Tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn xã hội về phát triển KH,CN&ĐMST và chuyển đổi số quốc gia

Tháo gỡ các điểm nghẽn, rào cản về thể chế, chính sách

Để hiện thực hóa các mục tiêu này, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, và Ủy ban nhân dân các tỉnh thành sẽ thực hiện đột phá trong việc nâng cao nhận thức và đổi mới tư duy về phát triển KH,CN&ĐMST, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số. Một trong những giải pháp cốt lõi là triển khai chương trình tuyên truyền rộng khắp qua nhiều kênh truyền thông, bao gồm báo chí, truyền hình, các nền tảng số và mạng xã hội. Chương trình sẽ được cụ thể hóa với các mục tiêu rõ ràng và bộ tiêu chí đánh giá định kỳ, nhằm tạo ra sự đồng bộ trong hành động.

Cùng với đó, các cơ quan nhà nước sẽ có trách nhiệm rõ ràng trong việc triển khai và giám sát kế hoạch phát triển KH,CN&ĐMST và chuyển đổi số, sử dụng nền tảng số để đo lường và công khai kết quả thực hiện. Kết quả này sẽ là tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác của các cơ quan, cán bộ, công chức và viên chức. Đồng thời, chương trình sẽ làm rõ các khái niệm chiến lược về tự chủ công nghệ, năng lực cạnh tranh số và doanh nghiệp công nghệ số, từ đó xây dựng nền tảng chung cho sự phát triển bền vững.

Các cơ chế hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, ươm tạo công nghệ, cùng các quỹ đầu tư mạo hiểm sẽ được thiết lập để tạo động lực cho doanh nghiệp trong ngành công nghệ. Chính phủ cũng sẽ đẩy mạnh các chương trình đào tạo trực tuyến miễn phí về KH,CN&ĐMST và kỹ năng số cho người dân và doanh nghiệp, nhằm nâng cao năng lực số, tạo nền tảng vững chắc cho cuộc cách mạng chuyển đổi số quốc gia.Để thúc đẩy sự phát triển bền vững trong lĩnh vực KH,CN&ĐMST và chuyển đổi số quốc gia, cần thực hiện khẩn trương và đồng bộ các giải pháp cải cách thể chế, với mục tiêu xoá bỏ các rào cản tư tưởng và cơ chế lạc hậu đang kìm hãm tiến trình này. Một trong những yếu tố then chốt là rà soát và điều chỉnh các chính sách, quy định pháp luật để tạo hành lang pháp lý rõ ràng và minh bạch cho các hoạt động trong môi trường số, đồng thời khuyến khích sự tham gia của các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân trong việc ứng dụng KH,CN&ĐMST vào thực tiễn.Cần thiết lập và ban hành các cơ chế đặc thù về đầu tư công và đầu tư nghiên cứu, đặc biệt là các sản phẩm KH&CN và dịch vụ số. Điều này không chỉ giúp thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia mà còn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp công nghệ trong việc cải tiến sản phẩm và dịch vụ, đóng góp vào sự phát triển kinh tế số. Bên cạnh đó, việc cải cách cơ chế tài chính, đơn giản hóa thủ tục quản lý và sử dụng kinh phí nghiên cứu là yếu tố quan trọng giúp tăng cường tính tự chủ và hiệu quả trong việc triển khai các nhiệm vụ KH,CN&ĐMST.Ngoài ra, việc xây dựng cơ chế hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo và ươm tạo công nghệ, cũng như thành lập các quỹ đầu tư mạo hiểm cho công nghệ chiến lược, sẽ tạo nền tảng vững chắc cho các doanh nghiệp ĐMST. Các cơ chế ưu đãi về đất đai, tín dụng và thuế đối với các dự án nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới cần được triển khai nhằm tạo ra động lực mạnh mẽ cho việc đầu tư vào công nghệ số.Đồng thời, việc rà soát các quy định pháp lý hiện hành, đặc biệt là Luật KH&CN nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn trong các hoạt động nghiên cứu, phát triển và chuyển đổi số là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Các quy định này cần được sửa đổi theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động KH,CN&ĐMST, đồng thời giảm thiểu các thủ tục hành chính và tăng cường phân cấp, phân quyền trong công tác quản lý nhà nước.Cuối cùng, việc cải tổ tổ chức bộ máy nhà nước và xác định rõ ràng trách nhiệm, quyền hạn của các cơ quan chức năng, từ trung ương đến địa phương, là yếu tố then chốt để đảm bảo sự đồng bộ và hiệu quả trong việc triển khai các chính sách phát triển KH,CN&ĐMST và chuyển đổi số quốc gia. Cùng với đó, cần xây dựng và công bố các danh mục công nghệ chiến lược, các dự án trọng điểm, để thu hút và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực KH,CN&ĐMST và chuyển đổi số.Nghiên cứu, phát triển, ứng dụng chuyển giao công nghệ chiến lược.

