Cần chính sách đặc thù cho giáo viên mầm non

Nhiều nỗi băn khoăn

Thầy giáo Lê Văn Thắng hiện đang là giáo viên mầm non tại điểm trường mầm non thôn Lếch Mông B, một điểm trường lẻ của Trường mầm non Thanh Kim (xã Thanh Bình, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai). Gắn bó với ngôi trường miền núi này đã gần 14 năm, thầy Thắng cùng 4 thành viên khác trong gia đình hiện đang chung sống trong căn phòng công vụ của nhà trường rộng 40m2. Đây là lần thứ 5 thầy cùng gia đình phải chuyển chỗ ở để phục vụ công việc. Mong muốn của thầy Thắng là xây được căn nhà nhỏ tại nơi công tác để yên tâm làm việc và có thể đón mẹ lên ở chung, thuận tiện chăm sóc.

Nhiều giáo viên cắm bản khác cũng chung nỗi lo về nơi ăn, chốn ở như thầy Thắng bởi ở miền núi, nếu không có nhà công vụ, đi thuê nhà cũng không dễ dàng, nhất là với những hộ gia đình nhiều thành viên. Liên quan đến vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, có ý kiến đề nghị thực hiện quy định chính sách thuê nhà ở công vụ cho nhà giáo theo quy định của Luật Nhà ở để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Có ý kiến đề nghị bổ sung chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho giáo viên khi đến công tác tại khu vực khó khăn theo quy định.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật Nhà giáo đã được chỉnh lý. Theo đó, nhà giáo được hưởng chính sách thuê nhà ở công vụ theo quy định của Luật Nhà ở hoặc được bảo đảm chỗ ở tập thể khi đến công tác tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn.

Đồng thời, dự thảo cũng bổ sung quy định trường hợp không bố trí được chỗ ở tập thể hoặc nhà ở công vụ thì nhà giáo được hỗ trợ tiền thuê nhà ở theo mức hỗ trợ thuê nhà ở công vụ; bỏ tiêu chí “đủ các điều kiện thiết yếu” trong quy định về nhà ở tập thể của giáo viên.

Do đặc thù công việc chiếm trọn thời gian mỗi ngày nên dù lương thấp, giáo viên mầm non cũng khó sắp xếp để làm thêm công việc khác để tăng thu nhập. Đời sống khó khăn khiến nhiều thầy cô chưa yên tâm công tác. Số liệu thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho thấy tính từ tháng 8/2023 đến tháng 4/2024 có 7.215 giáo viên nghỉ việc, chuyển việc. Trong đó giáo viên nghỉ việc, chuyển việc ở bậc mầm non chiếm tỷ lệ cao, khoảng 1.600 giáo viên. Để thu hút và giữ chân nhà giáo, giáo viên mầm non đang được đề xuất hưởng phụ cấp thu hút, hỗ trợ tăng thêm tại Dự thảo Nghị định về phổ cập giáo dục mẫu giáo cho trẻ từ 3 – 5 tuổi. Dự kiến nếu được ban hành chính thức, Dự thảo Nghị định về phổ cập giáo dục mẫu giáo cho trẻ từ 3 – 5 tuổi sẽ có hiệu lực trong năm 2026.

Chính sách mới, khởi đầu mới

Năm 2025, chương trình giáo dục mầm non mới được triển khai thí điểm tại 20 tỉnh, thành phố. Chặng đường đổi mới giáo dục đối với cấp học nền tảng này còn đang gặp phải nhiều khó khăn, trong đó, tình trạng thiếu giáo viên mầm non ở nhiều địa phương đang diễn ra trầm trọng. Nhiều nguyên nhân khiến đội ngũ giáo viên mầm non thiếu hụt, trong đó, chính sách đãi ngộ chưa phù hợp với đặc thù công việc làm việc liên tục từ 7 giờ sáng tới 17 giờ chiều từ thứ 2 – 6, áp lực công việc cao khi phải chăm sóc, giáo dục trẻ từng li từng tí, bảo đảm an toàn cho các em…

Khi triển khai chương trình mới đòi hỏi giáo viên mầm non không chỉ tập trung vào việc dạy trẻ học chữ, số, mà còn chú trọng đến phát triển các kỹ năng mềm, tư duy sáng tạo và giá trị nhân văn để sẵn sàng bước vào bậc học tiếp theo với nền tảng vững chắc. Vì vậy, bên cạnh việc bổ sung đội ngũ nhà giáo, các chuyên gia đề xuất cần chú trọng bồi dưỡng và nâng cao năng lực cho giáo viên mầm non trên toàn quốc qua các khóa đào tạo chuyên sâu về phương pháp giáo dục mới, phù hợp với sự phát triển của trẻ như phương pháp học qua chơi, tiếp cận đa cảm giác.

Đối với đề xuất được nghỉ hưu trước tuổi đối với giáo viên mầm non đã nhiều lần được đề cập trước đây, Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cho rằng, đây là chính sách được xây dựng dựa trên đặc thù trong hoạt động nghề nghiệp của đối tượng này và phù hợp với đặc thù người học là trẻ mầm non. Dự thảo Luật Nhà giáo hiện đã chỉnh lý và bổ sung quy định nhà giáo trong các cơ sở giáo dục mầm non nếu có nguyện vọng thì được nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu của người lao động, trong điều kiện bình thường nhưng không quá 5 năm và không giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi nếu đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 20 năm trở lên.