Mối quan hệ đồng minh với Mỹ đang sụp đổ

Cựu Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen. (Nguồn: Reuters)

Trong bài viết đăng tải mới đây, cựu Thủ tướng Đan Mạch và cũng là cựu Lãnh đạo NATO, ông Anders Fogh Rasmussen nhắc lại thông điệp từ bài phát biểu tình hình Liên bang năm 1985 của Tổng thống Reagan về sứ mệnh của Mỹ trong việc “nuôi dưỡng và bảo vệ tự do, dân chủ”, và cho biết đây là thông điệp đã theo ông suốt 30 năm trong đời công vụ.

Cựu Tổng thư ký NATO nhận định: “Châu Âu phải đối mặt với thực tế rằng chúng ta không chỉ dễ bị tổn thương về mặt sinh tồn mà còn có vẻ như đang đơn độc”.

Ông Rasmussen chỉ ra rằng cuộc khủng hoảng hiện tại xảy ra khi “Tổng thống Donald Trump đe dọa sáp nhập Greenland, tiến hành chiến tranh kinh tế với châu Âu, và buộc Ukraine phải lựa chọn giữa việc trở thành thuộc địa kinh tế của Mỹ hoặc bị Nga hủy diệt”.

Theo cựu Tổng Thư ký NATO, châu Âu đã hưởng lợi nhiều thập kỷ từ cam kết an ninh của Mỹ: “Mỗi USD Mỹ chi cho quốc phòng châu Âu là một Euro mà lục địa này có thể chi cho cơ sở hạ tầng, chăm sóc sức khỏe và lương hưu”. Ông nhìn nhận Tổng thống Trump là “hiện thân của nhiều người Mỹ đúng khi cảm thấy họ đã rút phải quẻ xấu”.

Ông Rasmussen cảnh báo: “Đối diện với một nước Nga theo chủ nghĩa dân tộc và một tổng thống Mỹ công khai thù địch với liên minh xuyên Đại Tây Dương”, châu Âu cần nhận ra “sau 80 năm an ninh được Mỹ hậu thuẫn, người châu Âu giờ đây phải gánh vác trách nhiệm đảm bảo hòa bình trên lục địa của chính mình”.

Vị cựu quan chức NATO nhấn mạnh châu Âu cần giải quyết hai thách thức cấp bách: “đảm bảo châu Âu cuối cùng có thể tự vệ, và bảo đảm hòa bình bền vững cho một Ukraine có chủ quyền”.

Ông Rasmussen đề xuất chi tiêu quốc phòng của châu Âu phải trở lại mức thời Chiến tranh Lạnh, với mục tiêu chi tiêu quốc phòng của NATO nên tăng từ 2% lên 3% GDP ngay lập tức và lên 4% vào năm 2028.

Cựu Tổng Thư ký NATO cũng kêu gọi châu Âu phát triển khả năng hành động độc lập với Mỹ, hợp nhất ngành công nghiệp quốc phòng, và xem xét việc triển khai một lực lượng hòa bình do châu Âu dẫn đầu tại Ukraine để răn đe Nga trong trường hợp Mỹ rút lui.

Ông Rasmussen kết luận, “Kiến trúc an ninh mà châu Âu đã dựa vào trong nhiều thế hệ đã không còn và sẽ không quay trở lại. Nếu sứ mệnh bảo vệ tự do và dân chủ ở châu Âu chỉ còn phụ thuộc vào chúng ta, chúng ta phải sẵn sàng đảm nhận”.