Chương trình phát triển công nghệ và công nghiệp chiến lược sẽ được triển khai đồng bộ thông qua việc xây dựng cơ sở pháp lý vững chắc và thành lập Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp chiến lược. Các cơ chế thử nghiệm chính sách sẽ được áp dụng nhằm thúc đẩy nghiên cứu, phát triển, ứng dụng và chuyển giao công nghệ chiến lược, đồng thời xây dựng các cơ chế hợp tác công tư để phát triển hạ tầng năng lượng sạch và an ninh năng lượng, phục vụ các ngành công nghiệp chiến lược. Các trung tâm nghiên cứu trọng điểm quốc gia và các tổ chức nghiên cứu công lập sẽ được củng cố và phát triển. Các dự án trọng tâm, bao gồm trong các lĩnh vực bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, công nghệ số, nhà máy thông minh, đô thị thông minh, sẽ được triển khai với sự hỗ trợ của chính sách ưu đãi thuế cho hoạt động đầu tư, mua sắm và thuê các sản phẩm và dịch vụ số. Cùng với đó, các nền tảng số quốc gia sẽ được xây dựng và triển khai, đảm bảo sự kết nối đồng bộ giữa các ngành, lĩnh vực và địa phương. Đồng thời, chương trình phát triển kinh tế số và xã hội số sẽ được triển khai với các mục tiêu cụ thể, bao gồm phát triển cơ sở hạ tầng viễn thông hiện đại như mạng cáp quang tốc độ cao và các hệ thống 5G, 6G, nhằm phục vụ chuyển đổi số quốc gia. Đặc biệt, việc phát triển Internet vạn vật (IoT), trung tâm dữ liệu quốc gia, cùng các sáng kiến về trí tuệ nhân tạo và các cơ sở dữ liệu quốc gia sẽ được đẩy mạnh để ứng dụng công nghệ số trong mọi lĩnh vực, góp phần thúc đẩy nền kinh tế số và xã hội số bền vững trong tương lai.

Phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng caoChính phủ sẽ tập trung nguồn lực triển khai các nhiệm vụ theo Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW, đặc biệt chú trọng phát triển nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn và công nghệ cao. Đồng thời, các giải pháp đồng bộ sẽ được triển khai để thúc đẩy giáo dục và hướng nghiệp STEM, phát hiện và bồi dưỡng tài năng STEM từ sớm, cũng như nâng cấp hệ thống trường chuyên, trường năng khiếu về khoa học tự nhiên. Các chính sách đào tạo giảng viên, giáo sư sẽ được sửa đổi, bổ sung, cùng với các cơ chế ưu đãi thuế và tài chính nhằm khuyến khích doanh nghiệp tham gia đào tạo nguồn nhân lực công nghệ số. Chính phủ cũng sẽ xây dựng các cơ chế đặc biệt thu hút và trọng dụng các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành, triển khai các chương trình đào tạo kỹ sư, thạc sĩ, tiến sĩ trong các ngành khoa học cơ bản và công nghệ chiến lược, đổi mới phương thức đào tạo STEM, phát triển nền tảng giáo dục trực tuyến đạt chuẩn quốc tế và nghiên cứu các cơ chế tín dụng ưu đãi cho người học các ngành STEM. Đồng thời, tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho hợp tác công tư (PPP) trong đào tạo nguồn nhân lực công nghệ số.

