Châu Âu hợp tác soạn thảo kế hoạch hòa bình Ukraine để gửi cho Mỹ

Tại hội nghị ở London chỉ hai ngày sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy bất đồng quan điểm với Tổng thống Mỹ Donald Trump và cắt ngắn chuyến thăm Washington, các nhà lãnh đạo từ Liên minh châu Âu (EU) đã thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Tổng thống Ukraine.

Các nhà lãnh đạo EU nhất trí rằng họ phải chi nhiều hơn cho quốc phòng để cho Trump thấy rằng châu lục này có thể tự bảo vệ mình. Và người đứng đầu Ủy ban châu Âu, với nhiều quốc gia EU đang phải vật lộn với tình hình tài chính công vốn đã căng thẳng, đã gợi ý rằng khối này có thể nới lỏng các quy tắc hạn chế mức nợ.

Ông Starmer cho biết Vương quốc Anh, Ukraine, Pháp và một số quốc gia khác sẽ thành lập một “liên minh của những người sẵn sàng” và lập ra một kế hoạch hòa bình để trình lên Trump. Ông không nêu tên các quốc gia khác, nhưng cho biết nhiều quốc gia khác sẵn sàng tham gia.

Ông Zelenskyy phát biểu sau hội nghị rằng sự thống nhất của châu Âu “đang ở mức cực kỳ cao chưa từng thấy trong một thời gian dài… Chúng ta đang cùng nhau làm việc tại châu Âu để tìm ra cơ sở hợp tác với Hoa Kỳ vì một nền hòa bình thực sự và an ninh được đảm bảo”.

Châu Âu đang nỗ lực đảm bảo rằng Kiev không bị loại khỏi bất kỳ cuộc đàm phán nào sau khi màn đấu khẩu giữa hai ông Trump và Zelenskyy tại Phòng Bầu dục làm dấy lên lo ngại rằng Hoa Kỳ có thể ngừng hỗ trợ cho Ukraine và áp đặt một kế hoạch hòa bình đã đàm phán với Nga.

Một số nhà lãnh đạo cho biết họ phải tăng chi tiêu quốc phòng – điều có thể giúp thuyết phục ông Trump đứng về phía mình. Bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban châu Âu phát biểu rằng: “Sau một thời gian dài đầu tư thiếu hụt, giờ đây điều vô cùng quan trọng là phải tăng cường đầu tư quốc phòng trong một thời gian dài”.

Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết các nhà lãnh đạo nhất trí rằng châu Âu cần đảm nhận nhiều trách nhiệm hơn và bắt đầu gánh vác gánh nặng “chi tiêu nhiều hơn cho ngân sách quốc phòng trong NATO”.

Ông nói thêm rằng các nhà lãnh đạo đều nhất trí rằng họ phải duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Mỹ. Châu Âu, nơi không có đủ vũ khí và kho đạn dược như Hoa Kỳ, hy vọng có thể thuyết phục ông Trump rằng họ có thể tự vệ.

Chính quyền ông Trump hôm Chủ nhật tiếp tục chỉ trích Tổng thống Zelenskyy. Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Mike Waltz nói rằng Hoa Kỳ cần một nhà lãnh đạo Ukraine sẵn sàng đảm bảo hòa bình lâu dài với Nga, nhưng không rõ Zelenskyy có sẵn sàng làm như vậy hay không.

Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov ca ngợi cách tiếp cận “thường tình” của ông Trump và cáo buộc các nước châu Âu tìm cách kéo dài xung đột bằng cách hỗ trợ Tổng thống Ukraine “bằng lưỡi lê dưới hình thức các đơn vị gìn giữ hòa bình”.

Hoàng Huy (theo Guardian, Reuters, CNN)