Meta loại bỏ công cụ kiểm chứng thông tin, thông tin sai lệch đang lan truyền

Ngày 7/1, CEO Mark Zuckerberg thông báo chấm dứt chương trình kiểm chứng thông tin của bên thứ ba tại Mỹ, thay thế bằng hệ thống “Ghi chú Cộng đồng” (Community Notes). Hệ thống này cho phép người dùng tự thêm ghi chú vào các bài đăng có thể gây hiểu lầm, tương tự mô hình mà nền tảng X đang sử dụng.

Việc thay đổi này làm dấy lên lo ngại về nguy cơ lan truyền thông tin sai lệch. Trước đây, các bài đăng bị xác định là “sai sự thật” hoặc “thiếu ngữ cảnh” sẽ bị cảnh báo và hạn chế khả năng kiếm tiền. Tuy nhiên, chính sách mới đã gỡ bỏ rào cản này, tạo điều kiện để nội dung thiếu chính xác tiếp cận rộng rãi hơn.

Song song với đó, Meta cũng triển khai chương trình thưởng hấp dẫn để thu hút các nhà sáng tạo nội dung từ những nền tảng khác. Công ty đề nghị mức chi trả hấp dẫn cho những người sáng tạo nổi tiếng nếu họ đăng nội dung gốc trên Facebook và Instagram với tần suất cao.

Điều này có thể thúc đẩy sự phát triển nội dung, nhưng cũng làm gia tăng nguy cơ xuất hiện các bài đăng giật gân, gây tranh cãi nhằm tối ưu hóa mức độ tương tác thay vì tính chính xác.

Các chuyên gia cảnh báo rằng việc loại bỏ chương trình kiểm chứng thông tin mà không có biện pháp thay thế hiệu quả sẽ dẫn đến sự bùng nổ của tin giả. Khi những nội dung gây kích động thường thu hút nhiều tương tác hơn, hệ thống của Meta có thể vô tình khuyến khích sự lan truyền của thông tin sai lệch. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng Facebook có thể quay trở lại thời kỳ hỗn loạn trước năm 2016, khi tin tức giả mạo tràn lan và ảnh hưởng lớn đến dư luận.

Mặc dù Meta cam kết vẫn duy trì đội ngũ kiểm duyệt và áp dụng các tiêu chuẩn cộng đồng, việc giảm bớt kiểm soát nhằm “tránh thực thi quá mức” có thể tạo ra lỗ hổng trong việc ngăn chặn tin giả.

Trên nền tảng X, sau khi áp dụng mô hình tương tự, nhiều người vẫn có thể kiếm hàng nghìn USD từ việc đăng tin giả, trong khi hệ thống Ghi chú Cộng đồng không kiểm soát hiệu quả các thông tin sai lệch, đặc biệt là trong những sự kiện nhạy cảm.

Chỉ vài ngày sau thông báo của Zuckerberg, một ảnh chụp màn hình giả mạo một bài báo gây sốc đã nhanh chóng lan truyền trên Facebook, cho thấy người dùng đang thử nghiệm giới hạn mới của nền tảng khi các công cụ kiểm chứng bị gỡ bỏ.

Những diễn biến này đặt ra thách thức lớn cho Meta trong việc cân bằng giữa tự do ngôn luận và kiểm soát thông tin sai lệch, đặc biệt trong bối cảnh chính sách mới đang dần có hiệu lực.

Cao Phong (theo Wired, TechCrunch, Propublica)