, bảo đảm tiến bộ, công bằng và an sinh xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau, bảo vệ môi trường sáng xanh sạch đẹp.