‘Ngân hàng huy động 10 đồng nhưng cho vay trên 10 đồng rồi’

Hội thảo có sự tham dự của lãnh đạo Ngân hàng nhà nước và một số đơn vị chức năng cùng khách mời là các chuyên gia kinh tế, đại diện hiệp hội doanh nghiệp các ngành gồm may mặc, da giày, bất động sản, bán lẻ… ở TP.HCM và các tỉnh miền Đông Nam Bộ.

Sẽ có khoảng 3-3,2 triệu tỉ đồng bơm ra nếu tăng trưởng kinh tế 10%

Mở đầu cho bài phát biểu của mình, ông Tú nói thông qua hội thảo này của báo Tuổi Trẻ, Ngân hàng Nhà nước muốn chia sẻ rõ chủ trương, định hướng, giải pháp để làm sao sử dụng hiệu quả nhất nguồn vốn tín dụng cho tăng trưởng kinh tế năm nay đạt trên 8% và kỳ vọng là 2 con số.

Đánh giá cao ý kiến của chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp, đại diện của các hiệp hội ngành hàng góp ý tại hội thảo, ông Tú cho biết nội dung rất thiết thực, hiệu quả.

Ông Tú cho rằng để sử dụng vốn hiệu quả để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cần giải pháp toàn diện của các ngành các cấp, địa phương doanh nghiệp. Ở góc độ sử dụng vốn, không chỉ vốn tín dụng ngân hàng mà còn có vốn ngân sách, vốn của khu vực tư nhân, vốn doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài. Rộng hơn đối với vốn để thúc đẩy kinh tế là vốn ngoài bằng tiền thì có vốn bằng tài sản, đất đai, khoa học công nghệ…

Còn vốn bằng tiền mà xoay quanh là tín dụng ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu tăng tín dụng cả năm là 16%, tương đương với 2,5 triệu tỉ đồng sẽ được bơm ra thị trường.

Nếu Chính phủ đạt tăng trưởng kinh tế là 10% thì tín dụng tăng 20% tương ứng với hơn 3-3,2 triệu tỉ đồng bơm ra thị trường.

Vốn chủ yếu dựa vào tín dụng ngân hàng

Với mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức thấp là 8%, hướng đến 10% trở lên, ông Tú chia sẻ trong bối cảnh diễn biến tình hình kinh tế thế giới có nhiều biến động, góc độ ngành ngân hàng thì đây là là nhiệm vụ nặng nề.

Bởi lẽ, nguyên lý cơ bản muốn tăng trưởng thì phải mở rộng đầu tư, muốn mở rộng đầu tư thì trước hết phải có nhiều nguồn lực, trong đó phải có tiền. Vốn bằng tiền thì nhiều năm qua chủ yếu là dựa vào tín dụng ngân hàng.

“Tổng dư nợ tín dụng gần 16 triệu tỉ đồng, trong khi GDP đạt 12 triệu tỉ đồng. Như vậy, tín dụng bằng 130% GDP. Nên với tăng trưởng kinh tế trong năm nay từ 8% trở lên thì tỉ lệ này sẽ cao hơn. Đây là bài toán vĩ mô rất khó nhưng ngành ngân hàng không thể không làm đây là quyết tâm chính trị của Đảng, Chính phủ, của các ngành các cấp” – phó thống đốc nhấn mạnh.

Làm thế nào để tăng trưởng kinh tế được 8% trở lên hay 2 con số trong bối cảnh hiện nay? Ông Tú cho rằng ở góc độ sử dụng vốn đang có hạn chứ không dồi dào, như Đức cũng đang thiếu vốn.

Nên trong suốt nhiều năm qua, với quan điểm điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng, ngành ngân hàng rất quyết liệt, có nhiều cải cách. Ngành ngân hàng vẫn đóng vai trò là “bà đỡ” cho nền kinh tế trong vấn đề cung ứng vốn, nhất là khi thị trường vốn, thị trường trái phiếu doanh nghiệp… chưa phát triển mong muốn.

“Vốn ngân hàng là vốn bổ sung cho vốn lưu động, vốn ngắn hạn. Bản thân ngân hàng huy động vốn ngắn hạn nhưng lại phải cho vay trung dài hạn, thay cho thị trường vốn” ông Tú nói.

Ông Tú cũng nói thêm, các ngân hàng ứng dụng công nghệ rất nhanh vào hoạt động tín dụng, giúp giảm chi phí rất nhiều so với trước đây.

NH đã đưa lượng vốn năm 2024 rất lớn với 23 triệu tỉ cho vay, thu nợ 21 triệu tỉ đồng và số vốn tăng thêm là 2,1 triệu tỉ.

Tín dụng ngân hàng tập trung vào sản xuất kinh doanh, cho vay tiêu dùng

Ông Tú nói lại năm nay sẽ đưa thêm 2,5 triệu tỉ đồng ra nền kinh tế. Vậy số tiền này lấy từ đâu, từ tài khoản thanh toán của các ngân hàng hay là động viên người dân gửi tiết kiệm nhiều hơn? 

“Thật ra việc gửi tiết kiệm nhiều hơn không phải là phương thức của thị trường hiện đại, hoàn hảo mà đầu tư chứng khoản, vào sản xuất kinh doanh.

