Chứng ‘lưỡi bản đồ’ hay gặp là bệnh gì và có nguy hiểm?

Chị Hà Thị Thu (38 tuổi) có con gái 5 tuổi cho hay, thi thoảng chị thấy con gái bị một vài vết lạ trên lưỡi, có màu đỏ xen vạch trắng. 

Tuy nhiên, con gái chị cho biết không thấy khó chịu gì trừ khi ăn đồ quá mặn hoặc cay. Thấy tình trạng của con kéo dài và hay tái phát, chị Thu đưa con gái đi khám thì được chẩn đoán viêm lưỡi bản đồ.

Lưỡi bản đồ là bệnh nào?

Bác sĩ Lê Thị Yến – khoa răng Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, lưỡi bản đồ là những khoảng lưỡi có màu đỏ, thường nhăn và có hình dạng giống như bản đồ địa lý.

Lưỡi bản đồ có thể xảy ra ở trẻ em và cả người lớn; nữ bị nhiều hơn so với nam. Đa số các trường hợp phát hiện ngay từ khi còn nhỏ. Phụ nữ có thai hoặc đang trong chu kỳ kinh nguyệt cũng dễ bị bệnh.

“Nhìn lưỡi bản đồ có vẻ trông khá nghiêm trọng nhưng căn bệnh này thường lành tính không nguy hiểm, không liên quan đến ung thư lưỡi hay nhiễm trùng. Tuy nhiên lưỡi của người bệnh cũng nhạy cảm hơn với một số thức ăn như cay, nóng, mặn ngọt”, bác sĩ Yến cho hay.

Bệnh thường xảy ra ở những trường hợp bị vảy nến, thiếu máu, bệnh tiểu đường, dị ứng,… Một số yếu tố làm tăng nguy cơ của bệnh như những người thường xuyên bị áp lực tâm lý, căng thẳng và lo âu quá nhiều. Thực phẩm có thể là yếu tố gây kích hoạt bệnh, chẳng hạn như pho mát, đồ cay nóng

Có những trường hợp cả gia đình cũng mắc bệnh viêm lưỡi bản đồ, vì thế rất có thể căn bệnh này còn liên quan đến yếu tố di truyền. Một số trường hợp liên quan đến nội tiết tố như có thai, chu kì kinh nguyệt.

Để chẩn đoán, dựa vào các triệu chứng lâm sàng để xác định bệnh như biểu hiện chủ yếu là các chấm sữa trên sống lưỡi rụng tạm thời, có ban đỏ không định hình, không có hình dạng nhất định và không giống bất cứ hình nào.

Lúc đầu một vết nhỏ sau lan rộng ra, đôi khi có nhiều vết trên lưỡi. Những gờ ngoằn ngoèo làm cho bề mặt của lưỡi giống như hình bản đồ.

Viền tổn thương có màu vàng tro hoặc trắng hơi gồ cao, răng giới rõ với phần niêm mạc lưỡi lành, khi lan tỏa ra xung quanh hình thành những vùng bóc rụng tương đối rộng. Lưỡi bản đồ có thể kéo dài vài tháng hoặc lâu hơn và thường hay tái phát

Bên cạnh đó cần loại trừ bệnh khác vảy nến, nấm lưỡi, ung thư lưỡi bằng một số loại xét nghiệm cần thiết.

Người bệnh cần lưu ý gì?

Theo bác sĩ, hiện chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu; thường sẽ điều trị theo triệu chứng bệnh như sử dụng thuốc kháng sinh để khắc phục tình trạng vi khuẩn bội nhiễm như loét, đau rát, mụn mủ. Bổ sung vitamin nhóm B như B1, B2 và B6; vitamin C; hay một số loại thuốc giảm đau để cải thiện triệu chứng đau rát cho người bệnh.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng lưu ý, người bệnh nên duy trì vệ sinh răng miệng bằng việc đánh răng và lưỡi thường xuyên để giữ cho miệng sạch sẽ; sử dụng bàn chải đánh răng có lông mềm tránh gây kích ứng lưỡi.

Xác định và tránh những thực phẩm có thể gây khó chịu, như thực phẩm cay, có tính axit hoặc có kết cấu thô, cứng. Uống nhiều nước để giữ ẩm cho miệng, giúp giảm kích ứng.

Một số người thấy dễ chịu hơn khi sử dụng các biện pháp tự nhiên như lô hội hoặc mật ong, nhưng cần phải thử nghiệm để xem có phản ứng nào không. 

Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng, vì vậy hãy cân nhắc các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, yoga hoặc các bài tập thở sâu.

Đi khám răng định kỳ để theo dõi sức khỏe răng miệng và trao đổi bất kỳ mối lo ngại nào với nha sĩ. Nếu cảm thấy khó chịu nghiêm trọng hoặc có những thay đổi về triệu chứng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc nha sĩ để được đánh giá và tư vấn cụ thể.