Tổng thống Timor Leste Jose Ramos Horta bày tỏ mong muốn hai nước sẽ mở rộng hợp tác hơn giữa trong các lĩnh vực quan trọng như nông nghiệp, an ninh lương thực, tài nguyên nước, dược phẩm và y tế.
 |
| Tổng thống Timor Leste Jose Ramos Horta trả lời phỏng vấn Báo Thế giới và Việt Nam bên lề Diễn đàn Tương lai ASEAN ngày 26/2. (Ảnh: Thành Long) |
Trong chuyến thăm Học viện Ngoại giao tháng 8/2024, Tổng thống khẳng định tình cảm quý mến với đất nước, con người Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Quay trở lại đây năm thứ 2 liên tiếp, tham gia các phiên thảo luận sôi nổi về tương lai Việt Nam trong ASEAN, ông nhận thấy đâu là điểm hấp dẫn lớn nhất của Việt Nam nói chung và Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 nói riêng?
Tôi xin chúc mừng Chính phủ và Bộ Ngoại giao Việt Nam vì đã tổ chức Diễn đàn chuyên nghiệp và hiệu quả. Hy vọng trong tương lai, đây sẽ trở thành một diễn đàn quan trọng và không thể thiếu, thu hút sự tham gia của nhiều quốc gia ngoài khu vực.
Việt Nam đã đạt được thành công vượt bậc trên mọi lĩnh vực. Một đất nước hòa bình, đây chính là điểm hấp dẫn lớn của Việt Nam. Điều đó không chỉ xuất phát từ chính sách hiện tại, mà còn bắt nguồn từ lịch sử Việt Nam – một dân tộc vĩ đại, kiên cường vượt qua những thử thách không tưởng.
Việt Nam đã chiến đấu và chiến thắng trước những cường quốc quân sự hàng đầu thế giới, cho đến cuộc chiến giành độc lập, thống nhất đất nước. Người Việt Nam không chỉ vĩ đại trong chiến đấu, mà còn xuất sắc trong thời bình. Họ biết cách tái thiết đất nước, đoàn kết dân tộc và hàn gắn vết thương quá khứ.
Việt Nam đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng, không chỉ mang lại lợi ích cho một nhóm nhỏ trong xã hội. Ở nhiều quốc gia, tốc độ tăng trưởng cao không đồng nghĩa với sự phân bổ công bằng, đôi khi chỉ làm giàu cho số ít. Nhưng ở Việt Nam, phát triển kinh tế giúp xóa đói giảm nghèo, giúp đất nước trở thành xã hội bình đẳng.
Việt Nam giành được sự tôn trọng của cộng đồng quốc tế. Vì vậy, việc tổ chức Diễn đàn hoàn toàn phù hợp với vị thế Việt Nam. Những vấn đề được thảo luận tại đây rất đa dạng, đặc biệt trong bối cảnh thế giới hiện nay đan xen nhiều thách thức và cơ hội.
Việt Nam không chỉ sở hữu nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, mà còn đi đầu trong quá trình số hóa, trí tuệ nhân tạo và kết nối toàn cầu. Ngay tại Timor Leste, Viettel – thông qua công ty con Telemor – đã trở thành nhà mạng số 1, vượt qua 2 đến 3 đối thủ khác. Thương hiệu này rất nổi tiếng và được yêu thích tại Timor Leste. Tôi hy vọng trong tương lai, chúng ta sẽ tiếp tục mở rộng và tăng cường quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, mang lại lợi ích cho cả hai quốc gia.
Hứng khởi bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc, Việt Nam tích cực đẩy mạnh hợp tác kinh tế với đối tác nước ngoài, trước hết là bạn bè khu vực. Đâu là những dư địa hợp tác tiềm năng giữa hai nước thời gian tới, thưa ông?
Những lĩnh vực mà Timor Leste có thể nâng cấp và mở rộng hợp tác với Việt Nam bao gồm viễn thông và kết nối. Việt Nam có mặt tại Timor Leste thông qua công ty con Telemore của Viettel, với sự hiện diện mạnh mẽ và tiếp tục mở rộng.
