ASEAN và Việt Nam đang đứng trước thời điểm lịch sử mới

Tới dự và phát biểu quan trọng tại Diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, với chủ đề “Xây dựng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường trong một thế giới biến động” Diễn đàn là sự kiện có ý nghĩa khi Diễn đàn diễn ra trong thời điểm kỷ niệm 10 năm hình thành Cộng đồng ASEAN; 30 năm Việt Nam gia nhập mái nhà chung ASEAN, là năm chúng ta thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN đến năm 2045 để đưa ASEAN bước vào kỷ nguyên mới, hướng tới tới một Cộng đồng “tự cường, đổi mới sáng tạo, năng động và lấy người dân làm trung tâm”.

Theo Thủ tướng, thế giới, khu vực châu Á-Thái Bình Dương đang chứng kiến những biến động sâu sắc với các thách thức và cơ hội đan xen, nhưng đánh giá thách thức và khó khăn nhiều hơn là cơ hội và thuận lợi. Những vấn đề mang tính toàn cầu, toàn dân, toàn diện diễn biến nhanh hơn, phức tạp hơn, khó lường hơn.

Thủ tướng chỉ rõ rằng, thế giới ngày nay đang đứng trước các xu thế phân cực hoá về chính trị, già hoá về dân số, cạn kiệt về tài nguyên, đa dạng hoá về thị trường, sản phẩm, nơi cung ứng, xanh hoá về sản xuất kinh doanh và dịch vụ, số hoá về mọi hoạt động của con người. “Bối cảnh đó đặt ra nhiều bài toán khó nhưng đồng thời cũng mở ra những cơ hội hiếm có để ASEAN khẳng định vị thế và bứt phá vươn lên”, Thủ tướng nêu rõ.

Nhấn mạnh bước vào giai đoạn phát triển mới ASEAN được dự báo sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới, với GDP vượt 10 nghìn tỷ USD, có thị trường tiêu dùng hơn 800 triệu dân, đồng thời sẽ là trung tâm của công nghệ, kinh tế số và đổi mới sáng tạo, với nền kinh tế số dự kiến 1000 tỷ USD vào năm 2030. Do đó, để dự báo trên thành hiện thực, Thủ tướng cho rằng, ASEAN không chỉ cần sự đoàn kết, nhất trí, đồng lòng mà còn cần có tư duy đột phá, chiến lược sắc bén, lộ trình khả thi, nguồn lực tập trung và hành động quyết liệt.

Trên tinh thần đó, người đứng đầu Chính phủ đề xuất ba ưu tiên chiến lược và ba đột phá hành động. Ba ưu tiên chiến lược bao gồm: Thứ nhất, củng cố ASEAN tự chủ về chiến lược, thông qua tăng cường đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN. Một ASEAN tự chủ chiến lược và một ASEAN đồng thuận và đoàn kết, đồng thời cân bằng linh hoạt trong quan hệ đối ngoại, đóng vai trò tích cực trong định hình trật tự khu vực và đoàn kết hợp tác quốc tế trong bối cảnh hiện nay.

Thứ hai, xây dựng một ASEAN tự cường về kinh tế thông qua đổi mới các động lực tăng trưởng truyền thống, đồng thời thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, nhất là về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. ASEAN cần đi đầu trong đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo, kết nối sâu với chuỗi toàn cầu để trở thành trung tâm sản xuất chiến lược của thế giới.

Thứ ba, giữ vững giá trị và bản sắc của ASEAN như tinh thần đồng thuận, hài hòa và thống nhất trong đa dạng, tôn trọng sự khác biệt. Điều này không chỉ được tiếp tục phát huy mà còn là giá trị cần được ASEAN chia sẻ lan toả rộng khắp để trở thành phương châm ứng xử chung của các nước. “Nói tóm lại chúng tôi đề nghị có ba ưu tiên: đoàn kết, tự cường, bản sắc”, Thủ tướng nêu rõ.

Về ba đột phá hành động, Thủ tướng nêu rõ: Thứ nhất, xây dựng cơ chế ra quyết định linh hoạt, hiệu quả, trách nhiệm hơn, đảm bảo vừa giữ đồng thuận, vừa có cơ chế đặc thù trong các sáng kiến chiến lược, tạo đột phá.

Thứ hai, đẩy mạnh hợp tác công tư để huy động mọi nguồn lực cho phát triển khu vực, nhất là các dự án trọng điểm, khuyến khích sự tham gia ngày càng lớn hơn của khu vực tư nhân trong tổng đầu tư toàn xã hội, loại bỏ hơn nữa các rào cản và hạn chế thương mại truyền thống, phát triển môi trường kinh tế số thông minh, an toàn để phục vụ thương mại, đầu tư trong ASEAN.

Thứ ba, tăng cường hơn nữa kết nối ASEAN, nhất là kết nối hạ tầng, giao lưu nhân dân và hài hòa hoá về thể chế thông thoáng, nỗ lực rút ngắn hơn nữa quá trình ra quyết định và đơn giản hoá các quy trình thủ tục hành chính trong từng nước ASEAN để triển khai hiệu quả các hoạt động hợp tác.

Ba thập kỷ đồng hành cùng ASEAN đã khẳng định tầm nhìn chiến lược đúng đắn của Việt Nam. ASEAN đã trở thành không gian chiến lược và môi trường phát triển tự nhiên của Việt Nam, trong khi Việt Nam luôn là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong việc củng cố đoàn kết, tăng cường vai trò trung tâm và thúc đẩy phát triển bền vững của ASEAN.

Nhắc đến tục ngữ Việt Nam có câu “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao”, Thủ tướng nêu rõ rằng, điều này càng đúng đắn trong bối cảnh hiện nay khi ASEAN và Việt Nam đang đứng trước thời điểm lịch sử mới cùng hướng tới mục tiêu đầy khát vọng. Việt Nam tin tưởng mạnh mẽ vào sự đoàn kết, thống nhất, tinh thần hợp tác vào sức sống và giá trị chiến lược của ASEAN. “Chúng tôi cam kết là thành viên chủ động, tích cực và có trách nhiệm trong xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường, cùng nhau hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN đến năm 2045 vì lợi ích của mọi người dân trong khu vực, cùng các nước thành viên, đối tác và bạn bè quốc tế viết tiếp những trang sử mới đầy tự hào trong hành trình phát triển của ASEAN”, Thủ tướng nói.

“

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, mục tiêu của chúng tôi là biến Diễn đàn thành một nền tảng có giá trị, góp phần định hình tương lai ASEAN, mang lại lợi ích chung cho khu vực. Với sự quan tâm ngày càng lớn, Diễn đàn sẽ tiếp tục phát triển, trở thành một nền tảng thường niên và một “vườn ươm” cho những ý tưởng đổi mới, vì sự phát triển của ASEAN trong tương lai.