Mua thuốc giảm cân trên mạng: hiểm họa khôn lường

Nhiều ca ngộ độc nặng do nhiễm chất sibutramine

Nhiễm độc chất sibutramin, tổn thương não nặng do uống thuốc, thực phẩm chức năng giảm cân không rõ nguồn gốc mua trên Tiktok là tình trạng của bệnh nhân nữ (21 tuổi, Hà Nội) đang được điều trị tại Trung tâm
Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai.

Bệnh nhân cấp cứu tại một bệnh viện tư nhân trong tình trạng bất tỉnh, gọi hỏi không đáp ứng. Tại đây, bác sĩ phát hiện não có hình ảnh tổn thương vùng đồi thị hai bên. Bệnh nhân chuyển sang Bệnh viện Bạch Mai tiếp tục điều trị, đồng thời phát hiện thuốc giảm cân có thành phần sibutramine.

Bệnh nhân cho biết, chị mua thuốc giảm cân trên TikTok, đã uống liên tục được hơn 1 tháng, với liều lượng mỗi ngày 1 viên. Sau thời gian uống thuốc và nhịn ăn, bệnh nhân giảm 4 – 5kg. Đặc biệt, bệnh nhân không có biểu hiện mệt mỏi, lo lắng, hồi hộp, run chân tay, trống ngực sau khi uống thuốc.

Theo quan sát, lọ thuốc giảm cân của bệnh nhân sử dụng có chữ tiếng nước ngoài, không có nhãn phụ tiếng Việt. Trên lọ thuốc có nội dung “7 days 7kg weight loss” (tức “7 ngày giảm 7kg”)

TS Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cảnh báo, sibutramine là chất đã bị cấm sử dụng trên người, vì chất này có thể gây tổn thương, nguy cơ đột qụy não, đau thắt, nhồi máu cơ tim.

Tại Trung tâm Chống độc đã từng tiếp nhận nhiều bệnh nhân ngộ độc thực phẩm chức năng, các loại cà phê giảm cân… có chứa sibutramine, thậm chí có bệnh nhân bị hôn mê, co giật, tổn thương não.

Trong khi đó, một trường hợp khác là nữ bệnh nhân P.T.H (nữ, 26 tuổi) bị ngộ độc do sử dụng sản phẩm detox cơ thể có chứa chất cấm sibutramine. Bệnh nhân nhập Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng mắt đột ngột không nhìn thấy theo cơn, xuất hiện 2 cơn giảm thị lực.

TS Nguyễn Trung Nguyên cho biết, bệnh nhân H sử dụng sản phẩm giảm cân khoảng 10 ngày đã có các biểu hiện về thần kinh, mắt, tổn thương não rất rõ ràng, nếu dùng kéo dài có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng. Bệnh nhân mua sản phẩm này (có chất cấm sibutramine) trên mạng quảng cáo giảm cân.

Giảm cân khoa học

Thực tế, hàng loạt vụ việc biến chứng do thực phẩm chức năng giảm cân không đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng, thậm chí thương tật vĩnh viễn do dùng thuốc giảm cân đã xảy ra.

Đơn cử như nữ bệnh nhân 38 tuổi (Quảng Ninh) có biểu hiện ăn ít, ngủ ít, mệt mỏi, tức ngực, nói nhảm sau uống thuốc giảm cân mua trên mạng. Bệnh nhân cấp cứu tại bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí (Quảng Ninh) trong tình trạng mệt mỏi, lơ mơ, mạch nhanh và được chẩn đoán bị ngộ độc cấp, nghi do ngộ độc thuốc giảm cân.

Tuy nhiên, tình trạng ngộ độc của bệnh nhân rất nguy kịch, tim loạn nhịp nặng, có biểu hiện suy thận, hạ kali máu nặng, bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai.

Tương tự, bệnh nhân nữ (37 tuổi, Gia Lâm, Hà Nội) cũng nhập Bệnh viện Bạch Mai trong trạng thái lơ mơ, hạ natri máu nặng do uống cà phê giảm cân sau sinh. Bác sĩ phát hiện não bị tổn thương, gói cà phê giảm cân chứa thành phần sibutramine có tác hại nguy hiểm đến sức khoẻ.

Ngoài ra, Trung tâm Chống độc cũng tiếp nhận các bệnh nhân ngộ độc thực phẩm chức năng giảm cân có chứa nhiều chất khác như phenolphthalein, cafein liều rất cao, synephrine…

Theo TS Nguyễn Trung Nguyên, các thực phẩm chức năng quảng cáo giảm cân thường chứa rất nhiều chất, chia thành 3 nhóm.

Trong đó, các chất kích thích như chất cấm sibutramine, cafein, thậm chí bột từ tuyến giáp động vật… Cơ chế hoạt động bắt các cơ quan nội tạng, đặc biệt là tim mạch, đốt cháy mỡ, tiêu thụ năng lượng, không phải tăng vận động về thể lực. Điều này là phản khoa học và rất nguy hiểm, gây biến cố với tim mạch, não…

Nhóm thứ hai là các chất gây chán ăn, ví dụ phenylpropanolamine (trong số chất này cũng có nhiều chất có rủi ro và độc tính cao).

Nhóm thư ba là các chất độn khi uống nở ra trong đường tiêu hóa tạo cảm giác no. Hầu hết các sản phẩm thực phẩm chức năng giảm cân đều không công bố hay ghi rõ thành phần các chất này trên nhãn mác, thường quảng cáo với lời lẽ quá mức, không kiểm soát.

Do đó, TS Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo, để giảm cân, người dân nên đi khám hoặc có lời khuyên trực tiếp từ bác sĩ hướng dẫn, đánh giá tình trạng và biện pháp cụ thể với từng người. Cách thức phổ biến, an toàn nhất vẫn là điều chỉnh chế độ ăn uống và tăng cường vận động thể lực.

Để đảm bảo an toàn, với các sản phẩm thực phẩm chức năng và thuốc, chuyên gia khuyến cáo người dân không nên mua trên mạng xã hội.

Liên quan đến đến vấn đề này, TS Trương Hồng Sơn – Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho rằng, mỗi người khi muốn giảm cân cần đặt mục tiêu cân nặng phù hợp, tập trung vào việc đạt được sức khỏe tốt, năng lượng tốt, chăm sóc sức khỏe, nhiều niềm vui, yêu thương nhiều hơn thay vì cố gắng giảm cân.

Mỗi người nên kiểm soát lượng calo nạp vào gây nên sự thâm hụt từ đó cơ thể sẽ đốt mỡ tạo năng lượng thúc đẩy quá trình giảm cân hiệu quả. Đồng thời duy trì tập luyện môn thể thao theo sở thích, từ đó, xóa bỏ nỗi lo sợ về cân nặng.

Các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo, việc sử dụng các loại thuốc giảm cân, đặc biệt là thuốc giảm cân cấp tốc chưa được kiểm chứng vô cùng nguy hại. Do đó, cách giảm cân khoa học nhất là kết hợp giữa chế độ ăn hợp lý và tập luyện thể dục thể thao thường xuyên.