Tuy nhiên, tôi muốn thấy sự hợp tác sâu rộng hơn giữa Timor Leste và Việt Nam trong các lĩnh vực quan trọng như nông nghiệp, an ninh lương thực, tài nguyên nước, dược phẩm và y tế. Tôi cũng mong muốn có nhiều sinh viên Timor Leste sang học tập tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào Timor Leste hơn nữa.
Việt Nam có khu vực tư nhân phát triển mạnh mẽ, và tôi tin rằng nhiều công ty có thể tìm thấy cơ hội đầu tư tại Timor Leste, dưới sự hỗ trợ từ quỹ đầu tư quốc gia. Timor Leste có hàng tỷ USD trong quỹ đầu tư này, vốn đang được sử dụng để đầu tư thị trường chứng khoán quốc tế, trái phiếu chính phủ Mỹ, trái phiếu châu Âu và các quỹ đầu tư khác.
 |
| Tổng thống Timor Leste phát biểu tại phiên toàn thể cấp cao Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 ngày 26/2. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Trên hành trình gia nhập ASEAN của Timor Leste, Việt Nam khẳng định sự ủng hộ và đồng hành, nhằm giúp Đông Nam Á ngày càng đoàn kết, bao trùm và tự cường. Tổng thống kỳ vọng như thế nào về vai trò trên của Việt Nam? Nếu trở thành thành viên chính thức, Timor Leste có kế hoạch đóng góp ra sao cho cộng đồng khu vực?
Sự ủng hộ của Việt Nam có ý nghĩa vô cùng quan trọng với Timor Leste. Việt Nam có ảnh hưởng sâu rộng trong ASEAN và trên trường quốc tế. Việc được Việt Nam ủng hộ gia nhập Hiệp hội, cùng sự đồng thuận từ Campuchia, Lào và các nước khác trong khu vực, đã giúp Timor Leste bước vào ASEAN với tâm thế tự tin hơn.
Về mặt kinh tế-thương mại, Timor Leste có thể chưa đóng góp nhiều vào ASEAN, vì chúng tôi là một quốc gia nhỏ với chỉ 1,4 triệu dân. Song Timor Leste không phụ thuộc viện trợ quốc tế, mà có thể tự tài trợ cho quá trình phát triển thông qua quỹ đầu tư dầu khí quốc gia. Chúng tôi hoàn toàn tự chủ tài chính, khi mức nợ quốc tế chỉ chiếm 16% GDP – một con số khá lành mạnh.
Chúng tôi duy trì quan hệ tốt đẹp với tất cả nước láng giềng. Dù giá trị thương mại còn nhỏ, nhưng Timor Leste vẫn có thể đóng góp vào ASEAN theo những cách khác, đặc biệt thông qua hợp tác khu vực và sự ổn định chính trị.
Timor Leste có tiềm năng trở thành trung tâm vận tải hàng không, vận chuyển hàng hóa, dược phẩm và thời trang. Chúng tôi là một quốc gia mới, hòa bình và có các thỏa thuận thương mại thuận lợi với Australia, New Zealand và châu Âu. Timor Leste được hưởng ưu đãi thuế quan, cho phép bất kỳ nhà sản xuất nào hoạt động tại đây có thể xuất khẩu hàng hóa miễn thuế sang Australia, New Zealand, Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc.
Các công ty đầu tư vào Timor Leste, với ít nhất 30% hàm lượng nội địa, có thể tận dụng lợi thế này để tiếp cận các thị trường giàu có và đầy tiềm năng. Đây chính là lợi thế lớn mà Timor Leste mang lại cho các nước láng giềng và ASEAN. Bên cạnh lợi ích kinh tế, đóng góp quan trọng nhất của chúng tôi trong bối cảnh thế giới đầy xung đột và bất ổn hiện nay chính là sự ổn định và hòa bình.
Tôi sẽ nhắc nhở nhân dân Timor Leste rằng, chúng ta không nên mang căng thẳng hay xung đột vào ASEAN, mà phải giữ đất nước hòa bình và ổn định. Chỉ riêng điều đó thôi cũng khiến các nhà lãnh đạo ASEAN hài lòng, đặc biệt khi khu vực đối mặt những thách thức an ninh nghiêm trọng. Chúng tôi không muốn tạo thêm gánh nặng cho ASEAN mà thay vào đó, muốn trở thành thành viên đóng góp vào sự thống nhất và phát triển chung của khu vực.
Xin trân trọng cảm ơn Tổng thống!