Chính phủ sẽ thúc đẩy chuyển đổi số, ứng dụng KH,CN&ĐMST trong các cơ quan chính trị, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và bảo đảm quốc phòng, an ninh. Chương trình phát triển Chính phủ số sẽ được triển khai, với các mục tiêu cụ thể và trách nhiệm rõ ràng cho các đơn vị. Đồng thời, sẽ xây dựng trung tâm giám sát điều hành thông minh, nâng cao quản lý công, tăng cường tương tác giữa chính quyền và người dân. Các dịch vụ công trực tuyến sẽ được cung cấp đầy đủ và cá nhân hóa, mở rộng hợp tác công tư (PPP) trong đào tạo nhân lực công nghệ số. Chính phủ cũng sẽ phát triển nền tảng số bảo vệ người dân trên không gian mạng, thúc đẩy văn hóa số và phát triển các sản phẩm văn hóa số lành mạnh. Các biện pháp giám sát môi trường số sẽ được nâng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực bảo vệ tài nguyên, thiên tai, biến đổi khí hậu, an ninh quốc gia, và an toàn mạng. Chú trọng phát triển nền công nghiệp an ninh mạng, ngăn chặn các tội phạm mạng, đồng thời hiện đại hóa quốc phòng, an ninh qua công nghệ số.

Thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động KH,CN&ĐMST và chuyển đổi số trong doanh nghiệpThúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số và ứng dụng KH,CN&ĐMST trong doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, hộ kinh doanh. Xây dựng chính sách khuyến khích đầu tư vào chuyển đổi số, nghiên cứu và ứng dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả sản xuất, quản trị doanh nghiệp. Tổ chức chuyển giao tri thức, đào tạo nhân lực KH&CN, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ trong nước đầu tư ra nước ngoài.Xây dựng cơ sở nghiên cứu chính sách về công nghệ số và chuyển giao công nghệ hiện đại từ nước ngoài. Cập nhật tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đổi số của doanh nghiệp và triển khai các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số. Phát triển các doanh nghiệp công nghệ chiến lược lớn, tập trung vào hạ tầng số, an toàn an ninh mạng.Xây dựng cơ chế giao nhiệm vụ cho doanh nghiệp làm chủ công nghệ chiến lược và phát triển hạ tầng số quốc gia. Công bố danh mục các bài toán lớn về KH,CN&ĐMST và chuyển đổi số để doanh nghiệp tham gia giải quyết. Hỗ trợ các doanh nghiệp công nghệ số khai thác thị trường chuyển đổi số trong nước và toàn cầu.Tạo cơ chế thu hút doanh nghiệp công nghệ hàng đầu thế giới đầu tư nghiên cứu và sản xuất tại Việt Nam. Khuyến khích tinh thần khởi nghiệp về KH,CN&ĐMST và chuyển đổi số. Phát triển khu công nghiệp công nghệ số theo Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông giai đoạn 2021-2030.Xây dựng chương trình thúc đẩy tiêu dùng sản phẩm, dịch vụ số và trang bị kỹ năng số cho người dân. Đẩy mạnh sản xuất thông minh và chuyển đổi số trong các lĩnh vực trọng điểm như nông nghiệp, công nghiệp, thương mại, tài chính, giáo dục, y tế, giao thông, xây dựng, logistics, du lịch.Chương trình hành động cũng nêu rõ, cần tăng cường hợp tác quốc tế trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thông qua hợp tác đa phương và song phương với các quốc gia, vùng lãnh thổ, tập đoàn và viện nghiên cứu quốc tế. Học hỏi và ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ phù hợp với thực tiễn Việt Nam, đồng thời đẩy mạnh ngoại giao công nghệ để thu hút nguồn lực, đảm bảo an ninh kinh tế và nâng cao tự chủ công nghệ.Chủ động tham gia vào việc xây dựng các khuôn khổ, quy tắc về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong các cơ chế hợp tác đa phương, nghiên cứu các sáng kiến hợp tác mới. Xây dựng đề án Việt Nam tham gia vào các tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế, phát triển đội ngũ chuyên gia tham gia lãnh đạo các tổ chức này, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược.Tích cực cử các nhà khoa học tham gia vào các tổ chức khoa học quốc tế, đặc biệt là các tổ chức của Liên hợp quốc.Căn cứ vào nội dung Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và Chương trình hành động của Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cùng với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, theo chức năng và nhiệm vụ của mình, có trách nhiệm xây dựng và triển khai kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW và Chương trình hành động của Chính phủ trong tháng 01 năm 2025./.