Nhưng thực tế, hiện nay chúng ta vẫn dùng phương thức này. Với nhu cầu thêm 2,5 triệu tỉ đồng cho vay ra nền kinh tế, chúng tôi sẽ có nhiều giải pháp để đáp ứng nhu cầu vốn của các doanh nghiệp.

Trường hợp Chính phủ đạt tăng trưởng kinh tế là 10% thì tín dụng tăng 20% tương ứng với hơn 3-3,2 triệu tỉ đồng bơm ra thị trường”, ông nói.

Để tín dụng ngân hàng hỗ trợ tích cực cho tăng trưởng kinh tế, ông Tú thông tin là tín dụng sẽ tập trung vào lĩnh vực ưu tiên, đầu tư, sản xuất kinh doanh, xuất khẩu… Đặc biệt ngân hàng sẽ tập trung cho tín dụng tiêu dùng như mua nhà ở xã hội.

Về lãi suất, ông Tú chia sẻ, lãi suất là bài toán khó nhất trong điều hành. Nhưng 2 năm qua Ngân hàng Nhà nước điều hành mặt bằng lãi suất ổn định.

Trong năm ngoái, ở thời điểm cuối năm, lãi suất giảm 1,4%/năm so với hồi đầu năm. Nên với lạm phát cả năm 3,36% cộng với lãi suất huy động khoảng 5% để người gửi tiền thực dương thì lãi suất cho vay bình quân khoảng 8%/năm. Đây là mức để ngân hàng đảm bảo chi phí hoạt động. Nên cho vay trung dài hạn có thể cao hơn, còn ngắn hạn thì có thể giảm.

Cho đến thời điểm hiện nay, chỉ số hệ số an toàn được hầu hết các ngân hàng thương mại sử dụng tối đa. Tức là nới ra mức cao nhất, như ngân hàng huy động 10 đồng thì được cho vay 9 đồng. Nhưng hiện nay nhiều ngân hàng cho vay cả trên 10 đồng rồi, tức là ngân hàng phải sử dụng cả vốn tự có, cả vốn điều lệ của các ngân hàng, cả vốn tái cấp vốn của Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ để cho vay nhiều hơn cả vốn huy động. 

Như hiện nay tổng vốn huy động là 15,2 triệu tỉ đồng nhưng cho vay 15,8 triệu tỉ đồng. Trong khi ở các nước huy động 10 đồng thì cho vay chỉ 9 đồng thôi, còn 1 đồng phải đảm bảo an toàn.

Không khó để tăng tín dụng 16%, vấn đề là sử dụng vốn hiệu quả

Ông Nguyễn Đức Lệnh, phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước TP.HCM, cho rằng sử dụng vốn hiệu quả để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế chính là vấn đề đặt ra hiện nay.

Theo ông Lệnh, hiện nay ngành ngân hàng thành phố tập trung vào ba việc: chỉ đạo các ngân hàng trên địa bàn đáp ứng nhu cầu vốn với lãi suất tốt, tiết giảm chi phí đầu vào, đơn giản thủ tục cho vay, giải ngân hiệu quả và làm tốt công tác kết nối ngân hàng – doanh nghiệp.

Năm nay, tổng số tiền đăng ký tham gia gói tín dụng ưu đãi để tham gia chương trình kết nối ngân hàng – doanh nghiệp trên địa bàn lên đến 517.065 tỉ đồng, cao hơn mức 510.000 tỉ đồng của năm ngoái. Vấn đề là làm sao để doanh nghiệp tiếp cận vốn hiệu quả.

Với định hướng tăng trưởng tín dụng năm nay là 16% và GDP đạt 8%, theo ông Lệnh là hoàn toàn đáp ứng được. Vấn đề lõi là khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp sao cho sử dụng vốn hiệu quả.

Về phản ánh liên quan đến tiếp cận vốn, đặc biệt các gói cho vay ưu đãi, ông Lệnh cho biết thời gian qua lĩnh vực xuất khẩu, ngành lương thực, cà phê được ưu đãi rất nhiều, lãi suất cũng rất ưu đãi vì đây là những ngành hiệu quả, là động lực tăng trưởng của nền kinh tế.

“Những vướng mắc của doanh nghiệp, chúng tôi sẽ ghi nhận và sẽ tháo gỡ trong thời gian tới. Tuy nhiên doanh nghiệp cũng phải chia sẻ, nếu lỗi xử lý hồ sơ chậm thì chúng tôi giải quyết được, nhưng nếu là thuộc về quy định, nguyên tắc tín dụng thì ngân hàng phải tuân thủ để đảm bảo an toàn tín dụng, tránh phát sinh thêm nợ xấu”, ông Lệnh nhấn mạnh.

Mong lãi suất bình ổn lâu dài

Dù rất kỳ vọng với thông tin ngân hàng nới van tín dụng, các ngân hàng cũng tung ra hàng loạt gói cho vay với lãi suất hấp dẫn nhưng nhiều doanh nghiệp và người dân cho rằng lãi suất cho vay phải ổn định mới tính toán vay vốn làm ăn lâu dài.